1921–1933 жылдардағы қазақ журналистикасы: “Қызыл Қазақстан”, “Темірқазық”, “Таң” журналдары және “Бостандық туы”, “Ауыл”, “Ерік”, “Кедей тілі” газеттері.

"Қызыл Қазақстан”, “Темірқазық”, “Таң” журналдары және “Бостандық туы”, “Ауыл”, “Ерік”, “Кедей тілі” газеттері.

1921–1933 жылдары қазақ баспасөзі жаңа кезеңге өтті. Елде өнеркәсіпті дамыту, ауыл шаруашылығын ұжымдастыру және халықты сауаттандыру жұмысы жүрді. Осы саясатты түсіндіру үшін жаңа газеттер мен журналдар шықты. Олар қоғам өміріндегі өзгерісті көрсетті және кеңестік биліктің бағыттарын жариялап отырды.

“Қызыл Қазақстан” журналы
 журнал 1921–1933 жылдар кезеңіндегі негізгі басылымдардың бірі ретінде көрсетілген. Журнал саясат, шаруашылық және ауылдағы жаңалықтарды талдады. Журнал елді сауаттандыруға, жаңа қоғамды түсіндіруге қызмет етті. Ол кейін “Ақиқат” атауымен белгілі болды.

“Бостандық туы” газеті

1921 жылы “Кедей сөзінің” орнына шықты. Алғаш Омбыда Сибревком жанындағы Қазақ АССР өкілдігі атынан жарияланды. Кейін Ақмола губкомының органы ретінде Қызылжарда шықты.
Газет жаңа биліктің бұйрығын, ауылдағы әлеуметтік өзгерісті және саяси ақпаратты халыққа жеткізді.

“Ауыл” газеті

Мазмұн көрсеткішінде бұл басылым 1921–1933 жылдардағы маңызды газеттер қатарында тұр. Газет ауыл шаруашылығын дамыту, ұжымдастыру, егіншілік пен мал шаруашылығы туралы материал жариялады. Ауылдағы тұрмыс пен еңбек тәртібін түсіндірді.

“Ерік” газеті
Басылым жастарды білімге шақырды. Еңбек тәрбиесі және жаңа мектептер ашу мәселесін жазды. Газет қоғамдағы әлеуметтік жаңаруды түсіндіруге тырысты.

“Кедей тілі” газеті

Газет 1924 жылы 20 сәуірде Астраханьда шықты. Ол жергілікті қазақтар мен жұмысшылардың мұң-мұқтажын жазды. Газет айына үш рет шықты. Оның алғашқы редакторы Нығмет Сәбитов болды. Газет 1931 жылға дейін жарық көрді.

“Темірқазық” журналы

Журнал “Таңмен” бірге 1921–1933 жылдардағы баспасөз қатарында көрсетілген. Журнал ұлттық мәдениетті, тіл мәселесін және ағартушылық бағытты көтерді. Қазақ интеллигенциясының ойлары жарияланды.

“Таң” журналы

Журнал “Темірқазықпен” бірге 162-бетте орналасқан бөлімде көрсетілген.”Таң” әдеби бағытты дамытты. Жазушылардың шығармалары жарияланды. Журнал прозаның қалыптасуына, әдеби пікірталастың өрбуіне ықпал етті.

Қорытынды

1921–1933 жылдары шыққан газеттер мен журналдар қазақ қоғамының саяси, экономикалық және мәдени өзгерістерін көрсетті.
Олар халыққа жаңа саясатты түсіндіруге, ауылдағы өзгерістерді жеткізуге және білімді таратуға қызмет етті.

Бұл кезеңдегі баспасөз қазақ журналистикасының кәсіби қалыптасуына жол ашты. Жаңа жанрлар пайда болды. Ағартушылық бағыт күшейді. Газеттер мен журналдар қоғам өмірінің барлық саласын қамтыды.

Жапарбеков Мирас
ҚазҰУ-дың 1-курс студенті.
Ғылыми жетекші: ф.ғ.к., доцент Р.С.Жақсылықбаева