Талиптарға (Шәкірттерге)
Миллеттің кел майданға, талиптары,
Дерті бар, дәрмені жоқ, ғарыптары!
Оқыған жастарының арқасында
Көз ашты көрші жұрттың халықтары.
Миллеттің кел майданға, талиптары,
Дерті бар, дәрмені жоқ, ғарыптары!
Оқыған жастарының арқасында
Көз ашты көрші жұрттың халықтары.
Сөзімен баға бермес бұл халыққа,
Іліндім он екімде бұғалыққа.
Елімнің мен шын ұлы екеніме
Тағдырдың өзі берер куәлікті.
Сүйдірген сені маған қыли көзің,
Томардай кедір-бұдыр топас сөзің.
Құбыжық қорсылдаған мінездерің,
Арман жоқ пида болсам саған өзім.
Мен көрдім соқыр ағаш басын иген,
Жаһаннамға* кетеді оған тиген.
Зәһәр деп жас алманы дұспан тұтып,
Мисыздар ол ұжмақ деп барып сүйген.
Неше қыршын жастардың
Кеудесінен оқ өтіп,
Ауыздарынан қан кетіп,
Ішіне тартылып көздері,
Секілді өмір қысқа, жарты тұтам,
Надандар деп ойлап жүр өмірді ұтам.
Аз өмірді ақындық жолға бердім,
Лепес қып түкірген соң молда Мұқан,
Көп уақыт жаңбыр көрмей, қурап, күйіп,
Жоқ еді Сарыарқада көрер сыйық,
Шөлдеген сол қатарда жан - жануар
Аузына тұра алмаған тілі сыйып.
Бай едің өз алдыңа шаруа баққан,
Шалықтап, шалқып сөйлеп, шалқақ қаққан.
Ойладың осы малдың арқасында
Мен-дағы атансам деп бір жез таққан.
Үмітпенен жоқ қуған
Үмітпенен жоқ қуған
Талабы алда баламыз.
Басқалар жоғын тапқанда,
Көп жатып, «хатымкер» атын алып
Елге апарып сатуға?
Ә! Бұлай болса керек енді:
Сәлде, шапан киюге;
Дүниенің дөңгелегі айналады:
Кімі үстінде гуляйттап жайланады;
Кімі астында езілер саз балшықтай,
Білмеймін, түбі неге айналады?
Орнымыз медресе оқып жатқан,
Талайлар оқу оқып өнер тапқан.
«Аз-көп» деп, бергеніңді молда сөз ғып,
Әуелден ресім жоқ ғылым сатқан.
Нешелер көз жасы төгілді,
Нешелер қабырғасы сөгілді.
Қанша аянбай талпынсаң да,
Ақырында, тағдырға тез шөгілді.
Сусыз, шетсіз шөлдерден,
Тұманды, түпсіз көлдерден,
Адамдық көші өткенше!
Қасқыр мен қой дос болып,
Жаралған қалай ғажап мынау аспан,
Қаз бауыр ақ торғындай бұлт басқан.
Жалтырап гауһар тастай көкте жұлдыз
Қараған мұңдылардың көңілін ашқан.
Өлеңім айт дегенде шырылдаған,
Ісімнің бәрі түгел қырындаған.
Қолымда, қалай қылып қорласам да,
Кешегі қызыл қаншық ырылдаған.
Көңілге қайғы у салып,
Көзден жасты барлатқан,
Жүрекке жара дақ салып,
Жанды ашытып зарлатқан
Маңайымнан әрмен кет,
Жанды қуыршақ, арам ет.
Білдірместен астыртын
Алдап едің көз құртын,
Мешіт көзге көркем, өзі биік
Тұрады жұмасына жұрт жиылып.
Ғибраттанып борышымды өтейін деп,
Мен бардым шаттықпенен көңілім сүйіп.
Қараңғы тұман түнде еді,
Қара қазақ баласы.
Ай мен күн һәм жұлдыз жоқ,
Жым-жырт сахра даласы:
Ләнет бұлты шатырлап,
Жай түсіп неге қатпаймын?
Жер жарылып сатырлап,
Түбіне неге батпаймын:
Жас көңілім өз еркінше жүрмек еді,
Дүниеде солай өмір сүрмек еді.
Бір алладан басқаға бас имеген,
Қалпынша қара жерге кірмек еді.
Көңілім, неге жасисың?
Миым, неге ашисың?
Ой түбіне жете алмай,
Жүректі тырнап қасисың.
Алты жастан оқып ең, ақ кірпігім,
Не айтар ең, сұраса егер: «не бітірдің?»
«Пәленшелер молдадан оқып жүр» деп,
Жел ауыз боп мақтаған сөзбен жүрдің.
Күңгірт түспен ойға батып,
Орындыққа отырған.
Жүрек қаны сыртқа атып,
Бет аузынан оқылған.
Кешегі күндей түсті бұлт басқан,
Еңсесі төмен түсіп әлі қашқан.
Булығып тамағына ызалы ойлар,
Көздері көрінбейді толған жастан.
Жіп-жиі көкте жұлдыз жымдасқандай,
Күлімдеп, айға қарап ымдасқандай.
Қорылдап, бас жақтарын бүркей түсіп,
Жер жүзі жатыр ұйықтап жын басқандай.
Келді хатың, мен шаршап
Отырғанда дамығып.
Хабарыңа бек аңсап,
Сүзіліп көзім талығып.
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
-
- Архимед
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі