Жерге еткен жақсылық
Жерде қалмас.

Ілмектер: жер, егіншілік

---

---

Сусыз өмір жоқ,
Отсыз темір жоқ.

Ілмектер: су

---

---

Жақсының сөзі —
Жырмен тең,
Жаздағы жаңбыр
Нұрмен тең.

Ілмектер: жақсы, сөз, жаз, жаңбыр

---

---

Көктем — мұрап,
Күз — диқан.

Ілмектер: жыл мезгілдері, егіншілік

---

---

Жаз — береген,
Күз алаған.

Ілмектер: жыл мезгілдері, егіншілік

---

---

Су жүрген жер молшылық —
Абат емей немене?!
Жақсылардың сөздері —
Қанат емей немене?!

Ілмектер: су

---

---

Жаңбыр жауса — жер тоқ,
Егін ексе — ел тоқ.
Бұлақ ақса — көл тоқ.
Еңбек етсе — ер тоқ.

Ілмектер: жер, егін, бұлақ, еңбек

---

---

Егін ексең, мол ек,
Толтыр қанар-қабыңды.
Арық қазсаң, кең қаз,
Қандырар бақша, бағыңды.

Ілмектер: егін, егіншілік

---

---

Мінсіз дос болмайды,
Мүлтіксіз қос болмайды.

Ілмектер: дос

---

---

Кезінде жауын жаумаса,
Керіліп жатқан жер кәріп.
Тең құрбысы болмаса,
Тетелес өскен ер кәріп.

Ілмектер: жер

---

---

Малшы елдің баласы
Құдық қазып ойнайды.
Егінші елдің баласы
Арық қазып ойнайды.

Ілмектер: егінші, малшы, егіншілік

---

---

Ағын су жолын табады,
Ақ адам оңын табады.

Ілмектер: су, адам, ақ

---

---

Диқан жерін анасындай сүйеді,
Жер диқанын баласындай сүйеді.

Ілмектер: егіншілік

---

---

Құс қонбаған көл жетім,
Ел қонбаған жер жетім.

Ілмектер: көл, жетім, ел

---

---

Елге сыймаған —
Жерге сыймайды.

Ілмектер: ел, жер

---

---

Жүлдегердің — жүзі жарқын.

Ілмектер: жүлдегер

---

---

Өзен суға жарасқан
Қамысы мен қоғасы.
Кәрияға жарасқан
Аузындағы тобасы.

Ілмектер: су, қария

---

---

Мұздан өтсең ағып өт
Ойылғанша өтерсің.
Судан өтсең сабыр ет
Сарқылған соң өтерсің.

Ілмектер: су

---

---

Жерді теппе,
Елді сөкпе.

Ілмектер: жер, ел

---

---

Достың айнасы — досы.
Қостың айласы — мосы.

Ілмектер: дос

---

---