Әке мен бала

Әке мен бала… Бұл — адам өміріндегі ең терең, ең ерекше байланыстардың бірі. Әке — баланың алғашқы ұстазы, өмір жолындағы алғашқы бағыттаушысы. Оның айтқан сөзі ғана емес, айтпай істеген ісі, үнсіз сабыры, күнделікті жүріс-тұрысы — бәрі баланың жүрегінде мәңгі із қалдырады.
Әке кейде көп сөйлемейді. Бірақ оның үнсіздігі — бейжайлық емес, өмірді көп көрген адамның салмағы. Әкенің бір қарауы, бір күрсінісі, бір жымиысы баланың санасына елеусіз ғана сызат салып, кейін жылдар өткенде үлкен мағынаға айналады. Бала есейген сайын ол сол үнсіздіктің ішінде қанша еңбектің, қанша қамқорлықтың, қанша мейірімнің жатқанын түсіне бастайды.

Кейде әкенің жүзі қаталдау көрінуі мүмкін. Бірақ сол қаталдықтың түбінде баласын өмірдің ауыр соққыларынан қорғау ниеті жатады. Әке — баланың жолына тас қоюшы емес, керісінше сол тастарды өз қолымен жинап, жолын тегістеуге тырысатын адам. Дегенмен соның бәрін балаға білдірмей жасайды, өйткені ол: «Ертең бұл бала өз жолының қиындығын да, жеңілдігін де өзі сезінуі керек» дейді. Міне, осы — әкелік даналық.

Ал бала — әкенің жалғасы. Әке салып кеткен ізді өз қалауымен, өз жүрегімен жалғастыратын адам. Бала әкесінің қолын алғаш ұстаған күннен оның өмірдегі ең үлкен қуанышына айналады. Бірақ адам баласы кейде ең қымбатын кеш түсінеді. Балалық шағында бәрі оңай көрінеді: әке әрқашан жанында тұрғандай, бәрін біліп, бәрін жөндей алатындай. Уақыт өткен сайын бала есейіп, өмірдің қиындығын көргенде барып әкенің үнсіз мейірімін, оның төзімен еңбегін тереңірек ұғынады.

Уақыт өзінің тоқтаусыз қозғалысымен әкеден ұлға, ұлдан ұрпаққа жалғанып отырады. Әке қартаяды, бала ер жетеді. Бір кезде әке баланы жетектеп жүрсе, бір күні бала әкесін сүйеп жүретін уақыт келеді. Бірақ осы өзгерістің бәрінде өзгермейтін бір нәрсе бар: әкенің балаға деген алаңдаушылығы мен баланың әкеге деген құрметі. Бұл — табиғаттың ең әдемі заңдылығы.

Адам өмірінде әкенің орны ерекше. Ол баласына байлық қалдырмауы мүмкін, бірақ оның қалдырған адалдығы, еңбекқорлығы, ар-намысы — ең үлкен мұра. Әке — балаға «кім бол» демейді, «адам бол» деп үйретеді. Бұл — кез келген дәуірде құнын жоймайтын өсиет.

Сондықтан да әке мен бала арасындағы байланыс — тек қан туыстығы емес. Бұл — рухани сабақтастық, өмірдің мәнін ұғындыратын ішкі байланыс. Уақыт өтеді, өмір өзгереді, адамдар алыстайды, бірақ әкенің берген тәрбиесі баланың жүрегінде өшпейді. Ол — адамның адам болып қалуына ықпал ететін құдірет.

Әке — өмірдің бірінші ұстазы, ал бала — әкенің ең үлкен арманын жалғастырушы. Осы екі жүректің үндесуі, екі тағдырдың тоғысуы — адамзаттың мәңгілік тарихын жазып келе жатқан баға жетпес құндылық.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінің 1-курс студенті Қыдырбек Шынар
Жетекшісі:Кәкен Қамзин,Әлқожа Бауыржан

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: