Өлең, жыр, ақындар

Алатау аясынан

  • 23.05.2019
  • 0
  • 0
  • 1411
Салқын самал санаторий
Алатаудың баурында,
Толы екен бір қызға сол үй
Жастық шақтың аулында.
Жамилаға, Дариғаға,
Ғалияға,Халимаға
Өлең жазып, дем алып жүр
Қалижандай қайран аға!
Жүргеннен соң еркелетіп
Жан-жағында аққу, қаз.
Бурыл мұрты бүлк-бүлк етіп,
Жымияды сол сабаз.
Қыдырады ұзақтауда
Басып жанның өртін ол,
«Барлығыңды құшақтауға
Қолым жетпес», — дейтін ол.
Сонда қыздар кіл ақ толқын
Оны қоршап ойнайды.
Сонда маздап жанады ақын,
Нұрлы аспанға бойлайды.
«Кім жүреді таймай жолдан,
Жетсе күшің — сілтей бер.
Жастық шаққа мейман болған
Мұндай кісі жоқ!» — дейді ел.
Төңірегін риза қылып
Салды рахат сайранды ол.
Қиқым тірлік, қыруар жігіт,
Сен кешпеген қайран жол!
Көрген тәтті бір түсіңнен
Айнымайтын арман-ай!
Найзағайлы бұлт үстінен
Жүріп өткен жандар-ай!
* * *
Неге асықтың нөсер жауын тыйылмай,
Сол бір минут қалады деп бұйырмай.
Ол болмаса, келмес пе еді тағы сәт,
Неге асықтың етек, жеңің жиылмай?
Келе жаттың көйлек киіп жаңбырдан,
Жандай суыт хабар алған тағдырдан.
Сулы арқанда ауыр тартып бұрымың
Қисық соқпақ қыпша белің талдырған.
«Жетем!» «Жетем!» деген сөзің естілмей.
Іште қалды, сыртқа шығып ескірмей.
Салқын желде алаулаған екі бет
Көк астында қайталанбас кескіндей.
Келдің... болды... қалды айқасып қос құшақ.
Жел де демін алып тұрды осы шақ.
Әлгі минут өте шықты, сезбедің,
Бұлт қойнынан үзілген бір от құсап.
Сол еді ғой жүрегіңді жүгірткен
Отырғызбай оттай ыстық үмітпен.
Жас ғұмырдың жалғыз ғана минутын
Кешіп қана кету үшін туып па ең?
Ол болмаса көрген күннің бәрі тұл.
Неткен тылсым, оқылмайтын әріп бұл?
Жаңағы бір тәтті минут сыйындай
Бұрымында көк жапырақ әлі тұр...
* * *
Өмір тәтті, тәтті екенін білдің бе?
Айтары сол аспанда ай мен күннің де.
Жырлары сол күміс көмей бұлбұлдың,
Сырлары сол сыбырлайтын гүлдің де.
Өмір тәтті — оны ұққансың езің де,
Бас ауырып, жан қысылған кезінде.
Өмір тәтті, тәтті екені айтылған
Аппақ көңіл ақындардың сөзінде.
Өмір тәтті өмір деген міне, сен.
Өмір сапар — сапар шексең, жүр есен.
Өмір нәзік өмір кірпік ұшында
Сол кірпіктің жабылмауын тіле, сен!
* * *
Сермелмей семсер көңіл тотығатын,
Кісінің көзін жасқа толтыратын,
Төрт бұрыш аурухана бөлмесінде
Бесінші бұрыш болып отыр ақын.
Сонда да тәтті қиял ойға қанбай,
Қызықтың дариясына бойлағандай,
Алаңсыз сәби жаны күледі оның
Бес бұрыш жұлдыз жасап ойнағандай.
Алады ол не бір тәтті күнді есіне,
Еркі жоқ күймесіне, сүймесіне.
Ойнайды ол жұлдыздармен құрбысындай,
Жұлдыздар сөнбейтінін білгесін бе?
* * *
Сейтжан аға,
Мін шанаға,
Қартаюға күн санама, қайтесің?
Сүй, ғашық бол,
Күйге асық бол,
Тосып тұрса
Күн кірпігін, ай төсін!
Қой жасымай,
Бір насыбай
Атып ал да,
Дәл осылай көңілден!
Нағашым-ау,
Нақ осынау
Екпініңмен
Ағасың-ау өмірден!
—Ол не сығыр,
Күміс сыңғыр?
—Даусы ғой ол
Зая ғұмыр —
Аппақ шана
Салдыр-гүлдір
Аяқ жағы
Сыңғыр-сыңғыр,
Күмбір-күмбір...
Күн бір, күн бір,
бір... бір... бір...
* * *
Тоқсан жаста кейуана
Емен таяқ қолында,
Тоғыз жаста бір қыз бала
Томпаңдайды соңында.
Көрші еді олар — бар жақындық,
Бар таныстық — сол еді.
Тәтті жеміс — жан татулық,
Бөлісіп жеп келеді.
Талай жаздың таңдары атқан
Таңдай жуған өлеңмен.
Қолтықтасып келе жатқан
Қос өмірді көрем мен.
