Өлең, жыр, ақындар

Қаншама ұзақ алдағанбыз екеуміз

Қаншама ұзақ алданғанбыз екеуміз,
Жүйткіген Табиғаттайын,
Еркіндікке ентіктік,
енді біздер бөтенбіз.

Толық

Адам ата сияқтанып

Адам ата сияқтанып,
ертеңгі алаң-елеңмен,
Ағаштардың аясында
сеп-сергек боп келем мен.

Толық

Сені естігем

Сені естігем,
салтанатты нәзік үні органның,
Жексенбіде жанай өтіп,
шіркеу жақта болғанмын.

Толық

Болашақ ақындарына

Жыршы, күйші, шешендер!
Болашақтағы ақындар!
Бұл күнім мені маңдытпас,
Кіммін, қандай затым бар?

Толық

Бөз орамал

— Живописьтің тұла бойы тұнып тұрған тарих,
Живописьті көзбен емес, көңілмен де танық.
Живопись — ол айғайлаған өлеңі емес ақынның,
Сыры ішінде, тілі ішінде өрнегі той ақылдың!

Толық

Ақ қайың әні

Ей, күнәдан пәк жас жандар,
Қапелімде қателікке баспаңдар!
Қосыларсың қол ұстасып, саспаңдар,
Махаббатпен ойнағанды тастаңдар,

Толық

Исатайдың аңдасы Махамбет жыраудың сөзі

Ереулі атқа ер салмай,
Егеулі найза қолға алмай,
Еңку-еңку жер шалмай,
Қоңыр салқын төске алмай,

Толық

Жалп-жалп еткен жапалақ

Жалп-жалп еткен жапалақ,
Жазы да кімге жолдас болмаған.
Жағы түкті айуан,
Мұңлантып кімді жаяу салмаған.

Толық

Аймәдет ер Доспамбет ағаның оқ тигенде айтқаны

Арғымаққа оқ тиді,
Қыл майқанның түбінен.
Аймәдетке оқ тиді,
Отыз екі омыртқаның буынына.

Толық

Асқар, асқар, асқар тау

Асқар, асқар, асқар тау,
Асқар таудың ақсұңқар,
Ылдидың аңын шалар ма?
Асқар таудың басына,

Толық

Мұрат ақынның замананың түріне шағарғаны

Бірсіндеп садақ асынған,
Біріндеп жауды қашырған.
Қорамсаққа қол салған,
Қозы жауырын оқ алған,

Толық

Батыр Қазтуған, Мұрат ақыннан жазылды

Мен неткенмін, неткенмін,
Қурайлы жүріп жеткенмін!
Тай сойған мен Дендерден,
Сағыз менен Жемдерден,

Толық

Беріш Махамбет батырдың сұлтанға айтқаны

Борай да борай қар жауса.
Қалыңға боран борар ма?
Қаптай боран соққанда,
Қаптама киген тоңар ма?

Толық

Махамбет батырдың Шернияз шешенге айтқан жұмбағы

Көк үйрек көлде отырған жергілікті,
Ғалымдар шариғаттан жол біліпті.
Жолдасы ер Исатай — ер Махамбет,
Сөз бар ма тыңдай тұғын ескілікті?

Толық

Қылыштай қиғыр алмас ем

Қылыштай қиғыр алмас ем,
Шарға шауып мұқалдым.
Суаруы қанық көк сүңгі ем,
Сұғуын таппай тот алдым.

Толық

Желден де желгір ақбөкен

Желден де желгір ақбөкен
Озса да орғып көлденең,
Құралайына қарайлап,
Оққа ұшпай ма сол үшін?!

Толық

Құлжа қуған текешік

Құлжа қуған текешік
Құлдырайды құты ұшып.
Айшықты мүйіз тигенде,
Бас ұрмай ма, баз кешіп?!

Толық

Мен Нарыннан кеткенмін

Мен Нарыннан кеткенмін,
Нарынды талақ еткенмін.
Қуатымның барында
Ағыны қатты Жайықты

Толық

Махамбеттің Ордадан кетерде ханға айтқаны

Он екі төбет, шұнақ хан,
Шабатының ел екен,
Күндейтінің мен екем.
Хан ұлына қас болу,

Толық

Қарағай шаптым шандоздап

Қарағай шаптым шандоздап,
Хан қарасын жоямын деп,
Жолбарысша жорыттым,
Етіне құлан тоямын деп...

