Өлең, жыр, ақындар

Туған жер

Торғай бойы, Тосын жері
Бұйра құмның бөктері.
Жаз самалы жан тербетті
Қандай әсем көктемі.

Толық

Лермонтов

Күндей боп қара нөсер төккен күзде,
Саңқылдап ақын үні жеткен бізге.
Жарқылдап толқынмен бір көтерілген,
Жалтылдап жалғыз желкен көк теңізде.

Толық

Жаңа туған ай

Көк аспанның кеудесіне,
Кім орнатқан алып келіп,
Тұр әлемнің төбесінде,
Жалғыз өзі жарық төгіп.

Толық

Күзетші

Жалтырап көзге түседі,
Ай астында ақ тақыр.
Ақ тақырдың үстінде,
Ақ алтындай дән жатыр.

Толық

Қызбел қиясында

Қойынынан шығады,
Асыр салып мың бұлақ.
Қыземшекті шыңдары,
Көрінеді бұлдырап.

Толық

Гитарыңды ойнашы

Гитарыңның шектерінен
Ғажайыпты үн келер.
Жастық шақтың көктемінен
Жазғы тасқын жыр келер.

Толық

Қош бол, тобыл аруы

Менмін адал ар ұлы,
Қазғаным жоқ саған ор.
Қош бол, Тобыл аруы,
Қош бол енді, аман бол!

Толық

Кемпірқосақ

Жердің жүзі дірілдеп
Жел дауылды сапырса.
Төсін бұлттың тілімдеп,
Қөк жалындар атылса.

Толық

Қазалы хат

Ақсақалды қария
Оқышы деп берді хат.
Қандай қызыл сиямен
Жазылыпты жаманат.

Толық

Тосын

Құмдарының шоқысы,
Көк торғынды жамылған.
Қеліншектей сән түзеп,
Сәукеле бұлттан салынған.

Толық

Назия

Станция, Назия,
Кішкене өзен Назия,
Қырық екінші жылдың біз
Болдық онда жазында.

Толық

Тобыл

Аймалатып төсімді
Айдынына Тобылдың,
Аунап түсіп ағынға
Аққу құстай шомылдым.

Толық

Ұлы жолда

Отан үшін өлімге
Белді байлап бас тігіп,
Жапанда жанын тапсырды
Жалындап жанып жас жігіт.

Толық

Тұлпар

Көп ай бойы дағдыланған,
Қан жорыққа тұлпарым.
Кесе келген қарғып жалдан,
Шықты үстіне қырқаның.

Толық

Кисет

Қарайлап менің жолыма
Қамқоршым болдың бір менің.
Қисетті беріп қолыма
Есіңе алып жүр, дедің.

Толық

Орал орманы

Ажал төніп анталап,
Аспанды бұлт торлады.
Аттандық біз батысқа
Қалды Орал орманы.

Толық

Есіңе ал

Болдың ба сен Волховта,
Көрдің бе оның орманын
Сол орманның әр талын
Өз жанымдай қорғадым.

Толық

Теңізде

Айналамыз асқар тау,
Қарайды төніп көктен күз,
Алқаракөк бір асау
Алдымызда Көк теңіз.

Толық

Сенбісің

Кезімде әлім кетіп қансыраған,
Сенбісің қасыма кеп хал сұраған.
Мен үшін қайғы шегіп өңің қашып,
Көзіңнен ыстық жастар тамшылаған.

Толық

Жартастағы қан

Көк теңіздің шетінде,
Кәрі жартас тік өскен.
Қаны жатыр бетінде,
Тамған ұлы күрестен.

Толық

1943 жылғы 17 январь

Жаралы жанды жұтуға,
Аранын ашып жалаңдап.
Қаптады қара бұлттай,
Қарсы алдымнан жау аңдап.

Толық

Боранда

Сұрапыл күш соқты боран,
Қар ұйтқыта жолды көміп.
Болашақтың өр қиялы,
Сол боранда болды серік.

Толық

Жұлын көк

Толқынды сұлу жалы бар,
Желден жүйрік жұлын көк
Жайылып жүр жануар,
Көк шалғынды жұлып жеп.

Толық

Алма бағында

Жаймашуақ жазғы күн,
Жасыл гүлге бөленген.
Жардай күліп көз тартып,
Алма бағы көгерген.

Толық

Клим ерді көргенде

Сұсың қара дауылдай,
Қаһарлы туған батырым.
Қазақтың Алатауындай,
Кеудеңе біткен ақылың.

Толық

Қасиеті халықтың

Жақын түскен снаряд
Үй ішіне қалды өтпей.
Тұр күмбезі жарқырап,
Секілді жан бір беткей.

Толық

Шинель


Бірге өткізіп майданның ауырлығын,
Жүрдің үсте көл-нөсер жауынды күн.
Әрі жастық, әрі сен болдың төсек,

Толық

Еділ жағасында

Ерке өзенін шолып түнде елімнің,
Тұрмын жалғыз жағасында Еділдің.
Сылдыр қағып ағып жатыр ағын су
Толқынындай лепірген жас көңілдің.

Толық

Санитарка

Менімен бір кірпік қақпай,
Түндер бойы көз ілмедің.
Кіп-кішкентай болсаң да өзің,
Шіркін қандай төзімді едің.

Толық

Аттары мәлімсіз достар

Самолеттермен гурілдеп,
Алдымнан тағы шықты ұрыс.
Жөнелді жанып дүрілдеп,
Жататын орман тып-тыныш.

Толық

Сағындырдың, сарыарқа

Жалпақ жер — жалғыз ауыл боп,
Күнімді туған тойлап ең.
Сақ-сақ күліп дауыл боп,
Сахараңда ойнап ем.

Толық

Бұлт

Тұрады бұлттар тұлданып,
Бір туғандай соғыспен,
Сол бұлттай түсі сұрланып,
Зулайды тынбай оқ үстен.

Толық

Жұлдыз

Аясынан аспанның
Неге, жұлдыз, ағасың?
Жүрегі ме ең жас жанның,
Қайда кетіп барасың?

Толық

Балтық

Отпен бетті қаратпай,
Оқпен ұрып маңдайдан.
Күнбатыста күндіз-түн,
Күркіреп тұрды қан майдан.

Толық

Ана кегі

Шіркін, жеңіс жетті бір шақ,
Көптен күткен жыл құсындай.
Төктік жауға отты бұршақ,
Жүрекке кек тұрды сыймай.

Толық

Көгімде жалғыз сен тұрсаң...

Көрінген жаңа күн көзі
Түтінге батпай тұра тұр.
Өртемес сені өрт топан
Жұта алмас соққан сұрапыл.

Толық

Түтік

Өртейді жарақатты жанды күйік,
Өмірдің тартқандай бір алды тұйық,
Шілдеде семген гүлге су сепкендей
Жалма-жан жатты дәрігер қанды құйып.

Толық

Нажағай

Қып-қызыл боп тұтылып,
Бұлтқа кірді азалы ай.
Қара аспанда қанжардай
Жарқылдады нажағай.

Толық

Юг аялдамасы

Сұрап жұрттан көрінген
Ұзын сонар номерді,
Іздеп жүрмін Пермьнен
Мен әскери бөлімді.

Толық

Орал, 1942 жыл

Тоқталатын кезі жетті жаңбырдың,
Ашық күнді енді саған қалдырдым.
Эшелондар, эшелондар зулайды,
Күйін шертіп тартыстағы тағдырдың.

Толық