Алатаудан күн сырғанап
Сол қораға енеді.
Терезеден күліп қарап,
Күміс сәуле себеді.
«Әже» деген нәзік дауыс
Тәтті тірлік үніндей,
Тез оянып, қалмай қалыс
Шығар қария кідірмей.
Күні бойы өмір жорық
Басталады, бітпейді.
«Қызық көп-ау, аздау соғып
Уақыт шіркін жетпейді!» —
Деп ішінен өкінер қарт,
Сәби білмес онысын.
«Тұра тұрса осынау сәт
Аударғанша қонысын!»
Бар арманы сол еді оның —
Өмір оған көрші ғой.
Біле тұрып бәрін соның
Көп ісіміз ерсі ғой.
Жасы шалғай екі адамның
Жанын қосқан не дейсің?
Құбылыс көп, соның мәнін
ЬІлғи ұғып, сенбейсің.
Көзің көрген көп қызықтың
Болжамайсын алды-артын.
Тірлік деген нәзік жіптің
Мықтылығы сол, бәлкім.
* * *
Кезімде етек жауып, есім кірген
Бар еді біздің үйде әсем кілем.
Құлпырып тұрушы еді төр алдында
Көзімнің жауын алып көрсем кілең.
Төменде текеметте ойнаушы едім,
Ол кезде аласа ғой ойлау шегім,
Шалқалап жатып алып, сол кілемнің
Өрнегін түгендеуден тоймаушы едім.
Қиялмен оқушы едім жазудай-ақ,
Әндетіп әуенімдей, сазымдай-ақ.
«Қойсаңшы, о не сұмдық?» — дейтін әжем
Тесілген күн ұзаққа кезімді аяп.
Біз көшіп дала бардық, қала бардық,
Қалдырмай сол кілемді ала бардық.
Сол кештей жылдар етті байқатпастан,
Жоғалып, көп туысты таба алмадық.
...Бір күні кенже інімнің үйінде едім.
Дәм іштім, өлең айттым, дүрілдедім.
О, ғажап, сонау кілем кесіндісі
Көзіме түсе кетті, бүгін менің!
Қалғаны бір-ақ құлаш он құлаштан,
Керемет кілем еді терге ұласқан.
Бұрышта жатыр енді бүктетіліп,
Сол еді көркемдікке көзімді ашқан!
Дүниеге сонда барып аң-таң қалдым.
Көзі еді-ау айналайын ата-анамның! 
Бір ашсам, оқып бетін тауыспайтын
Кітаптай, қолтыққа ұстап кете бардым...
* * *
Алатау, тандырасың кісіні естен,
Әлдилеп биігіңнен түсірместен.
Секілді қаңтарулы арғымақтар
Шыңдарың көкке қарап кісінескен.
Соларды күнде мініп, ғарышқа асып,
Көп жүрдім, қаңғыр-күңгір бұлтты басып.
Қасымда Ай сөйлесіп қатар жүзді,
Жұлдыздар шауып ерді шұрқырасып.
Күн менен жөн сұрады: «Атың кім?» - деп
Оны да жол серікке шақырдым кеп.
Ойнаса от найзағай, жер шулады:
«Ішінде анау бұлттың ақын жүр!» — деп.
Тірелген қарағайлар шыңға басы,
Жаныңның, жұпар иіс, шын дауасы.
Соларға уақыт тауып еркелеген
Тәкаппар тәңірінің бір баласы.
Мен болдым дүниеден бойым биік,
Жүрек сау, миым таза, ойым биік.
Қырандай қанат кердім атырабыңа,
Көзіме түсті менің талай киік.
Жаралған жәннәт мекен рахаттан,
Қоясың жан қорқытып бір апаттан,
Ол-дағы қадірінді білгізгенің
Пәндеге жақсылықтан бұра тартқан.
Бейхабар тіршіліктің күйбеңінен,
Қоздатып ән көмейден, күй көңілден.
Күндерді ұмыта алман ылғи биік
Шындармен қолтықтасып бірге жүрген! 
Сен маған арғымақ қып шыңыңды ерттеп,
Бересің еркелетіп, шын құрметтеп.
Арқамнан қағасың сен, тез жұбатып.
«Азырақ бұлт үстімен жүріп өт!» — деп.



Пікірлер (0)

Пікір қалдырыңыз

Бір дән

  • 0
  • 0

Тұрмын қолға алып мен
Биылғы егін бір дәнін,
Қалдым содан танып мен
Туған дала дидарын.

Толық

Баламмен сырласу

  • 0
  • 0

Сен туыпсың бақыт, дәулет барында,
Жақсы атымның заулап тұрған бабында.
Көкірегімде әке деген сезімнің
Әбден пісіп, қаулап тұрған шағында.

Толық

Қарағандыны көргенде

  • 0
  • 1

Атыңмен арбаушы едің бар адамды,
Қадірлі, қасиетті Қарағанды,
Мен ыстық құшағыңа кеттім сүңгіп,
Өзің де ана екенсің балажанды!

Толық

Қарап көріңіз