Хабтар мен қайталауыштардың жұмыс істеу принципі

Алматы Мемлекеттік Политехникалық Колледжі
"Есептеуіш техника" кафедрасының
арнайы пәндер оқытушысы Ж. Избасарова

№ 24 Сабақ жоспары

Пәні	Есептегіш кешендер, жүйелер мен желілер
Оқытушы	Избасарова Жанат
Тобы	Т3Б
Сабақтың өтілу күні	20.03.2014 жыл

 

Сабақ тақырыбы	Хабтар мен қайталауыштардың жұмыс істеу принципі
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік	Хабтар мен қайталауыштардың жұмыс істеу принципімен таныстыру. Оқушыларды арнайы біліммен қамтамасыз ету. Алынған ақпараттарды жүйелей білу, шығармашылық ой-өрістерін дамытуға машықтандыру.
2. Дамытушылық	Оқушыларға теориялық білімнің қажеттілігін жеткізіп түсіндіру. Берілген ақпаратты жүйелеу білуді үйрету.
3. Тәрбиелік	Әртүрлі көзқарастардың қатынасын сыйлауға тәрбиелеу.
Сабақтың  түрі	Лекция
Сабақтың типі	Аралас
Оқыту технологиясы	Ақпараттық-коммуникациялық
Оқыту әдістері	Түсіндірмелік-иллюстративті
Сабақтың көрнекілігі	Мультимедиялық проектор, компьютер, презентациялар, бейнематериал, карточкалар, тесттер
Пәнаралық байланыс	ЭЕМ-ның сыртқы құрылғылары, Микросызбатехника

 

Сабақтың барысы

1.Ұйымдастыру кезеңі: оқушылармен сәлемдесу, оқушылардың қатысуын тексеру - 3 мин;

Білім алушыларды журнал бойынша тексеріп, топтың сабаққа дайындығын тексеру

2. Үй тапсырмасын тексеру – 27 мин;

1. «Кабельдердің түрлері мен сипаттамалары» тақырыбына  баяндама - студент Жақсылық Б. (3 мин.) ,  

      «Коаксиальды кабельдер» тақырыбына баяндама – Фронтбек Б.  (3 мин.),

      «Оптоталшықты кабельдер» тақырыбына баяндама -  Алмас И.  (3 мин.),

      «Желілік адаптерлердің құрылымдық схемасымен жұмыс істеу» тақырыбына баяндама - Қожанов А. (3 мин.),

2. Видеосұрақтармен жұмыс жасау  (7 мин)

3. Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау (4 мин)

4. «Жасырын сөздерді табыңыз» (4 мин)

2. Видеосұрақтармен жұмыс жасау (7 мин)

№ 1 Үлестірме Компьютерлік желі дегеніміз не? Желі түрлерін атаңыз?

 

№ 2 Үлестірме              Топология дегеніміз не? Топологияның қандай түрлерін білесіз?

 

№ 3 Үлестірме         Желілік хаттама дегеніміз не?

 

№ 4 Үлестірме     OSI моделінің қанша деңгейі бар?

 

№ 5 Үлестірме      Кабельдің қандай түрлерін білесіз?

 

№ 6 Үлестірме     Wi-Fi технологиясы туралы не білесіз?

 

№ 7 Үлестірме             Интернет желісіне қалай қосуға болады?

 

№ 8 Үлестірме             Коаксиальды кабельдің қанша типі бар?

 

№ 9 Үлестірме             Корпоративтік желі дегеніміз не?

 

3. Тест тапсырмаларымен жұмыс жасау (4 мин)

 

І- вариант

№ 1 тапсырма	... - бір-бірімен байланысқан желі элементтері арасында мәліметтер жеткізуге арналған программалық және аппараттық құрауыштардың күрделі жүйесі
А	Интерпретация
B	Желі топологиясы
C	Есептеу желісі
D	Жұлдызша топологиясы
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 2 тапсырма	... - желіге қосылған және оның пайдаланушыларына  белгілі қызмет көрсетуді  қамтамасыз ететін компьютер.
А	Жұмыс станциясы
B	Файлдық сервер
C	Есептеу желісі
D	Сервер (server)
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 3 тапсырма	... – желідегі пайдаланушылардың мәліметтерін сақтайды және осы мәліметтерге қатынауды қамтамассыз етеді.
А	Мәліметтер қоры сервері
B	Файлдық сервер
C	Факс сервер
D	Сервер (server)
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 4 тапсырма	...  – мәліметтер қоры файлдарын сақтау, өңдеу және басқару функцияларын жүзеге асыратын компьютер.
А	Қатынастық сервер
B	Файлдық сервер
C	Қолданбалы программалар сервері
D	Сервер (server)
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 5 тапсырма	.....  – жергілікті желі пайдаланушыларының өз тізбектік енгізу/шығару порттарына айқын қатынас мүмкіндігін беретін құрылғы немесе компьютер.
А	Қатынастық сервер (communications server)
B	Қатынау сервері
C	Мәліметтер қоры сервері
D	Сервер (server)
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 6 тапсырма	Қала, облыс, ел ішінде орналасқан желілер қандай желілер деп аталады?
А	Есептеу желісі
B	корпоративтік желі
C	аймақтық желі
D	ауқымды желі
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 7 тапсырма	......  — бұл оның геометриялық пішіні немесе компьютерлердің бір-біріне қатысты физикалық орналасуы.
А	Есептеу желісі
B	жұлдызша топологиясы
C	желі топологиясы
D	ауқымды желі
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 8 тапсырма	Қай жылдары International Organization for Standardization (ISO) ұйымымен стандартталған ашық жүйелердің өзара әрекеттесу моделі (Open System Interconnection, OSI) өңделген?
А	70-шы жылдары
B	80-шы жылдары
C	85-шы жылдары
D	90-шы жылдары
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 9  тапсырма	OSI моделінің қанша деңгейі бар?
А	7
B	8
C	5
D	9
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 10  тапсырма	.....   - қолданбалы үрдіске өзара әрекеттесу аймағына қолайлы амалды қамтамасыз етеді және жоғарғы деңгей болып табылады?
А	Сеанстық деңгей
B	Транспорттық деңгей
C	Қолданбалы деңгей
D	Желілік деңгей
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 11  тапсырма	.....   - коммуникативті желі арқылы абоненттік және административтік желіні қосатын каналда(арықты) орнатуын қамтамасыз етеді?
А	Өкілеттік деңгей
B	Транспорттық деңгей
C	Каналдық деңгей
D	Желілік деңгей
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 12  тапсырма	Физикалық біріктіру шаралары физикалық ортаның жиынтығы, аппараттық және бағдарламалық жиынтықтар, желі аралық сигналдың жіберуін қамтамасыз етеді?
А	Өкілеттік деңгей
B	Қолданбалы деңгей
C	Каналдық деңгей
D	Желілік деңгей
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 13  тапсырма	Қандай деңгейдегі ақпараттың бірлігі кадрлар (Frame) болып табылады?
А	Каналдық деңгей
B	Транспорттық деңгей
C	Қолданбалы деңгей
D	Желілік деңгей
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 14  тапсырма	Жергілікті есептеу желілері қанша топқа бөлінеді?
А	5
B	3
C	4
D	7
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 15  тапсырма	....   – бір деңгейдегі компьютерлердің желіаралық байланысының «тәртібі»?
А	Интернет
B	Сервер
C	Хаттама
D	Желі
E	Дұрыс жауабы жоқ

 

ІІ- вариант

№ 1 тапсырма	....   – бір деңгейдегі компьютерлердің желіаралық байланысының «тәртібі»?
А	Интернет
B	Сервер
C	Хаттама
D	Желі
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 2 тапсырма	....   – мәліметтердің жеткізілуін қамтамасыз ететін хаттама?
А	ТСР (Transmission Control Protocol – тасымалдауды басқару хаттамасы)
B	IP (Internet Protocol – интернет хаттамасы)
C	Хаттама
D	Желі топологиясы
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 3 тапсырма	.... – TCP/IP хаттама стегі ақпарат маршруты мен адресті ақпаратты қамсыздандырады?
А	FTP (File Transfer Protocol)
B	IP (Internet Protocol – интернет хаттамасы)
C	SMTP (Sumple Mail Transfer Protocol)
D	Желі топологиясы
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 4 тапсырма	.....   - пошталық айырбастаудың қарапайым хаттамасы
А	FTAM (File Transfer Acces and Managment)
B	IP (Internet Protocol – интернет хаттамасы)
C	SMTP (Sumple Mail Transfer Protocol)
D	Telnet
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 5 тапсырма	ТСР/IP стегінде адресациялардың қанша түрі қолданылады?
А	2
B	3
C	5
D	4
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 6 тапсырма	.....   желі — барлық компьютерлері тең құқылы жөне бірдей қызмет орындайтын жергілікті желі?
А	жергілікті
B	бірыңғай желі
C	глобалды
D	аймақтық
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 7 тапсырма	... – бір деңгейдегі компьютерлердің желіаралық байланысының «тәртібі»?
А	желі
B	хаттама
C	топология
D	интернет
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 8 тапсырма	Бүкіл әлемдік масштабта әрбір файлдың адресі  -  қандай адреспен  анықталады?
А	URL адреспен
B	желілік адреспен
C	физикалық адрес
D	IP-адрес
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 9  тапсырма	URL адрес қанша бөліктен тұрады?
А	4
B	2
C	5
D	7
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 10  тапсырма	НТТР хаттаманың атынан кейін қандай белгілер міндетті түрде қойылады?
А	№ және //
B	: және //
C	: ;  және //
D	. және //
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 11  тапсырма	http://bilim-all.kz – адрес соңындағы екі символдан тұратын кеңейтілме – сервердің қандай қасиетін білдіреді ?
А	географиялық аймағын
B	тұрғылықты жерін
C	іздеу серверін
D	сервердің адресін
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 12  тапсырма	.....  -  жіберудің, рұқсаттың және файлмен басқарудың хаттамасы
А	Telnet
B	SMTP (Sumple Mail Transfer Protocol)
C	FTAM (File Transfer Acces and Managment)
D	сервердің адресін
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 13  тапсырма	Файлдарды тасымалдау хаттамасы?
А	ҒТР
B	SMTP (Sumple Mail Transfer Protocol)
C	FTAM (File Transfer Acces and Managment)
D	сервердің адресін
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 14  тапсырма	.... – электрондық поштамен жұмыс жасайтын бөлек программа болып табылады?
А	Out Look Express
B	Интернет
C	MS Access
D	Turbo Pascal
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 15  тапсырма	TCP/IP стегінде адресациялардың қанша түрі қолданылады?
А	3
B	4
C	5
D	6
E	Дұрыс жауабы жоқ

 

