Сұраулы сөйлем

Латыпова Нұрсауле Аманжолқызы

Сабақтың тақырыбы: Сұраулы сөйлем

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдер болып бөлінетінін айтып, сұраулы сөйлем туралы түсінік беру;

Дамытушылығы: Оқушылардың сөздік қорын, тіл байлығын дамыту, жан-жақты ойлауға үйрету;

Тәрбиелігі: Оқушыларды сауатты жазуға, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгерту.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, іздену, көрнекілік.

Пәнаралық байланыс:  әдебиеттік оқу, ағылшын тілі

Көрнекілігі: интерактивті тақта, суреттер, бағалауға арналған жұлдызшалар

 

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық дайындық

Қазақ тілім – өз тілім, дара тілім.

Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім.

Қастерлейді ұл қызың мәңгі сені,

Болашағым, бақытым – қазақ тілім!

 

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

• Балалар, үйге қандай тапсырма берілді?
• 172-жаттығу және ереже жаттау.

Оқушыларға жазып келген сөйлемдерін оқыту. Талдау.

Өткен тақырыпты бекіту (лото ойыны слайд)

• Біз қандай үлкен тақырыпты өтіп жатырмыз? (сөйлем)
• Сөйлем дегеніміз не?                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        
• Сөйлем нелерден құралады?
• Сөйлемдегі сөздер қалай жазылады?
• Сөйлем қандай әріптен басталып жазылады?
• Хабарлы сөйлем дегеніміз не? Мысал келтіру

Жақсы. Олай болса дәптерлерімізді  жинаймыз.

ІІІ. Жаңа сабақ

• Оқушылар, мен сіздерге бірнеше сұрақтар қоямын,  сіздер дұрыс жауап берсеңіздер  тақтамызға жұлдызшалар шығады.

1. Қазақ тілінде неше әріп бар?
2. Дауысты дыбыс нешеге бөлінеді?
3. Дауыссыз дыбыс нешеге бөлінеді?
4. Мәтін дегеніміз не?
5. Мәтіннің қандай түрлері бар?
6. Мәтіннің құрылымын ата

• Қандай белгі пайда болды, қарайықшы?
• Сұрақ белгісі.
• Мен сіздерге не қойдым?( сұрақ)
• Сұрақты не үшін қоямыз (жауап алу үшін)
• Осыдан қандай ереже шығарып алуға болады?

Жауап алу мақсатымен айтылған сөйлемді сұраулы сөйлем дейміз. Сұраулы сөйлемнің соңына сұрау белгісі (?) қойылады: Сенің атың кім? Нешінші сыныпта оқисың?

Оқулықтағы ережені хормен айту.

Ендеше, балалар біз бүгін сіздермен сөйлемнің екінші түрі сұраулы сөйлеммен танысамыз. Сұраулы сөйлем деп біреу немесе бірдеме жайында білу мақсатымен сұрай айтылған сөйлемді атаймыз.

ІV. Оқулықпен жұмыс. 175-жаттығу

Өлең шумақтарын мәнерлеп оқытып, салыстыру.

• Өлеңде қандай ұқсастық бар?
• Ал, айырмашылығы неде екен?
• Қай ақын сұраулы сөйлемді пайдаланған?
• Аққу туралы не білеміз?

Аққулар – қазтәрізділер отряды, үйрек тұқымдасының жеке туысына жататын өте сымбатты құстар. Қазақстанда аққудың үш түрі: сұңқылдақ аққу, кіші аққу, сыбырлақ аққу кездеседі. Аққу – жыл құсы. Қыс жылы кезде аққудың біраз тобы Каспий теңізінің солтүстік-шығыс жағалауында – Ақтау қаласының маңында қыстап шығады.

V.  Дәптермен жұмыс.

Бүгінгі күннің жадын жазамыз. Қазір жылдың күз мезгілі.

Күз мезгілінің қай айы?

Қараша.

Қараша айында қандай атаулы күндер бар?

15-қараша ұлттық валюта күні. Яғни төл теңгемізге биыл 21 жыл. (видеоролик көрсету)

Көркем жазу сәті.

Тт

Табиғат тәрбиесі

176-жаттығу. Тақтамен жұмыс

Мәтінді тізбектеп оқытып, не туралы айтылғанын сұрап, сұраулы сөйлемдерді көшіріп жаздырту.

• Көке, мынау не төбешік?
• Илеу деген не?
• Бүкіл құмырсқа бір-ақ үйде тұра ма?
• Олар тату тұра ма?

Татулық, достық туралы қандай мақал-мәтел білеміз?

VI. Сергіту сәті. (слайдпен)

VII. 178-жаттығу. Өлеңді диалог арқылы  мәнерлеп оқу.

-Қандай сөйлемдер оқыдыңдар?

-Сұраулы сөйлем қалай оқылады?

VIII. 179-жаттығу. Шығармашылық тапсырма

Сурет бойынша әңгіме құрап жазайық.

• Суретте кімдер бар, қарайықшы?
• Қыздарға ат қояйық.
• Олар не істеп отыр?

IX. Сабақты қорыту «Адасқан сөйлемдер»

Ойынның шарты: берілген сөйлемдерді айтылу мақсатына қарай өз үйшігіне орналастыру.

Құстардың түрі өте көп. Бүгін сыныпта кім кезекші? Жасасын бейбітшілік! Бүгін мектепке барасың ба?

«Балық аулау» ойыны:

1. Сұраулы сөйлемге айналдыр: Қар қалың жауды.
2. Сөйлем дегеніміз не?
3. Сұраулы сөйлем дегеніміз не?
4. Сұраулы сөйлемге айналдыр: Қасқыр- жыртқыш аң.
5. Сұраулы сөйлем соңында қандай тыныс белгісі қойылады?

Үйге тапсырма: 177-жаттығу. Мына жағдайларды білу үшін сөйлемдер құра.

Оқушыларды бағалау.

---