Өлең, жыр, ақындар




Әпсамат

араб тілінен алынған гәфф + сәмәд - ізгілікті, мәңгілікті.


Есімге сілтеме: Әпсамат

Әрипа

Араб тілінен алынған ариф — есім. Білгір, түсінгіш, дана, данышпан.


Есімге сілтеме: Әрипа

Әріп

араб тілінен алынған әриб - қабілетті, білетін, білгір, түсінетін; дана, данышпан. Біріккен тұлғалы есімдер — Әріпбай, Әріпжан, Әріпқан.


Есімге сілтеме: Әріп

Әсел

Араб тілінен алынған аселъ — бал.


Есімге сілтеме: Әсел

Әсем

Сән, көрік, әдемі.


Есімге сілтеме: Әсем

Әсемгүл

Гүл сияқты әдемі, көрікті, сұлу.


Есімге сілтеме: Әсемгүл

Әсемқан

Әсем және ханым, ханша сөздерінен жасалған есім, яғни сұлу ханым.


Есімге сілтеме: Әсемқан

Әсер

араб тілінен алынған асир - әсер; ықпал; ескерткіш, белгі.


Есімге сілтеме: Әсер

Әсет

араб тілінен алынған асад - арыстан; жылдың бесінші айына тән. Зодиак белгісі. Синонимдері — Арыстан, Хайдар, Шер.


Есімге сілтеме: Әсет

Әсима

Араб тілінен алынған асим - қорғаушы, жақтаушы.


Есімге сілтеме: Әсима

Әскер

араб тілінен алынған гаскер — әскер, қосын, жауынгер. Түрлері - Әшкер, Ләшкер. Біріккен тұлғалы есім - Әскербек.


Есімге сілтеме: Әскер

Әтина

(қараңыз: Әдина).


Есімге сілтеме: Әтина

Әуез

араб тілінен алынған ауыз - дауыс, дыбыс, үн. Біріккен тұлғалы есімдер — Әуезбай, Әуезбек, Әуезқан.


Есімге сілтеме: Әуез

Әуел

араб тілінен алынған ауел — алғашқы, бастапқы, бірінші. Біріккен тұлғалы есімдер — Әуелбай, Әуелбек, Әуелхан.


Есімге сілтеме: Әуел

Әужа

Араб тілінен - ең қымбат, ең асыл.


Есімге сілтеме: Әужа

Әшекей

қазақ есімі, әдемі ою, өрнек, нақыш.


Есімге сілтеме: Әшекей

Әшім

араб тілінен алынған — қадірлі, құрметті.


Есімге сілтеме: Әшім

Әшімбай

араб тілінен алынған хәшим + қазақ сөзі бай. Құрметті, қадірлі болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Әшімбай

Әшімхан

араб тілінен алынған хәшим + хан. Құрметті, қадірлі, мәртебесі биік адам болсын деген тілекпен қойылғаны байқалады.


Есімге сілтеме: Әшімхан

Әшір

араб тілінен алынған ғашир — оныншы; мукарам айының оныншы күні туылған бала. Біріккен тұлғалы есімдер — Әшірбай, Әшірбек, Әшірәлі және т. б.


Есімге сілтеме: Әшір

Баба

иран тілінен алынған бобо — арғы ата, дада. Біріккен тұлғалы есімдер — Бабажан, Бабахан, Бабанияз.


Есімге сілтеме: Баба

Бабағали

иран тілінен алынған бобо + араб тілінен алынған ғали, яғни Ғали ата.


Есімге сілтеме: Бабағали

Бабағожа

иран тілінен алынған бобо + араб тілінен алынған ғожа , хожа - яғни үлкен қожа.


Есімге сілтеме: Бабағожа

Бабажан

иран тілінен алынған бобо + жан. Атаның сүйікті жаны, адамы.


Есімге сілтеме: Бабажан

Бабақан

иран тілінен алынған бобо + қазақ тілінен алынған қан ( хан) яғни үлкен, ата хан.


Есімге сілтеме: Бабақан

Бабанияз

иран тілінен алынған бобо + нияз —өтініш, тілек; үміт, сый, тарту. Еркелете қысқартып айту тұлғалары — Бабатай, Бабаш.


Есімге сілтеме: Бабанияз

Бабас

азербайжан тілінен алынған бабасы — атай, үлкен әке.


Есімге сілтеме: Бабас

Бағашар

иран тілінен алынған бәхт + қазақ тілінен алынған ашар. Бағы ашылған, құт қонған, ырысы бар.


Есімге сілтеме: Бағашар

Бағдат

иран тілінен алынған бағ (баг) + дад — сый, сыйлық.


Есімге сілтеме: Бағдат

Бағила

Араб тілінен алынған бахи - мәңгілік, өмірлік, берік, тұрақты, мәңгі жасаушы.


Есімге сілтеме: Бағила

Бағлан

қазақ тілінен - ерте туып, жетілген қозы. Ауыспалы мағына - жайнаған жас.


Есімге сілтеме: Бағлан

Бағыбай

араб тілінен алынған бәхт + қазақ сөзі бай. Бақытты адам деген мағыналы есім. Түрі — Бағыбек.


Есімге сілтеме: Бағыбай

Бағымша

Араб тілінен алынған бақ, бах — бақыт, ырыс, құт, яғни менің бағым, ырысым деген сөз.


Есімге сілтеме: Бағымша

Бадамбай

иран тілінен алынған бадам — оңтүстікте өсетін жеміс ағашы, соның жемісі.


Есімге сілтеме: Бадамбай

Базан

араб тілінен - бассейн.


Есімге сілтеме: Базан

Базар

иран тілінен - мейрам, базар күні, сауда-саттық орны.


Есімге сілтеме: Базар

Базарайым

Парсы тілінен алынған базар және қазақ сөзі айым - менің қуанышым, базарым, айша жарқыраған аппағым.


Есімге сілтеме: Базарайым

Базаргүл

Парсы тілінен алынған базар және қазақ сөзі гүл, яғни гүл жайнаған қуанышым, базарым деген мағынада қойылған есім.


Есімге сілтеме: Базаргүл

Базарлы

иран тілінен алынған базар +араб тілінен алынған ғали немесе әлі. Өмірі тамашаға пен қызыққа бай болсын деген тілекпен қойылған есім. Синонимі – Базарғали.


Есімге сілтеме: Базарлы

Базыл

араб тілінен алынған базл – жомарттық, мырзалық, сый тарту. Түрлері – Фазыл, Пазыл. Біріккен тұлғалы есімдер – Базылбек, Фазылбек, Фазылхан, Пазылбек.


Есімге сілтеме: Базыл

Бай

бұл сөз түркі халықтары тілінде мал-дүниесі мол, ауқатты, әлді адам деген мағынаны білдіреді.


Есімге сілтеме: Бай

Байарыстан

арыстан сияқты батыл, ер жүрек балаға бай болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байарыстан

Байахмет

қазақтың сөзі бай + араб сөзі - ахмет. Мақтауға лайық.


Есімге сілтеме: Байахмет

Байбақты

дүниеге, өмірге бай адам, ер бала келеді деп күтті, үміттенді деген мағыналы есім.


Есімге сілтеме: Байбақты

Байбарыс, бейбарыс

бұл түрікмен, татар, қазақ, қырғыз тілдердегі ескі есім. Барыс ертедегі түркілердің жыл санауындағы үшінші жыл аты, сол жылы туған балаға осындай ат қойылған.


Есімге сілтеме: Байбарыс, бейбарыс

Байбек

бала мықты, бай болсын деген тілекпен қойылған.


Есімге сілтеме: Байбек

Байбол

бала ауқатты, бай болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байбол

Байболат

бала ауқатты, бай болады деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байболат

Байболды

мұндай есім, әдетте, көп балалы үйдін баласына қойылып отырған.


