Шалғай ауыл

I
Күн кештім қандай қымбат,
Қандай ауыр,
Куәсің сен бәріне,
Шалғай ауыл!
Бірлігі,
Берекесі бір кісідей,
Той десе
Үлкен-кіші қалмайды-ау бір.
Жүрегін ешкімнің де жараламай,
Бәрін де шақыратын даналар-ай!
Балаға сол бір дәстүр жалғасатын,
Жатса да жылдар жылжып,
Жаңалап ай...
Жаныңа жақсылықтан нұр түнейтін,
Қайғы емес,
Асқақ әуен,
Жыр тілейтін.
Бір түндік ашылмаса ертелетіп:
«Барыңдар, не боп қалды, білші», — дейтін.
Өтетін тату-тәтті ауылда өмір,
Күйіне қарамастан ауыр небір.
Қаншалық қиын соғар қайту маған,
Асыға аттану да,
Бару жеңіл.
II
Қауышып қиялменен тілдесемін,
Артық па тыңдасам да күнде сенін
Үніңді
Мен алыста жүріп сенен,
Тыныстап түтініңмен,
Күн кешемін.
Көзіндей мөлдіреген анашымның,
Жадырап,
Шуақ шашып қалатын күн.
Басына Күркілдектің су алуға
Жармасып етегіне баратынмын.
Мен қалмай баратынмын желіге де,
(Ерке ғып өсірді екен мені неге?)
Қызық-ай қылықтары құлыншақтың,
Байлаулы тұрғаннан соң еріге ме.
Қазақтың әдеті ғой ауылында,
Әженің немере өсер бауырында.
Анасын мойындамай,
«Жеңге» дейтін,
Өсірген әже солай бар ұлын да,
Салып ап ұйықтағанша жауырынға.
Жүрсе де бала бәрін жақсы біліп,
Айтпайды жатса да іште қасқыр ұлып.
Әжесін арқаланып,
Ақыл естіп,
Барынша көрсетеді тәтті қылық.
III
Жүретін жалын үзіп өзегінен,
Болмады біздің үйде әже мүлдем.
Анадан,
Әкеден де ерте айрылдық,
Күндерге душар болып азап ілген.
Күтті екен,
Қаншама үміт жүрек алдан,
Айтылмай кетті-ау қанша тілек-арман
Көре алмай кетті анашым,
Әже тұрғай,
Қызығын жалғызының тілеп алған,
Тұрғанын көрген жоқ ол түлеп орман!
Бір бала жатса жылап еркеліктен,
Отырам іштей толқып,
Өртеніп мен.
Уақыт та зымырайды қайырылмай,
Жолындай жан анамның ерте біткен.
Бұлыңғыр есте қапты аздаған күн,
Баладай анасына назданар кім.
Оралып ойға кейде отырады
Мұңайып кететіні өз баламның.
«Күркілдек» күркіремей,
Тартылыпты,
Көрді ме ол да біздей таршылықты,
Балауса бала жаны көк құрақ қой,
Өседі аяласаң әр шыбықты.
Сезімін балаң сенен жасыра ма,
Көп істі кеш түсіндім,
Асыл ана!
Аңсаған сәттерімде
Тым болмаса,
Гүл алып бара алмадым басыңа да.
Жоқ менің сенен ешбір аянарым,
Басымнан құс ұшырмай
Аяладың.
Көміліп өз қайғыма,
Кезді бұлап,
Малтығып ащы жасқа оянамын.
Жалғызың болсам-дағы тілеп алған,
Жосалап жүрегімді тіледі арман.
Тағдырдан тиген маған жалғыз енші —
Туған жер —
Ата-анадан,
Міне, қалған!
Сияқты бұл жер менің қарашығым,
Аялар өмір бақи бар асылым.
Ұқсайды ол көз жасына тамып кеткен,
Сақтаған мөлдірінде ана сырын.
Есіме жиі оралар шалғай ауыл,
Бұл өмір қандай қымбат.
Қандай ауыр.
Адамға содан қиын жоқ па деймін,
Шалғайды жақынменен жалғай алу...

---