Отан - елдің анасы,
Ел - ердің анасы.

Ілмектер: отан, ер, ел, ана

---

---

Ер елдің көркі,
Орман, тоғай — жердің көркі.

Ілмектер: ер, ел

---

---

Жер тозса — тақыр,
Ер азса — пақыр.

Ілмектер: жер, ер

---

---

Ер жігіттің
Екі сөйлегені — өлгені.
Еменнің
Иілгені — сынғаны.

Ілмектер: ер, жігіт

---

---

Ер еңбегімен озады,
Еріншек езілумен тозады.

Ілмектер: ер, еңбек, еріншек, жалқау

---

---

Ер еруде бала мінезді,
Ер сайыста шала мінезді.

Ілмектер: ер, мінез

---

---

Өзін-өзі білген ер бақытты,
Өзін-өзі билеген ел бақытты.

Ілмектер: ер, ел, бақыт

---

---

Отан елдiң анасы,
Ел ердiң анасы.

Ілмектер: отан, ер, ана

---

---

Ажалсыз ерге өлім жоқ.

Ілмектер: ажал, ер, өлім

---

---

Азат жанды құл қылайын десеңіз,
Шүлен тарат, қайтар содан есеңіз.
«Жомарт» ат берген ерге тағылады,
Ел-жұрты соған қарай ағылады.

Ілмектер: құл, азат, ер, жомарт, халық

---

---

Қыран құс – ер жолдасы.

Ілмектер: құс, қыран, ер, жолдас

---

---

Ақылды ер адамнан айып іздемейді,
Өнер іздейді.

Ілмектер: өнер, ақыл, адам, ер, айып, іздеу

---

---

Ақылды ер әр адамның көңілін аулар,
Күйзеліп күнде күншіл жоқты даулар.

Ілмектер: ақылды, ер, адам, көңіл, аулау, күйзеліс, күншіл, дау

---

---

Ақылды ердің көзін ақша байлайды,
Қыл тұзақта құс құлқынын ойлайды.

Ілмектер: ақыл, ер, ақша, байлау, қыл, тұзақ, құс

---

---

Алған қатын ақылды, ізгі болса,
Ол еріне жан болар.
Ақымақ, жауыз болса,
Құр жұмысқа жар болар.

Ілмектер: қатын, ақылды, ізгі, ер, ақымақ, жауыз, жұмыс

---

---

Арғымақ жалсыз,
Ер қалсыз.

Ілмектер: арғымақ, жал, ер, қал

---

---

Асың барда ер таны беріп жүріп,
Атың барда жер таны желіп жүріп.

Ілмектер: ас, тамақ, ер, ат, жер

---

---

Ат арықтаса, тулақ болар,
Ер арықтаса, қонақ болар.

Ілмектер: тулақ, ер, қонақ, арықтау

---

---

Ат арыса тулақ,
Ер арыса әруақ.

Ілмектер: ат, ер, әруақ

---

---

Ат баспан деген жерін басар,
Ер көрмен деген жерін көрер.

Ілмектер: ат, ер, жер

---

---