Есімге сілтеме: Байболды

Байбосын , байболсын

бала дәулетті, күйлі-қуатты, бай болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байбосын , байболсын

Байбөрі

көне түркі тілінен келген бөрі-қасқыр. Біріккен тұлғалы есімдер — Бөрібай, Қасқырбай.


Есімге сілтеме: Байбөрі

Байғали

қазақ тілінен алынған бай + араб сөзі ғали — биік, жоғары. Өте бай адам деген мағынаны білдіреді.


Есімге сілтеме: Байғали

Байғанат

бай + қанат, яғни сүйенері, тірегі көп, туысы мол деген мағынада қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байғанат

Байғани

қазақ тілінен алынған бай + араб сөзі ғани — дәулетті, ауқатты, адам.


Есімге сілтеме: Байғани

Байғожа

қазақ тілінен алынған бай + иран сөзі ходжа - қожайын, мырза, ұстаз.


Есімге сілтеме: Байғожа

Байдар

байлықтың қожасы, иесі.


Есімге сілтеме: Байдар

Байдәулет

дүниеге, байлыққа, бакытқа бай деген мағынадағы есім.


Есімге сілтеме: Байдәулет

Байділда

қазақтың сөзі бай + араб сөзі - дилла, алтын, алтын ақша, яғни алтынға, алтын ақшаға бай болсын деп қойылған есім. Еркелете, қысқартып айту тұлғасы — Байдаш.


Есімге сілтеме: Байділда

Байжан

қазақ тілінен алынған бай + тәжік тілінен алынған джон, үйде бала көп бөлсын, адам саны көбейсін, өсе берсін деген тілекпен қойылған есім. Түрі — Жанбай.


Есімге сілтеме: Байжан

Байжанбай

жанға, адамға бай болсын, баланың жолдастары, туған-туыстары көп болсын, бай болсын деген тілекпен қойылады.


Есімге сілтеме: Байжанбай

Байжарас,

байлығы жарассын деген мағынаны білдіретін есім.


Есімге сілтеме: Байжарас,

Байжігіт

дәулетгі азамат, нағыз жігіт болсын деген мағынаны білдіреді.


Есімге сілтеме: Байжігіт

Байжол

баланың өмір-жасы, өмір жолы ұзақ бөлсын деген тілекпен қойылған.


Есімге сілтеме: Байжол

Байзақ

бай + зақ —ұзақ сөзінің қысқарған түрі. Баланың өмір-жасы ұзақ болып, көп жасасын деген тілекпен қойылған.


Есімге сілтеме: Байзақ

Байқошқар

бала ұрпаққа бай болсын деген тілекпен қойылғаны аңғарылады.


Есімге сілтеме: Байқошқар

Байқұт

ырыс, бақыт. Бала ырысты, бақытты болсын деген тілекпен қойылған.


Есімге сілтеме: Байқұт

Байқұтты

бақытты бай деген мағынаны білдіретін есім. Түрі — Құттыбай.


Есімге сілтеме: Байқұтты

Байлы

бақытты, асқан бай, дәулетті.


Есімге сілтеме: Байлы

Баймағамбет

қазақ тілінен алынған бай + иран тілінен алынған мағамбет. Атақты, даңқты, атағы жайылған. Еркелетіп айту тұлғалары — Байкен, Бәкен, Байкеш.


Есімге сілтеме: Баймағамбет

Байман

қазақ тілінен алынған бай + тәжік тілінен алынған ман — адам, кісі, яғни бай адам, дәулетті кісі. Түрлері — Баймен, Бәймен.


Есімге сілтеме: Байман

Баймұрат

қазақтың сөзі бай + араб тілінен алынған мурад — мұратына жеткен бай. Түрі — Мұратбай.


Есімге сілтеме: Баймұрат

Баймырза

қазақтың сөзі бай + иран тілінен алынған - мырза. түрлері — мырзабай, мырзабек.


Есімге сілтеме: Баймырза

Байназар

қазақ тілінен алынған бай + араб тілінен алынған назар — ықылас, іңкәр, көзқарас.


Есімге сілтеме: Байназар

Байнұр

қазақ тілінен алынған бай + араб тілінен алынған нұр. Нұры жанған, бағы асқан адам болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байнұр

Байсал

сабырлылық, тыныштық, табандылық.


Есімге сілтеме: Байсал

Байсан

біріккен тұлғалы есім. Ауыспалы мағынасы есебі жоқ, қисапсыз. Түрі — Сансызбай.


Есімге сілтеме: Байсан

Байсары

бай + сары. Байсары есімінің соңғы «ы» дыбысының түсіп, қысқарған түрі Байсар. Синонимі - Сарыбай.


Есімге сілтеме: Байсары

Байсерке

бай + серке, түрі — Серкебай.


Есімге сілтеме: Байсерке

Байсұлтан

қазақ тілінен алынған бай + араб тілінен алынған сұлтан. Билік жүргізуші деген мағынаны білдіреді.


Есімге сілтеме: Байсұлтан

Байтақ — ұшы

қиыры жоқ кең, шексіз; шамадан тыс көп, өте мол.


Есімге сілтеме: Байтақ — ұшы

Байтас

адам өміріндегі бақыт пен байлық тастай берік, мықты болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байтас

Байтемір

баланың өміріндегі байлығы мен бақыты темірдей мықты болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байтемір

Байту

бала бай боп туды, өмірге бай боп келді деген мағынада қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байту

Байтуғай

бала бақытты, өмірі бай боп туса екен деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байтуғай

Байтұр

бақытты өмір сүр, өмірінде молшылық-береке болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Байтұр

Байшы

байышы, бай бол деген мағынаны білдіреді.


Есімге сілтеме: Байшы

Байызбай

араб тілінен алынған фаиз — молшылық, жомарттық. Тіліміздегі Жомартбай, Мырзабай есімдерімен мәндес.


Есімге сілтеме: Байызбай

Байыр

бай болар, бақытты болар деген мағынаны білдіретін есім.


Есімге сілтеме: Байыр

Бақай

араб тілінен алынған бахи — қатты, тұрақты, мәңгі.


Есімге сілтеме: Бақай

Бақи

араб тілінен алынған мәңгілік, адал, тұрақты.


Есімге сілтеме: Бақи

Баққожа

араб тілінен алынған бахт — бақыт, құт, ырыс + араб тілінен алынған ходжа — ұстаз, мырза қожайын. Бақытты ұстаз, ырысы асқан мырза.


Есімге сілтеме: Баққожа

Бақталап

араб тілінен алынған бахи + қазақтың сөзі талап. Бағы асқан талапты, талант иесі болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Бақталап

Бақтарай

араб тілінен алынған бәхт + қазақтың сөзі арай. Бақыты жанған, жайнаған деген мағыналы есім.


Есімге сілтеме: Бақтарай

Бақтияр

иран тілінен — бақытты, кұтты.


Есімге сілтеме: Бақтияр

Бақтыбай

араб тілінен — бақытқа бай, бақытты.


Есімге сілтеме: Бақтыбай

Бақтыгүл

Араб тілінен алынған бақыт және қазақ сөзі гүл, яғни гүл жайнаған бақытты бала деген мағына беретін есім.


Есімге сілтеме: Бақтыгүл

Бақытбек

(қараңыз: Оразбек).


Есімге сілтеме: Бақытбек

Бақытжан

араб тілінен алынған бәхт + иран тілінен алынған жан. Бақытты жан, бағы асқан адам.


Есімге сілтеме: Бақытжан

Бақытжар

араб тілінен алынған бәхт + қазақтың сөзі жар — дос. Бақытты жолдас болсын деген тілекпен қойылған есім.


Есімге сілтеме: Бақытжар

Бақыткелді

(қараңыз: Оразгелді).


Есімге сілтеме: Бақыткелді