ІІІ- вариант

№ 1 тапсырма	ІР-адрес қанша бөлімнен тұрады?
А	3
B	4
C	5
D	6
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 2 тапсырма	TCP/IP стегінде адресациялардың қанша түрі қолданылады?
А	7
B	4
C	5
D	3
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 3 тапсырма	ІР-адрес қанша байттан тұрады?
А	6 байт
B	4 байт
C	5 байт
D	3 байт
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 4 тапсырма	МАС-адрес қанша байттан тұрады?
А	7 байт
B	6 байт
C	5 байт
D	4 байт
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 5 тапсырма	...  – TCP/IP хаттама стегі ақпарат маршруты мен адресті ақпаратты қамсыздандырады?
А	IP (Internet Protocol- Internet хаттама)
B	SMTP (Sumple Mail Transfer Protocol)
C	FTAM (File Transfer Acces and Managment)
D	сервердің адресін
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 6 тапсырма	...  – мәліметтерді компьютерлер арасында жеткізу құралдарымен біріктірілген компьютерлердің жиынтығы
А	сервер
B	желі
C	топология
D	сервердің адресі
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 7 тапсырма	.... – жергілікті желінің пайдаланушылары үшін факсимильдік хабарларды қабылдау және таратуды орындайтын құрылғы немесе компьютер
А	сервер
B	Факс-сервер (fax server)
C	топология
D	сервердің адресі
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 8 тапсырма	... - файл-сервер және жұмыс станцияларында орналасқан мәліметтердің көшірмелерін құру, сақтау және қайта қалпына келтіру міндеттерін шешетін құрылғы
А	сервер
B	Факс-сервер (fax server)
C	Мәліметтерді резервті көшірмелеу сервері (back up server)
D	сервердің адресі
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 9  тапсырма	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің желісі - ...?
А	UlttikBank.com
B	Banknet
C	back up server
D	KazakhBank.kz
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 10  тапсырма	НТТР хаттаманың атынан кейін  белгілері міндетті түрде қойылады?
А	№ және //
B	: және //
C	: ;  және //
D	. және //
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 11  тапсырма	http://bilim-all.kz – адрес соңындағы екі символдан тұратын кеңейтілме – сервердің қандай қасиетін білдіреді?
А	географиялық аймағын
B	тұрғылықты жерін
C	іздеу серверін
D	сервердің адресін
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 12  тапсырма	.....  -  жіберудің, рұқсаттың және файлмен басқарудың хаттамасы
А	Telnet
B	SMTP (Sumple Mail Transfer Protocol)
C	FTAM (File Transfer Acces and Managment)
D	сервердің адресін
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 13  тапсырма	...   - қолданбалы үрдіске өзара әрекеттесу аймағына қолайлы амалды қамтамасыз етеді және жоғарғы деңгей болып табылады?
А	Сеанстық деңгей
B	Транспорттық деңгей
C	Қолданбалы деңгей
D	Желілік деңгей
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 14  тапсырма	...   - коммуникативті желі арқылы абоненттік және административтік желіні қосатын каналда(арықты) орнатуын қамтамасыз етеді?
А	Өкілеттік деңгей
B	Транспорттық деңгей
C	Каналдық деңгей
D	Желілік деңгей
E	Дұрыс жауабы жоқ
№ 15  тапсырма	Физикалық біріктіру шаралары физикалық ортаның жиынтығы, аппараттық және бағдарламалық жиынтықтар, желі аралық сигналдың жіберуін қамтамасыз етеді?
А	Өкілеттік деңгей
B	Қолданбалы деңгей
C	Каналдық деңгей
D	Желілік деңгей
E	Дұрыс жауабы жоқ

 

Тест тапсырмаларының дұрыс жауаптар кілті

 

                    І-вариант                                                    ІІ-вариант

Тапсырма № 1	Дұрыс жауап		Тапсырма №	Дұрыс жауап
1	С		1	С
2	Д		2	А
3	В		3	В
4	Е		4	С
5	А		5	В
6	С		6	В
7	С		7	В
8	В		8	А
9	А		9	Е
10	С		10	В
11	Д		11	А
12	Е		12	С
13	А		13	А
14	Е		14	А
15	С		15	А

                    ІІІ-вариант                         

Тапсырма №	Дұрыс жауап
1	Е
2	Д
3	В
4	В
5	А
6	В
7	В
8	С
9	В
10	В
11	А
12	С
13	С
14	Д
15	Е

 

«Жасырын сөздерді табыңыз» (4 мин)

3. Жаңа тақырыптың мақсаты мен міндеттері (2 мин):

     -  Жергілікті желілердің белсенді жабдықтары.
     -  Хабтардың жұмыс істеу принципі.
     -  Қайталауыштардың жұмыс жасау функциясы.

4. Жаңа тақырып (30 мин):

Хабтар мен қайталауыштардың жұмыс істеу принципі

Жергілікті желілердің белсенді  жабдықтары:
• Байланыс арналары мен интерфейстер
• Желілік карта (Сетевая карта)
• Трансивер (transceiver)
• Қайталауыш (Repeater)
• Концентратор (Hub)
• Көпір (Мост-Bridge)
• Коммутатор (Switch)
• Маршрутизатор (Router)
 

Жергілікті желінің желілік құрылғыларына қысқаша сипаттама берейік:

Концентраторлар. Бұл құрылғылар апаратты бір немесе бірнеше түйіндерге қайта таратуға арналған. Кез келген топология түріндегі желілер қолдана береді. Олар бір бірінен сандары, типтері және қосылған кабельдер ұзындықтары арқылы автоматты түрде басқара алады (үзілген және бұзылған жағдайда қосып және ажырату).

Қабылдап таратқыштар. Желі жұмыс станциясының контролллерінің пакеттерін қабылдап және оны желіге тарату қызметін атқарады.

Қайталағыштар. Желідегі сигналдарды күшейтуге және қайта орнына келтіруге арналған құрылғы.

Көпірлер. Физикалық айырмашылықтары бар жеке түрлерін құруға арналған.

Шлюздер. Әр түрлі айырбастау протоколдары бар желі түрлерін біріктіруге арналған құрылғы. Шлюздер желідегі протоколдарды қайта құруға арналған, яғни бір форматтағы хабарламаны басқа форматқа ауыстыруды немесе кодтау жүйесінің басқа кодтау жүйесіне ауысуды қамтамасыз етеді.

Маршрутизаторлар. Бұл құрылғылар желідегі байланысты орнатады.  

RJ-45 интерфейсі, BNC интерфейсі

                         

1-сурет. Интерфейстер

Трансивер тікелей кабельге жалғанып орналасады да, компьютердің желілік картасы арқылы қоректенеді. Трансивер желілік картаға AUI (Attachment Unit Interface) типті интерфейстік кабельмен қосылып тұрады.

2-сурет. Трансиверлер типтері

Қайталауыштар бірдей немесе әртүрлі құрылғыларды пайдаланатын сегменттерді байланыстырады, сигналдарды алғашқы қалпына келтіріп, мәліметті тасымалдау қашықтығын арттырады, ақпаратты екі бағытта да өткізеді. Қайталауыштар коаксиалды кабельді пайдаланатын желілерді кеңейтіп, олардың мүмкіндігін арттырады.

3-сурет. Қайталауыш

Концентратор деп физикалық түрде бірнеше байланыс арналарын біріктіріп тұратын бірнеше порттары бар қайталауышты айтады. Концентратор желінің физикалық топологиясын өзгертеді, бірақ оның логикалық топологиясы өзгермейді. Егер оның бір портына мәлімет келіп түссе, ол оны көбейтіп барлық басқа порттар арқылы жөнелтеді.

4-сурет. Концентратор (хаб)

Үш портты концентратор схемасы 5-суретте көрсетілген.

Мұндағы: Т-жөнелткіш; R-қабылдағыш:

5-сурет. Үш портты концентратор.

Көпір желінің жалпы мәлімет тасу ортасын бөліктерге бөліп тұрады да, ол келіп түскен мәліметті басқа сегментке тек адресіне байланысты жөнелтіп отырады.

6-сурет. Көпір

Коммутатор қызметі көпірге ұқсас, бірақ мұның жұмыс өнімділігі жоғары, өйткені көпір бір мезетте тек екі порт арасын ғана байланыстырады. Ал коммутатор өзіндегі барлық порттар арасын бірден байланыстыра алады.

7-сурет. Коммутатор

Маршрутизатор көпір мен коммутаторға қарағанда желінің мәлімет тасу ортасын өте тиімді бөліктерге бөледі. Ол келесі желі торабын адреске қарап тауып, әрбір мәліметтің ең ыңғайлы маршрутын таңдап алады, т.с.с. Желі күрделі болған сайын маршрутизатордың жұмыс тиімділігі де арта түседі.

8-сурет. Маршрутизатор

Хабтардың жұмыс жасау принципі

Хаб  (hub, concentrator) - өз порттарының біреуінен басқа өз портына келген сигналдардың қайталау функциясын іске асырушы құрылғы, ол компьютерлерді желіге біріктіру функциясын бір орталық құрылғыда орындайды. Егер қандай да бір порттарда бұзылыс табылса, онда бұл порт автоматты түрде өшіріледі (сегментацияланады), ал оны жойғаннан кейін концентра­тор қайтадан белсенді болады. Пайда болған қақтығыстарды өңдеу және ағымдағы байланыс арналарының жағдайын бақылау, әдетте, концентратордың өзімен жүзеге асады.

Хабтар локальді желілердің - Ethernet, ArcNet, Token Ring, Fast Ethernet, Gigabit Ethernet, lOOVG-AnyLAN барлық базалық" технологиялары үшін үйлесімді.

Концентраторлар OSI эталондық үлгілерінің физикалық деңгейінде жұмыс істейді. Әр түрлі өндірушілердің концентраторлары порттардың санымен, бірнеше үлгілі кабельдерді сүйемелдеумен, т.б. бөлшектермен ажыратылады.

Концентраторларды автономиялық құрылғылар сияқты қолдануға болады немесе желінің мөлшерін үлкейте және күрделі топология жасай отырып бір-біріне қосуға болады. Сонымен қатар, шиналық топологияға оларды магистральді кабельмен қосуға болады.

Барлық концентраторлар келесі сипаттамалы эксплуатациялық белгілерге ие болады:

- порттардың жағдайын (Port Status), қақтығыстардың барысын (Collisions), тасымалдау арнасының белсенділігін (Activity), жөнге келмеу барысын (Fault) және Қоректену барысын (Power) көрсететін жарық енгізуші индикаторлармен жабдықталған, бұл толық концентратордың жағдайын жылдам бақылауды және бұзылыстарды анықтауды қамтамасыз етеді;

- электр қоректенуді қосқан кезде өз-өзін тестілеу процедурасын, ал жұмыс барысында өз-өзін диагностикалау функциясын орындайды;

- жөнге келмейтін порттардың оңашалануына және желінің дұрыс сақталуына (network integrity) арналған порттардың автосегментациясын жасақтайды;

- бір-бірімен арнайы кабельдер мен stack-порттар арқылы, BNC порттар арасымен жағылған жіңішке коаксиалды магистраль арқылы, қосылған бірнеше концентраторларды қолдану арқылы кескін үйлесімдерін қосады немесе AUI портына сәйкес трансивер арқылы қосылған оптикалык талшық немесе жуан коаксиалды кабель арқылы, концентраторлардың порттары арасымен қосылған UTP кабельдері арқылы қосылған;

- желілік операциялық жүйенің бағдарламалық құралдары үшін мөлдір.

Концентраторлардың конструктивті құрылғысына қолдану облысы үлкен ықпалын тигізеді. Жұмысшы топтардың концентраторлары, порттардың бекітілген санымен құрылған құрылғылар сияқты жиі шығарылады, бірлескен концентраторлар - шасси негізіндегі модульдік құрылғы ретінде, ал бөлімдердің концентратор­лары сүрлеулік конструкцияны иемдене алады. Мұндай бөлу түп-түзу болмайды.

Порттардың бекітілген саны бар хаб - бұл ең қарапайым құрылғының барлық қажетті элементтері бар (порттары, индикация және басқару органдары, қоректену сегменттері) бөлек корпусты ұсынғандағы конструктивті атқарылым, оның үстіне бұл элементтерді ауыстыруға болмайды. Әдетте, осындай концентратордың барлық порттары бір ғана тасымалдау ортасын қамтиды, порттардың жалпы саны 4-8-ден 24-ке дейін өзгереді. Бір порт концентраторды желінің магистраліне қосу үшін немесе концентраторларды біріктіру үшін (мұндай порт түрінде жиі AUI интерфейсі бар порт қолданылады, бұл жағдайда лайықты трансиверді қолданудың арқасында концентраторды деректерді таратудың кез келген физикалық ортасына қосуға рұқсат етеді арнайы белгіленуі мүмкін.

Модульдік хаб ортақ, шассиге қондырылған порттардың бекітілген саны бар бөлек модульдер түрінде атқарылады. Бірыңғай қайталағышқа бөлек модульдерді біріктіру үшін шассидің ішкі шинасы болады. Мұндай концентраторлар көпсегментті болып табылады онда бір модульдік концентратор шегінде бірнеше бір-бірімен байланыспаған қайталағыштар жұмыс істейді. Модульдік концентратор үшін порттардың санымен және қолдайтын физикалық ортаның үлгісімен ерекшеленетін әр түрлі үлгідегі модульдер болуы мүмкін. Бірлескен модульдік концентраторлар басқару модулімен, термореттеу жүйесімен, қоректенудің артық калған қайнарларымен және модульдерді «жұмыс істеп жатқанда» ауыстыру мүмкіншілігімен жабдықталады. Шасси негізіндегі концентратордың кемшілігіне - кәсіпорынға желінің құрудың бірінші кезеңінде 1-2 ғана модуль орналастыру керек болған кездегі мұндай құрылғының бастапқы жоғары бағасы жатады. Шассидің бағасы барлық жалпы құрылғылармен қойылатындығынан жоғары болады. Олардың бірі - артық қоректену көздері, т.б. Сондықтан орта мөлшердегі желілер үшін үлкен әйгілілікті орынды сүрлеу концентраторлары алды.

Сурлеулік хабы оның бөлек модульдерін ауыстыруға мүмкіншілік болмайтындай бөлек корпус түрінде орындалған. Бірақ бұл концентраторлар сүрлеулік деп ортақ тіреуге бірінің үстіне бірі орналастырылғандықтан аталмайды. Сүрлеулік концентраторлардың өзінің барлық порттары үшін сигналдардың жалпы қайта синхронизациясын жасақтайтын, қайталаудың жалпы блогы бар бір қайталағышқа бірнеше осындай корпустарды біріктіру үшін арнайы порттар мен кабель болады. Егер сүрлеулік концентраторлардың бірнеше ішкі шиналары болса, онда сүрлеуге жалғану кезінде бұл шиналар бірігеді және сүрлеудің барлық құрылғыларына жалпы болып қалады. Сүрлеуге бірігетін корпустардың саны өте көп болуы мүмкін (қалыпты жағдайда 8, бірақ одан да көп болуы мүмкін). Сүрлеулік кон­центраторларды модульдік концентраторлар сияқты иілгіш ететіндігі әр түрлі физикалық тасымалдау орталарын қолдау болып табылады, бірақ бұл құрылғылардың бағасы бір портқа есептегенде аз, өйткені кәсіпорын алғашқыда бір құрылғыны артық шассисіз сатып алу мүмкін, ал содан соң стекті соған ұқсас тағы бірнеше құрылғымен арттырады.

Қайталағыштардың жұмыс жасау функциясы

Қайталағыш (repeater) - коммуникациялық құрылғылардың қарапайымы, желінің жалпы ұзындығын арттыру мақсатымен жергілікті желідегі кабельдің әр түрлі сегменттерін физикалық қосу үшін қолданылады. Желінің бір сегментінен оның басқа сегменттеріне келетін қайталағыш, қуаттылықтарды және сигналдардың амплитудаларын қалпына келтіре отырып және т.б. сиг-налдарды тапсырады. Қайталағыштар OSI эталондық үлгісінің физикалық деңгейінде жұмыс істейді.

Репитер конструктивті түрде өз қоректену блогымен бөлек конструкция түрінде немесе компьютердің аналық платасының кеңейту слотына қондырылатын плата түрінде орындалуы мүмкін.

Бөлек конструкция түріндегі репитер қымбатырақ тұрады, бірақ ол жіңішке де, жуан да кабельде орындалған Ethernet сегменттерін қосу үшін қолданылуы мүмкін, өйткені ол коаксиалды ажыратқышты, трансиверлі кабельді қосуға арналған ажыратқышты қамтиды.

Плата түріндегі репитер тек кана коаксиалды ажыратқыштарды қамтиды, сондықтан тек жіңішке коаксиал­ды кабельдегі сегментті ғана қоса алады. Бірақ ол арзан тұрады және электр қоректенуді қосу үшін бөлек розетканы талап етпейді.

Жұмыс станциясына кірістірілетін репитердің бір кемшілігі - желінің тәулік бойы жұмысын қамтамасыз ету үшін репитері бар станция үздіксіз жұмыс істеу керектігінде.

9 – сурет. Wi-Fi қайталағыштар

10 – сурет. Wi-Fi қайталағыштардың өзгеше түрі

11-сурет. Телефондық сигналды күшейтетін қайталағыш

12- сурет. GSM қайталағышы – мобильді байланыстың операторларына қажет құрал ретінде

13 – сурет. Қайталағыштың жұмыс жасау функциясы

 

5. Жаңа тақырыпты бекіту (11мин):

1 -  тапсырма. Сөзжұмбақ (7 мин)
2 -  тапсырма.  «Дұрыс 9 сөзді тап!» (4 мин)

6. Сабақты қорыту (2 мин):

Студентттердің жұмысын бағалау

7. Бағалау (3 мин):

Электронды журналға  баға қою

8. Үй тапсырмасы (2 мин): Өткен тақырыпқа электронды конспект жасау, презентация дайындау.

---