Шағын кәсіпкерліктің үлкен мүмкіндіктері

Шағын бизнесті жүргізудің заңнамалық базасы тіркеу мен салық салудан бастап деректерді қорғау мен зияткерлік меншікті басқаруға дейінгі көптеген аспектілерді қамтиды. Осы ережелерді сақтау шағын бизнестің тұрақтылығын және табысты дамуын қамтамасыз етеді.Шынында да, шағын бизнесті жүргізудің құқықтық аспектілері қазіргі жағдайда өте өзекті болып табылады. Стартаптар мен шағын бизнес инновацияларды, жұмыс орындарын құруды және тұрақты дамуды қамтамасыз ететін экономикада маңызды рөл атқарады. Дегенмен, олар жиі әртүрлі құқықтық мәселелер мен шектеулерге тап болады, бұл олардың сәтті жұмыс істеуін қиындатады.Мысалы, салық салу саласында шағын бизнес үшін түсіну және сақтау қиын болуы мүмкін көптеген заңдар мен ережелер бар. Еңбек заңдары шағын бизнес үшін, әсіресе қызметкерлерді жалдау және қауіпсіздік пен еңбек жағдайларын сақтау кезінде қиындық тудыруы мүмкін.Цифрландырудың ұлғаюы аясында шағын бизнес үшін деректерді қорғау да маңыздырақ болып отыр. Құпиялылық және ақпарат қауіпсіздігі туралы заңдарды сақтау, әсіресе, арнайы ақпараттық қауіпсіздік бөлімдері жоқ компаниялар үшін қиын болуы мүмкін.Нарықтық қатынастар аясында жүзеге асырылып жатқан кәсіпкерлік қызметтің мемлекет тарапында және экономика өмірінде алатын орны зор. Қазіргі экономикалық өркениетті дүниенің қрылымдық даму жүйесіндегі болашағы келтірмейтін салалардың бірі – шағын кәсіпкерлік болып табылады.Шағын кәсіпкерлік экономикада маңызды рөл атқарады, қоғамның өсіп-өркендеуіне ықпал етеді.

Сонымен қатар, шағын бизнес зияткерлік меншікті қорғау, лицензиялау, сақтандыру және оның табысы мен өмір сүруіне айтарлықтай әсер ететін басқа да құқықтық мәселелер бойынша қиындықтарға тап болуы мүмкін.Осылайша, шағын кәсіпкерлікті жүргізудің заңнамалық негіздерін түсіну және сақтау қазіргі жағдайда кәсіпкерлердің табысты жұмысының негізгі элементі болып табылады, оларға заңмен проблемаларды болдырмауға және өз бизнесінің тұрақты дамуын қамтамасыз етуге көмектеседі.

1. Кәсіпорынды тіркеу: Жұмысты бастаудың бірінші қадамы кәсіпорынды тіркеу болып табылады. Көптеген елдерде бұл үшін қажетті құжаттарды дайындау және тиісті органдардан рұқсат алу қажет. Меншік нысанына және салық салуға қойылатын талаптарды қарастыру маңызды.

2. Еңбек заңнамасы: Жұмысшыларды жұмысқа қабылдаған кезде еңбек қатынастары, еңбек жағдайлары, жұмысшылар мен жұмыс берушілердің құқықтарын қорғау ережелерін белгілейтін еңбек заңнамасын сақтау қажет.

3. Салық салу: Шағын бизнес әдетте табыс салығына жатады немесе біркелкі салық төлейді. Салық міндеттемелері мен мөлшерлемелері юрисдикцияға және бизнестің меншік түріне байланысты өзгеруі мүмкін.

4. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау: Кәсіпкерлер тұтынушылардың құқықтарын қорғау, тауарлар мен қызметтердің сапасын қамтамасыз ету, тұтынушыларды өнім туралы хабардар ету, тауарларды қайтару құқығы және т.б.

5. Зияткерлік меншік: Зияткерлік меншік туралы заңдар кәсіпкерлердің өнертабыстар, сауда белгілері, авторлық құқықтар және т.б. сияқты өздері жасаған зияткерлік өнімдерге құқықтарын қорғайды.

Қазастандағы шағын кәсіпкерлік субьектілерінің санының тұрақты өсуі және онда жұмыс істейтіндердің көлемінің артуына қарамастан шағын бизнес секторы мемлекет экономикасының мәселелерін шешуде айтарлықтай үлесі көп емес. Ол осы  экономика секторының проблемаларымен түсіндіріледі: салық салу, несиелендіру, мемлекеттік органдармен өзара әрекеті және тағы басқа салалардағы мәселелер. Сондықтан кәсіпкерлер алдында несиені алу кезіндегі немесе қаржылық көмек жағдайында әртүрлі кедергілер орын алады. Сол проблеманың ең бастыларының  бірі – заң шығарушылық базаның тұрақсыздығы, иә, заңдар қабылданған, мысалы: «жеке кәсіпкерлікті дамытуға және қолдауға байланысты заңы (04.07.92жыл); «шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау туралы заңы» ( 19.06.97 ж); «шағын кәсіпкерлікті дамытуға мемлекеттік қолдауды күшейту және оны жандандыру жөніндегі шаралар туралы» ҚР-нің Президентінің Жарлығы бойынша ( 06.03.97ж), және бүгінгі күніде қабылдануда. Бірақ бұл нормативтік құқытық актілер іс жүзінде толық жүзеге асырылмағандықтан кәсіпкерлер үшін біршама қиындықтар туады.