Эко-журналистиканың қоғамдағы маңызы

Эко-журналистиканың қоғамдағы маңызы 

Қазіргі заманда экологиялық мәселелер бүкіл әлемнің басты проблемаларының бірі болып отыр. Адамзаттың өндірістік,
экономикалық және тұрмыстық әрекеттері қоршаған ортаға үлкен әсерін тигізіп келеді. Осындай жағдайда экологиялық
журналистика (эко-журналистика) қоғам өмірінде ерекше орын алады. Ол табиғат пен адам арасындағы үйлесімді байланысты
сақтауға, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және қоғамның экологиялық мәдениетін қалыптастыруға бағытталған.

Эко-журналистика – бұл тек табиғат туралы жаңалық тарату емес, ол – ғылыми деректер мен зерттеулерге сүйене отырып,
қоғамға экологиялық ахуалдың шынайы бейнесін жеткізетін, экологиялық дағдарыстардың алдын алуға бағытталған журналистиканың
ерекше бағыты. Оның негізгі мақсаты – экологиялық сауаттылықты арттыру, халықты табиғатты қорғауға үндеу және экологиялық
саясаттың тиімді жүзеге асырылуына ықпал ету.

Эко-журналистиканың басты міндеттерінің бірі – экологиялық мәселелер туралы нақты, сенімді және бейтарап ақпарат тарату.
Журналист табиғаттағы әр өзгерісті ғылыми тұрғыда түсіндіріп, қарапайым азаматқа ұғынықты тілмен жеткізе білуі тиіс.
Мысалы, ауа мен судың ластануы, орман өрттері, климаттың өзгеруі, қоқыс пен қалдықтарды қайта өңдеу, биологиялық
әртүрліліктің азаюы секілді тақырыптар қоғам назарынан тыс қалмауы керек. Бұл бағыттағы ақпараттар халықтың экологиялық
жауапкершілігін күшейтеді және табиғатқа деген қамқор көзқарасты қалыптастырады.

2019 жылы әлемді шарпыған COVID-19 пандемиясы кезінде эко-журналистика жаңа деңгейге көтерілді. Сол кезеңде көптеген
журналистер адамдардың табиғатқа әсерін және адам мен жануарлар арасындағы байланысты қайта қарауға шақырды. Пандемияның
шығу тегі табиғаттағы тепе-теңдіктің бұзылуымен тікелей байланысты екені айтылды. Эко-журналистер осы мәселелерді ашып
жазып, қоғамды экологиялық жауапкершілікке, табиғи ресурстарды ұқыпты пайдалануға үндеді.

Пандемия кезінде экологиялық журналистика тек ақпарат жеткізуші рөлін ғана емес, сонымен қатар түсіндіруші және
тәрбиелеуші рөлін де атқарды. Адамдардың тұрмыс салты өзгеріп, қалаларда көлік қозғалысы азайған кезде ауа сапасы
жақсарғаны, өзен-көлдердің тазарып келе жатқаны туралы материалдар көптеп жарияланды. Бұл жаңалықтар адамдардың
табиғатқа әсерін айқын көрсетті және қоршаған ортаны сақтау – тек экологиялық емес, сонымен бірге қоғамдық және
экономикалық тұрақтылықтың кепілі екенін дәлелдеді.

Қоғам үшін эко-журналистика не үшін қажет? Біріншіден, ол адамдардың экологиялық мәдениетін қалыптастырады.
Екіншіден, экологиялық білім беру мен ақпараттандыру арқылы экологиялық апаттардың алдын алуға көмектеседі.
Үшіншіден, экологиялық саясат пен шешім қабылдау процесінде ашықтық пен бақылау орнатады.
Эко-журналистика халық пен билік арасындағы экологиялық мәселелер бойынша көпір қызметін атқарады.

Қорытындылай келе, эко-журналистика – бүгінгі заманның ең өзекті және қажетті бағыттарының бірі. Ол тек табиғатты қорғау
туралы емес, адамның өз болашағын қорғау туралы ғылым мен ақпараттың бірлігі. Қоршаған ортаны қорғау туралы айтқанда,
журналистика қоғамның көзін ашып, шындықты айту арқылы табиғатты сақтау мәдениетін қалыптастырады. Сондықтан эко-журналистика
бүгінгі және келешек ұрпақ үшін өмірлік маңызы бар сала болып қала береді.

Қолданылған оқулықтар,әдебиеттер:

1)Сейітқасымов А. Экологиялық журналистика негіздері.

2)Қарақұлов Т. Журналистика және қоғам: экологиялық бағыттар.
3)Dobson, A. Environmental Politics and Sustainability. – Oxford University
4)Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ / WHO) — https://www.who.int
5)Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрлігі — https://www.gov.kz