Толық

Адыра қалған Нарынның

Адыра қалған Нарынның
Теңіз деген суы бар.
Жағасына жағалай біткен
Қамыс деген нуы бар.

Толық

Белгілі туған ер едім

Белгілі туған ер едім,
Беліме садақ асынған,
Біріндеп жауды қашырған,
Мен келелі қара бұлтпын,

Толық

Арқаның қызыл изені

Арқаның қызыл изені
Басы күрдек, түбі арал,
Қыдырып шалар аруана.
Кәрісі кімнің жоқ болса,

Толық

Бағаналы терек жарылса

Бағаналы терек жарылса,
Бақыраш жамап болар ма?!
Қарағайға қарсы бұтақ біткенше,
Еменге иір бұтақ бітсейші

Толық

Туған ұлдан не пайда

Ақ жұмыртқа, сары уыз,
Әлпештеп қолда өсірген,
Туған ұлдан не пайда,
Қолына найза алмаса,

Толық

Жайықтың бойы енді су

Жайықтың бойы енді су,
Кешегі қуатымның барында,
Тіземмен бұзып өткенмін.
Жаныма айла болар деп,

Толық

Менің атым — Махамбет

Менің атым — Махамбет,
Жас құстағы Жәңгір хан
Ісінен болдым құса - дерт.
Атасы өткен Айшуақ,

Толық

Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға айтқан сөзі

Алайма, султан, алайма,
Астыма мінген арғымақ
Аяңдай түсіп қарай ма?
Арғымақ дейтін жығыл

Толық

Пыр-пырлай ұшқан қасқалдақ

Пыр-пырлай ұшқан қасқалдақ,
Көлінде жатып көркеймес
Өртенсе көлдің қоғасы.
Аруана мая күңіренер,

Толық

Мен ақсұңқардан туған құмаймын

Мен ақсұңқардан туған құмаймын
Бір сұңқарға жұбаймын.
Сауырыма қамшы тигізіп,
Шаппай неғып шыдайын?!

Толық

Біткен істің міні жоқ

Біткен істің міні жоқ,
Бітірген ердің кемі жоқ,
Тура ажалдың емі жоқ.
Арқада жатқан ақ киік

Толық

Біздің анау Нарында

Біздің анау Нарында
Бір төбелер бар еді
Айналасы ат шаптырса жеткісіз.
Қиқулап ұшқан қырғауыл,

Толық

Шамдансам, шалқамнан түсер асаумын

Шамдансам, шалқамнан түсер асаумын,
Шамырқансам, шатынап сынар болатпын,
Құс ілген қуда сын жоқ ұятпен.
Жігіт жауға шаппай калар деймісің?

Толық

Қалы кілем, қара нар

Қалы кілем, қара нар
Жарасады қатарға.
Аруана жисаң жарасар
Ұлы күнде сапарға.

Толық

Аспандағы бозторғай

Аспандағы бозторғай
Бозаңда болар ұясы.
Бозаңның түбін су алса,
Қайғыда болар анасы.

Толық

Ай астында бір көл бар

Ай астында бір көл бар,
Ат шаптырса жеткісіз.
Ортасында алуа, секер бар,
Татқан қулар кеткісіз.

Толық

Біз ер едік

Біз ер едік, ер едік,
Ен Нарында жүргенде
Еріккенде ер едік,
Ерінгенде би едік.

Толық

Біз неткен ер

Біз неткен ер, неткен ер?
Сергелдеңмен өткен ер.
Еділ менен Дендерден,
Сағыз бенен Жемдерден,

Толық

Қаршыға деген бір құс бар

Қаршыға деген бір құс бар,
Қанаты айдың астында.
Ұясы оның саяда,
Қарағай, қайың басында.

Толық

Алты күндей алаулап

Алты күндей алаулап,
Он екі күндей ой ойлап,
Ақылды алпыс жаққа шаптырып,
Ақылы жөнге келгенсін

Толық