Қаныш Сәтбаев – Қазақстан ғылымының негізін қалаушы

Ол геология саласындағы ірі жаңалықтары арқылы Қазақстанның табиғи байлықтарын игеру мен елдің ғылымын дамытуға елеулі үлес қосты. Сонымен бірге, ол қоғам қайраткері ретінде де ұлттың мәдениеті мен болашағы үшін аянбай қызмет етті.

Қаныш Сәтбаев 1899 жылы 12 сәуірде қазіргі Павлодар облысы, Баянауыл ауданында дүниеге келген. Оның әкесі Имантай ел арасында беделді адам болған, ал анасы Әлиманың тәрбиесі арқылы Қаныш білімге деген құштарлықты бала кезінен бойына сіңірген. Ол ауыл мектебінде бастауыш білім алып, кейін Семей педагогикалық техникумында оқыды. Қаныштың жастайынан математика мен табиғи ғылымдарға деген ерекше қызығушылығы оның болашақ мамандығын анықтады.

Қаныш Сәтбаев Қазақстанның жер қойнауын зерттеуде теңдесі жоқ үлес қосты. Ол Жезқазған аймағындағы мыс кен орындарын зерттеп, оны әлемдегі ең бай кен орындарының бірі ретінде анықтады. Бұл аймақ Қазақстан экономикасының дамуына үлкен әсер етті.

Жезқазғанды зерттеу барысында Сәтбаев тек қазба байлықтарын анықтаумен шектелмей, аймақтың геологиялық құрылымын терең зерттеді. Оның жетекшілігімен жасалған минералдық ресурстар картасы Қазақстанның жер қойнауын игеруде маңызды құжатқа айналды. Бұл карта елдің өнеркәсіптік және экономикалық әлеуетін арттыруда үлкен рөл атқарды.

1946 жылы Қаныш Сәтбаев Қазақстан Ғылым академиясының тұңғыш президенті болып сайланды. Ол ғылымды ұйымдастырушы ретінде үлкен жұмыстар атқарды. Оның басшылығымен Қазақстанда көптеген ғылыми-зерттеу институттары ашылды, соның ішінде Геология институты ерекше орын алады.

Қаныш Сәтбаев жас ғалымдарды тәрбиелеу мен оқытуға ерекше назар аударды. Ол болашақ мамандарды дайындау үшін арнайы бағдарламалар жасап, ғылыми кадрлардың кәсіби деңгейін көтеруге атсалысты. Оның бұл еңбегі Қазақстанда ғылым мен білімнің дамуында айтарлықтай нәтиже берді.

Қаныш Сәтбаев – Қазақстан ғылымының дамуына жол ашқан, еліміздің табиғи байлықтарын зерттеп, ғылымды халық игілігіне пайдалануға бағыттаған ұлы тұлға. Оның өмірі мен еңбегі болашақ ұрпақ үшін үлкен өнеге болып табылады.