Еңбексіз ел кезгенің —
Ар-ұяттан безгенің.

Ілмектер: еңбек

---

---

Еріншектің егіні піспес.

Ілмектер: еріншек

---

---

Жұмысы жоқтың ырысы жоқ.

Ілмектер: жұмыс, ырыс, еңбек, кәсіп

---

---

Ақымақ күлкіге тоймайды,
Жалқау ұйқыға тоймайды

Ілмектер: ақымақ, жалқау

---

---

Тауық құс емес.
Жалқау кісі емес.

Ілмектер: жалқау, еңбек

---

---

Тауық құс емес.
Жалқау кісі емес.

Ілмектер: жалқау, еңбек

---

---

Аңқау алдырар,
Жалқау қаңғырар.

Ілмектер: аңқау, жалқау, еңбек

---

---

Ертең-ертең деумен,
Еріншек өлер.
Көрінгенге жем болып
Көңілшек өлер.

Ілмектер: еріншек, көңілшек

---

---

Маңдайы терлемегеннің
Қазаны қайнамайды.

Ілмектер: еңбек

---

---

Іңірден жатқан — ырыссыз қалады.

Ілмектер: еңбек, ырыс

---

---

Ез —езер,
Езерден ырыс безер.

Ілмектер: ырыс, еңбек

---

---

Еңбектен қашпа,
Ырысыңды шашпа.

Ілмектер: еңбек, ырыс

---

---

Аузымен астау шапқан
Қолымен жаңқа жара алмас.

Ілмектер: еңбек

---

---

Жалқаудың жұмысы өнбейді
Жаяудың жүрісі өнбейді.

Ілмектер: жалқау, еңбек

---

---

Кедейлік жаны тәтті жалқауға үйір,
Еңбек ете білмейтін, аңқауға үйір.

Ілмектер: еңбек

---

---

Берекесіз бейбақтар
Терлеп еңбек етпейді.
Терлеп еңбек етпеген
Тілегіне жетпейді.

Ілмектер: еңбек

---

---

Жалқауға жатса да — мейрам,
Тұрса да — мейрам.

Ілмектер: жалқау, еңбек

---

---

Есті бір өледі,
Еріншек мың өледі.

Ілмектер: еріншек, еңбек

---

---

Ер тынысы — еңбек,
Ез тынысы — ермек.

Ілмектер: еңбек

---

---

Еңбек адамды бүтіндейді.
Жалқаулық адамды түтіп жейді.

Ілмектер: еңбек, жалқау

---

---