Баспахана

Он жыл болды баспахана
Иесінің қолында.
Содан бері басқа сана
Таратудың жолында.
Баспахана дүрсілдейді,
Аласұрып бұлқынып,
Демі қайнап гүрсілдейді,
Ентігеді жұлқынып.
Паровоздың қарқынындай
Дүрсіл екпін дүбірі.
Тасқын судың сарқырындай
У-шу дыбыс сыбыры.
Күш, құлашын шойын алып
Екіленіп сермейді.
«Шаршаймын» деп ойына алып,
Күшін іркіп желмейді.
Анда-санда арқырайды,
Қара айғырдай ақырып.
Тыныс беріп іскерлерге
Тағы өнерге шақырып.
Соққан жүрек — қуат жаны —
Тынбай мотор тулайды.
Күймен билеп салған әні
Мыңдыбыспен шулайды.
Аяқтар — көп, дөңгелегі —
Жүгіреді зырылдап.
Кеудеден күш дем келеді,
Кернеген күш қырылдап.
Таспа қайыс сүйреңдейді,
Жүгіреді бұраңдай,
Шырқ айналып иреңдейді
Сумаң қара жыландай.
Қос тартпалар сымпылдасып,
Айқыш-ұйқыш шабысад.
Сумаңдайды жымпылдасып,
Тегерішке жабысад.
Тегершіктер — құрыш желдік,—
Зырылдайды айналып.
Зырлайды да шойын белдік —
Қап-қара күл майланып.
Құлаш соққан мотор жыры
Өнер күйін күйлейді,
Бірі шапшаң, баппен бірі ,—
Барлық дене билейді.
Дөңгелектер — тіс табаны
Бір-біріне жабысып,
Бірін-бірі тістеп алып
Итереді қабысып.
Жүгіреді темір төсек
Ілгерінді, кейінді.
Қимылы — өлшеу, мүлтсіз есеп,
Сағат ырғақ бейімді.
Сол төсекте текшеленген
Тізген әріп, қорғасын,
Шебер ою, кестеленген,
Тізген өрмек формасын.
Жұмыскердің нәзік бізбен
Салған көркем өрнегі.
Бар білімді жинап тізген
Көк қорғасын ермегі.
Ақ қағазға сол өрмектен
Сансыз өрнек басылад.
Ілім-құран — емес көктен,
Сол баспадан шашылад...
Құлаштайды шомбал ырғақ,
Зырылдайды дөңгелек.
Билейді әрбір мүше жырлап,
Бір-бірінен өңгерек.
Түрлі ырғақпен билесе де
Барлық бидің әні бір.
Сан дыбыспен күйлесе де
Барлық күйдің жаны бір.
Болашақтың жыры естілед
Машинаның шуынан.
Алдағы шат сыр естілед
Гүрсілдеген буынан.
Шат тұрмыстың үні естілед
Машинаның әнінен.
Сол шат тұрмыс елестенед
Бақытты жұрт сәнімен.
Мотор үдеп соққан сайын
Еңбек көркем билемек.
Бізді ілгері мол тұрмысқа
Жылдамырақ сүйремек.
Машинаның жан денесі
Мотор соғып жұлқынад.
Қимылдайды бар денесі
Бұлтылдайды, бұлқынад.
Бұлтылдаған әр темірдің
Қастарында жұмыскер.
Иесі сол барлық сырдың
Жасаған сол мініскер.
Үсті-басы майлы күйе,
Денелері шойындай.
Машинаға сол ғана ие
Тағдыры оның мойнында.
Тулап жатқан көп темірдің
Арасында жыбырлап,
Иелері көк темірдің
Жасайды өнер қыбырлап.
Міне, солар — тас кемірген
Машинаны күйлеткен.
Гауһар жасап тас көмірден
Темірлерді билеткен.
Баспахана дүрсілдейді.
Аласұрып бұлқынып,
Демі қайнап гүрсілдейді
Ентігеді жұлқынып.
Тасқын судың сарқырындай
Ың-шың дыбыс шуменен.
Паровоздың қарқынындай
Дүрсілдейді буменен.
Күш, құлашын шойын-алып
Екіленіп сермейді.
Шаршармын деп ойына алып
Күшін іркіп желмейді.
Соққан жүрек қуат жаны,
Тынбай мотор тулайды.
Күймен билеп салған әні
Мың дыбыспен шулайды.
Баспахана дүрсілдейді
Жанды сөзді жаратып,
Демі қайнап гүрсілдейді
Әлемге өрнек таратып.
Он жыл болды баспахана
Иесінің қолында.
Содан бері түзу сана
Таратудың жолында.

1927 жыл

---