Адам мен адамның арасы
Жер мен көктей.

Ілмектер: адам, жер, көк

---

---

Бай менен жарлының арасы ауа менен жердей.

Ілмектер: бай, кедей. ауа, жер

---

---

Байқасаң, бақыт бір жерде тұрмайды.

Ілмектер: бақыт, жер

---

---

Байыдым деме,
Кедейлік сіңіріңе жетер.
Жетістім деме,
Қара жер түбіріңе жетер.

Ілмектер: байлық, кедей, жер, сіңір

---

---

Жердің көркі:
Орман, тоғай, бұлағы,
Елдің көркі:
Қала, қыстақ тұрағы.

Ілмектер: жер, ел, көрік

---

---

Кімнің жерін жайласаң,
Соның отын оттарсың.

Ілмектер: жер

---

---

Көп жүрген жер — көл,
Құм жүрген жер — шөл.

Ілмектер: жер, көл, көпшілік

---

---

Су аққан жерінен ағар,
Шөп шыққан жеріне шығар.

Ілмектер: су, жер, шөп

---

---

Жерін қорлаған
Жеріне сыймайды.
Елін қорлаған
Еліне сыймайды.

Ілмектер: ел, жер

---

---

Жері байдың елі бай.

Ілмектер: ел, жер, байлық

---

---

Жақсы жер — жан тынысы.
Жақсы өнер — жігіт ырысы.

Ілмектер: жер, өнер, жігіт

---

---

Таза болсаң, судай бол
Бәрін жуып кетірген.
Жақсы болсаң, жердей бол
Бәрімізді өсірген.

Ілмектер: су, жер, таза

---

---

Көзіңді жерден көтерсең,
Кеудеңді де көтерерсің.

Ілмектер: көтеру, көз, кеуде, жер

---

---

Күн күркіресе, жерге абыйыр,
Жер иісе, малға абыйыр.

Ілмектер: күн, жер, мал, абыйыр

---

---

Аспанға ай мен күн екеуі де сияды,
Жердегі бір елге екі әкім сыймайды.

Ілмектер: аспан, ай, күн, ел, жер, әкім

---

---

Білмегенге үйрет,
Жерге соқаны салып сүйрет.

Ілмектер: жер, соқа, білу, үйрету

---

---

Білмеген сөз сыңайын не табады:
Болса да көк аспанда, жер қабады.

Ілмектер: сөз, аспан, жер, білу

---

---

Бұ қу тамақ талай елге апат боп,
Жер қойнына кірген олар опат боп.

Ілмектер: апат, жер, опат

---

---

Бұлт — ала, жер — шола.

Ілмектер: бұлт, жер

---

---

Бұл өмірдегі ең соңғы баратын жер — көр.

Ілмектер: өмір, көр, жер, өлім

---

---