Жібек мінезді жігіт
Жұртқа жағады.
Жылан мінезді жігіт
Жұртта қалады.

Ілмектер: жұрт, жігіт

---

---

Жұрт көргендей қалаң болсын,
Жұт білгендей балаң болсын.

Ілмектер: жұрт

---

---

Жігіттің үш жұрты бар:
Бірінші — өз жұрты,
Екінші — нағашы жұрты,
Үшінші — қайын жұрты.

Ілмектер: жігіт, жұрт

---

---

Жұртпен жүрген жүдемес.

Ілмектер: жұрт

---

---

Ел-жұртыңның қадірін
Іс түскенде білерсің
Сары тонның қадірін
Қыс түскенде білерсің.

Ілмектер: ел-жұрт, ел, жұрт

---

---

Жұртқа қолыңды жайғанша,
Жұрттан жұрқа терген артық.

Ілмектер: жұрт

---

---

Жарамды жігіт
Жұртына олжа салар.
Жарамсыз жігіт
Жұртына қауға салар.

Ілмектер: жігіт, жұрт

---

---

Жұрттың жүргені басылмай
Иттің үргені басылмас.

Ілмектер: жұрт, ит, жүру

---

---

Жұрт өтірік айтпайды,
Жоқ өтірік айтады.

Ілмектер: жұрт, өтірік

---

---

Қыз - жат жұрттық.

Ілмектер: қыз, жат, жұрт

---

---

Ел дегенде езіліп,
Жұрт дегенде жұмылып істе.

Ілмектер: ел, жұрт, халық, іс

---

---

Өз елім – өлең төсегім.

Ілмектер: ел, жұрт

---

---

Жанжалды елге жақын қонба,
Оқпанды жерге егін салма.

Ілмектер: егін, ел, халық, жұрт, жанжал, жер

---

---

Жалғыз тары ботқа болмас,
Ботқа болса, жұртқа болмас.

Ілмектер: тары, ботқа, жұрт, пейіл, ынсап

---

---

Өз жұрттың - күншіл,
Нағашы жұрттың – сыншыл,
Қайың жұрттың міншіл келеді.

Ілмектер: жұрт, нағашы, отбасы, туыс, жанұя

---

---

Жігіттің бір жұрты нағашысы.

Ілмектер: жігіт, жұрт, нағашы, салт-дәстур, әдет-ғұрып

---

---

Тентек — жұртқа теріс, өзіне дұрыс.

Ілмектер: тентек, жұрт, тәлім, тағлым, тәрбие

---

---

Жұрт жаманға қалды,
Жүк тайлаққа қалды.

Ілмектер: жұрт, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Көшкен жұрттың қадірі қанғанда өтер,
Ер жігіттің қадірі өлгенде өтер.

Ілмектер: жұрт, жігіт

---

---

Ердің күйін сұрама,
Жұрттан сауын сауған соң.
Малдың күйін сұрама,
Қоынысынан ауған соң.

Ілмектер: ер, жұрт, мал, күй

---

---