Жасанды интеллект және болашақ мамандықтар

Жасанды интеллект және болашақ мамандықтар

XXI ғасыр – технология мен жаңашылдықтың ғасыры. Соның ішінде ең қарқынды дамып келе жатқан бағыттардың бірі – жасанды интеллект (AI). Бұрын тек ғылыми-фантастикалық фильмдерде ғана кездесетін бұл құбылыс бүгінде өміріміздің ажырамас бөлігіне айналды. Жасанды интеллект – адамның ойлау, үйрену және шешім қабылдау қабілетін модельдейтін жүйе. Қазір ол медицинада ауруларды ерте анықтау үшін, білім саласында оқушылардың жеке қабілетіне қарай бейімделген оқыту жүйелерін құруда, ал өнеркәсіпте өнім сапасын бақылауда кеңінен қолданылады.

Алайда, AI дамуы жаңа сұрақтар мен сын-қатерлерді де туғызуда. Бір жағынан, ол адам еңбегін жеңілдетіп, өндіріс тиімділігін арттырса, екінші жағынан, кей мамандықтардың жойылуына себеп болуы мүмкін. Мысалы, бухгалтер, аудармашы, диспетчер сияқты кейбір қызмет түрлерін болашақта алгоритмдер атқаруы ғажап емес.

XXI ғасырда жасанды интеллект адам өмірінің барлық саласына ене бастады. Ол көптеген процестерді автоматтандырып, адам еңбегін жеңілдеткенімен, кейбір мамандықтардың жойылуына да себеп болуы мүмкін. Ең алдымен, әкімшілік және кеңсе қызметкерлері – хатшы, оператор, деректер енгізуші сияқты мамандардың орнына түрлі бағдарламалар мен интеллектуалды жүйелер келуде. Олар құжаттармен жұмыс істеуді, хат алмасуды және есеп жүргізуді тез әрі дәл орындай алады.

Сондай-ақ бухгалтерлер мен кассирлердің қызметін де алгоритмдер атқара бастады. Қаржылық есеп-қисап, салық есептеу немесе кассалық операцияларды онлайн жүйелер адамнан да жылдам орындап, қателік жібермейді. Өндіріс пен қойма саласында да роботтар мен автоматтандырылған құрылғылар физикалық еңбекті алмастыруда.

Келешекте такси жүргізушілері мен жүк тасушылар да өз орнын автономды көлік жүйелеріне беруі мүмкін. Tesla және Waymo сияқты компаниялар жүргізушісіз көлік жобаларын сынақтан өткізіп, болашақта бұл саланы түбегейлі өзгертуді көздеуде. Сол сияқты супермаркет кассирлері мен билет сатушылар да өз-өзіне қызмет көрсету жүйелерінің кеңеюінен азая түседі.

Соңғы жылдары тіпті қарапайым видео монтажерлер мен дизайнерлердің орнына бейнелерді және суреттерді автоматты түрде өңдейтін құралдар пайда болды. Мысалы, Canva AI немесе Runway ML сияқты бағдарламалар шығармашылық процесті айтарлықтай жеңілдетуде.

Қорытындылай келе, жасанды интеллект кей мамандықтарды жойғанымен, оның орнына жаңа бағыттар пайда болады.

Стивен Хокинг (ағылшын физигі):
«Жасанды интеллект – адамзат тарихындағы ең үлкен жетістік те, ең үлкен қауіп те болуы мүмкін.»

Билл Гейтс (Microsoft негізін қалаушы):
«Жасанды интеллект адамдардың өмірін айтарлықтай жеңілдетеді, бірақ біз оның салдарын алдын ала түсініп, жауапкершілікпен қолдануымыз керек.»

Бұл ғалымдардың ойлары бір нәрсені дәлелдейді: AI – тек техника емес, адамзаттың болашағына әсер ететін моральдық және әлеуметтік құбылыс. Сондықтан, оны дамытқанда ақыл мен жауапкершілік қатар жүруі тиіс.

Сонымен бірге, жаңа мамандықтар да өмірге келуде:
• деректер ғалымы (Data scientist);
• жасанды интеллект инженері;
• киберқауіпсіздік маманы;
• робототехника технигі;
• цифрлық маркетолог.

Осыған орай, жастар заманауи білімге ұмтылып, шығармашылық және сыни ойлау қабілетін дамытуы керек. Себебі болашақта тек техниканы меңгерген адам емес, оны ақылмен басқарып, жауапкершілікпен қолдана білетін тұлға сұранысқа ие болады.

Жасанды интеллект ешқашан адамның жүрегін, қиялын және адамгершілігін алмастыра алмайды. Технология – құрал ғана, ал оны адам игілігіне пайдалану – біздің міндетіміз. Ендеше, жасанды интеллект бізге бәсекелес емес, серіктес болуы керек. Ал оны дұрыс пайдалану арқылы біз инновациялық, әділ және зияткер ұлт ретінде жарқын болашаққа қадам баса аламыз.

Қорытынды:
Жасанды интеллект дәуірі – үрейленетін емес, мүмкіндіктерге толы кезең. Егер жастар білім мен технологияны үйлестіре білсе, еліміз дамыған, инновациялық бағыттағы мемлекетке айналары сөзсіз.