Молла Ермұраттың жұмбағының жауабы

Мәктубың, молла Ермұрат, келді мұнда,
Оқыдық өлеңіңді мағал ғұнна.
Дананың дара заңды біреуі едің,
Көрсетер кеуілге ұнар, көпке ымла.
Басыңа бақ орнығып, болып тұрсаң,
Бедеудей бәйгі бермес болса мында.
Боламыз, көп сөкпей-ақ, көз алартсаң,
Қояндай қорыққаннан болған жымда.
Елеуреп, екі-үш ауыз әпсанаға,
Айтыпсың білгеніңнің бәрін жұмыла.
Айыбын бір-бірінің айтамын деп,
Масқара болған жоқ па ед Сәкбен құрбы.
Сенді жұрт сен айтқан соң сол сөздерге,
Демектің дәркәріне қасам біллә.
Мәламат сабына ердің деген болса,
Көркейдік кір жуылып шүкір, Алла.
Пенһанша болғай да деп бұрқасыннан,
Қаратып, қол көтердік, бетті құбыла.
Мұстажап айлап өшпу мынажатты,
Әжуалата қылғай сансыз құрба.
Жәрдемің ұлу жылғы ойымда бар,
Аштықта ұмытылмасын жеген құрма.
Ұнамды заманында болып тұрсың,
Ілім атты іші, бауырың толып нұрға.
Оқуға ойымыз бар ақайыттан,
Өзіңе шәкірт болып отыз, жиырма.
Құлаққа күні бұрын кіре берсін,
Бәрін де өзгертіп қой өлең, жырға.
Мысалы миуалы молла – дарақ,
Жесін жұрт жемісіңнен, өзіңді ырға.
Тата алмай ілім, ікімат біз ләззатын,
Науқастан нан жеп жүрміз, ашып құрға.
Түтігіп, тау басына тәкия салып,
Біз мысал қаріплерге қолды бұлға.
Өзіндей ойлы ерлерден үлгі ала алмай,
Аз өмір, уақ, дариға, кетті құрға.
Кемді құн кейініңе ерер едік,
Бел бусаң, бұл айтқанды Әли асырға.
Өкпе көп өле қойсаң өмір бітіп,
Таттырмай тасқынынан бізге шұрба.
Он тоғызда хатыңды орындайтын,
Қылықты қыз да емеспін салған сырға.
Ер болып, оларға елші болуыма,
Қинама, қыла алмайды жүрек жырға.
Айтайын мен де жұмбақ жұмбағыңа,
Бас салып бақсылардай, бірақ, ұрма.
Тұтқан тең Тәңірі әмірін тұтпағанмен,
Депті ерлер қиянатты, дүрім, тыңда!
Тәңірі әмірін тұтса да асы, тұтпаса да,
Асы деп аңдатқан-ақ барша құлға.
Тәңірі әмірін тұтқанынан тұтпағаны,
Артық деп бұйырып тұр Саһып шарға.
Тәңірі әмірін тұтсын біреу, я тұтпасын,
Кәпір-дүр біл ахыпха ошал құмра.
Бар болса ахайытта бұлар шәрһы
Өлең ғып отырма тек, басты шырма.
Ерінбес үйретуден ұстаз болған,
Қойшы, деп қоқыраймай, мойның бұрма.
Сөзіңе сөз теңгеріп қайтаруға,
Білімнің көкіректе кілті тұр ма?
Ойымды айтпасам да, аңғарарсың,
Мұсаның мысалында шыққан Тұрға.

АРАЛЫҚ СӨЗДЕР
"Сіз", "біз" деп бір-біріңді сыйласпасаң,
Маған кел күні ертең ең баспасаң!
Күйсіздер күн аязда күнін елтер,
Өрт тиген ыстай қараспасаң!..

---