Өлең, жыр, ақындар

«Алаш» газеті

XX ғасырдың басы қазақ халқының тарихындағы ерекше кезең болды. Бұл уақытта елдің санасында ұлттық ояну дәуірі басталып, қазақ зиялылары халықтың бостандығы мен теңдігі жолында күреске шықты. Сол күрестің рухани қаруының бірі — «Алаш» газеті еді. Бұл басылым ұлтты біріктіру, азаттық идеясын тарату және халықты білім мен мәдениетке жетелеу мақсатында жарық көрді.

«Алаш» газеті 1916–1918 жылдары жарық көріп, Алаш қозғалысының саяси және рухани тұғырнамасын халыққа жеткізуші басты құралға айналды. Газет беттерінде Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы, Елдес Омаров, Халел және Жаһанша Досмұхамедов сынды көрнекті қайраткерлердің мақалалары жарық көрді. Олар өз еңбектерінде елдің тәуелсіздігі, жер тұтастығы, оқу-ағарту ісі, әйел теңдігі, ұлттық әскер құру және өзін-өзі басқару сияқты өзекті мәселелерді көтерді.

Газет тек саяси насихат құралы емес, сонымен қатар ағартушылық мінбер қызметін де атқарды. «Алаш» газеті арқылы халық өз құқығын, ел мен жердің қадірін, ұлттық мемлекеттің қажеттілігін терең түсіне бастады. Қазақ қоғамында саяси сауат артып, ұлттық сана жаңғырды. Әсіресе ауыл мұғалімдері мен жастар бұл газетті ерекше ықыласпен оқып, ел ішінде таратып отырды.

«Алаш» газетінің беттерінен қазақ тілінің байлығы мен көркемдігі айқын көрінді. Басылымда қолданылған тіл таза, түсінікті және көркем болды. Бұл – Ахмет Байтұрсынұлы бастаған тіл мамандарының еңбегінің жемісі еді. Газет қазақ баспасөз мәдениетінің қалыптасуына зор үлес қосты.

1918 жылдан кейін саяси жағдайдың өзгеруіне байланысты газеттің жарық көруі тоқтатылды. Алайда оның көтерген идеялары мен ұлттық мұраты ұлт жадында мәңгі сақталып қалды. «Алаш» газеті – қазақ халқының рухани тәуелсіздікке ұмтылуының айғағы, ұлттық ойдың оянуына себеп болған тарихи басылым.

Ол өз дәуірінің үнін жеткізіп қана қоймай, болашақ ұрпаққа ел мен жердің қадірін ұғындырған ұлы мектеп болды. Бүгінгі тәуелсіз Қазақстанның рухани негізінде сол Алаш мұраттарының ізі жатыр.


Пікірлер (0)

Пікір қалдырыңыз


Қарап көріңіз