Болар еді тиімді
Қазақта бір мақал бар:
«Аюға намаз үйреткен таяқ» деген.
Бірақ та, әй, әттеген,
Оны тыңдап жүрген жоқ нахалдар.
Осы біз қазақпыз ба?
Әлде, өзгелерге мазақпыз ба?
Өйткені, өз тілімізді қолданбаймыз,
Тек орысша сөйлеуге қорланбаймыз.
Керісінше, оған мақтанамыз,
Қоразданып, баптанамыз.
Тіліміз келсін-келмесін,
Орыстар бізді «баран» демесін,
Оған намыстанар жоқ шамамыз,
Орысша шүлдірлеп бағамыз:
Атасы немересімен,
Тіпті, шөбересімен
Орысша әңгімелеседі,
Онысын мәнді деседі...
Осы жұрт бізді ақын дейді,
Халыққа жақын дейді.
Айтатын ойы болса,
Айтады батыл дейді.
Егер, сол халық бізді оқымаса,
Қазақ тілі тоқыраса,
Онда жазамыз кім үшін?
Ондай тірлік құрысын!
Құрысын демей не дейін,
Мүсәпір боп мерейім,
Ұлтым менің өлмей ме?
Жұртым оны көрмей ме?
«Тілімізді қолдайық,
Жоспарлы түрде оңдайық», –
Деген шенеуніктер шіреніп,
Секілденіп тірі өлік,
Тек орысша бөседі,
Сөйте тұра қызметі өседі.
Ал, егерде, ең жоғарғы мінбеден:
«Ана тілін білмеген
Қызметтен сорлайды,
Басшы орында болмайды», –
Деп, берсе егер бұйрықты,
Қысып бірден құйрықты,
Өзі түгіл анасын да,
Бесіктегі баласын да
Ана тіліне қарай бұрар еді,
Тез-ақ сайрап шығар еді.
Он ойбайдан – бір тоқпақ,
Яғни, «Ұр, тоқпақ!»
Болар еді тиімді,
Артық емес – сыйымды.
- Саиф Сараи
- Махмұд Қашқари
- Ахмет Байтұрсынұлы
- Әлихан Бөкейханов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі