Өлең, жыр, ақындар

Сағыныш тамшылары

Көп–ау жандар арманына жетпеген де, жеткен де
Өмір құшқан ақын жаны лапылдаған от кейде.
Гүл атқызам ақ арманды көктеменің өзіндей,
Өр теңіздің өзі берген тасқыны бар тек менде.

Толық

Төркін

Алдымнан жүгіре шықты бұлақтарың,
Дала ұсынды мақтадай гүл аппағын.
Сипайды салқын самал саусағымен,
Ақынға келді ме әлде сыр ақтарғың?

Толық

Сәмиға

Нәзік даусы күмістей сыңғырлаған,
Іс бар ма, осы анамыз тындырмаған.
Жүрегі арман толы асыл адам,
Туған ел бақшасында жыр жырлаған.

Толық

Мырзашөл гүлі

Сыйладың маған, жұртым, дала гүлін,
Өзіңнен тасқын шабыт алады үнім.
Кешегі құлазыған Мырзашөл бұл,
Кетіпті гүлге айналып дала бүгін.

Толық

Сәйгүлік

Ал, құрбым, көлік дайын, жүр кетелік,
Жолдардан бізді күткен бірге өтелік.
Алатауым — ақ отау мың сан қонған,
Көгілдір сағым биік тұр көтеріп.

Толық

Домбыра

Қашан саған қолымды созбағалы,
Кеудеде арман көлі қозғалады.
Қос шек сырбаздаған сырлы саздай,
Керек маған сезімнің тозбағаны.

Толық

Билікөл

Жатты алдымда толықсыған би көлі,
Кең далаға тартып кетті күй желі.
Ақ отаудың іргесінен қырларға,
Дүркірейді ән мен өлең түйдегі.

Толық

Қалды-ау кейін

Қалды-ау кейін қимай
қарап Билікөл,
Қалды-ау, кейін жаутаңдаған қилы бел.
Қазағыңа барсаң алар көтеріп,

Толық

Жамбыл ата жерінде

Жеріңе келіп тұрмын, Жамбыл ата,
Кеудемнен кербез көлге ән құлата.
Жасынды бер деп, сірә, тілемеймін,
Ақжолтай батаңды бер, даңғыл ата.

Толық

Құтты мекен

Жатырсың кең көсіліп, құтты мекен,
Жаныңды біреу мендей ұқты ма екен.
Сыңғырлаған бұлақтың сұлу үнін,
Құмартқанда кәусардай жұтты ма екен.

Толық

Көз жасы

Көзден тамшы домалайды бұршақ па,
Көңілге мұң оралады бұл шақта,
Болады екен бір жетіссіз әркімде,
Ауызбенен құс тістеген болсақ та.

Толық

Іздерсің сонда

Ауылға, достар, ал кеттім,
Серігім болар кімің бар.
Келеді кейде әндеткім,
Соны ұғып жұлдыз жымыңдар.

Толық

Күндер

Жақсы күндер, жайсаң күндер, шат күндер,
Ол да менен бір керегін таптым дер.
Табылмаса қарғыс айтып ақынға,
Айсыз түнде тұңғиыққа баттым дер.

Толық

Сынық қанат көбелек

Байқатар ма керуен жылдар озғанын,
Байқатар ма асыл кездік тозғанын.
Байқатар ма кеудедегі бір үміт,
Арман атты асуға қол созғанын.

Толық

Сырлы саз

Шертсейші, сағындым ғой домбыраңды,
Кеудеме жыршы кұсты қондыр әлгі.
Сезімді сырлы сазы баурай-тұғын,
Мен әлі ұмытқам жоқ сол бір әнді.

Толық

Көңіліме күй орап

Көздеп мені атса – дағы қиянат,
Күндеп барып батса да күн қиялап.
Жүреді арман көңіліме ұялап,
Жабырқасам жадыратып күй орап.

Толық

Алақандар

Айырмассың алысты да, жуықты,
Алақандар қандай ыстық уытты.
Көтеріп тұр көңілімен қарттарын,
Шаңырақ пен уықты.

Толық

Жетісуым

Жетісуым, жерің таулы, далаң жаз,
Көлдерінде қиқулаған балаң қаз.
Көріктісі – ай, көкорайлы алқаптың,
Көрген сайын көңіл шалқып, болам мәз.

Толық

Бұқтарма

Таласым жоқ, еркесің сен, Бұқтарма,
Ақын, бірақ, айбарыңнан ықтар ма.
Бейне сенің толқыныңнан аумаған,
Сүйреп келем арман атты жүкті алға.

Толық

Дауыл

Ақ боран ба, ақ дауыл ма,
соғады – ай көп бұрқақтап,
Ақ періште, ақ көбелек,
аспан төсін жүр қаптап,

Толық

Жарық жұлдыз

Сол кеште бір жарық жұлдыз тұрды маздап көгімде,
Сан сырларды толқытты да өн үйірді көңілге.
Сол кеште бір салқын самал желпіп өтті ерекше,
Дүние дел-сал, түсім бе, әлде өңім бе.

Толық

Сырласу

Дауылды болды көктемдер,
Жауынды болды көктемдер.
Ақ талдар, мені сөкпеңдер,
Содан ба ерте ағардың.

Толық

Мен аңсаған көктемің

Жанарыңды талдыратын —
алыстағы қырандар,
Жанымды алау жандыратын —
қайталанбас бір ән бар.

Толық

Көңіл күйі

Шаршамас, сірә, бұл ақын,
Шаршатпай күңді қартамыс.
Мезгілі жоқ бір тынатын,
Өмірде мынау арпалыс.

Толық

Ой-хой, дала

Ой-хой, дала, кетіпсің ғой
күлтеленіп, құлпырып,
Жаутаңдаған, жаудыраған
мөлдір көздей кіл тұнық.

Толық

Самырсындар

О, тәкәппар тәңір шындар,
Сал қарағай, самырсындар.
Алатаудың ұшып келген
Қарлығашын танырсыңдар.

Толық

Жеңеше

Жеңешетай, шыным, сырым,
Бірің балсың, бірің шырын.
Отырсайшы жаныма кеп,
Қайнайды ғой ірімшігің.

Толық

Сырлы дүние

Мынау кеудем қашаннан да армандардың тұрағы,
Айна көлдің жанарлары мөлт-мөлт етіп тұнады.
Тынымы жоқ толқиды кеп аққу үміт ілгері,
Жалынға орап жастығымның зулайды алға күндері.

Толық

Мен қазақ баласымын

Тербейді бойымды тұнық сырлар,
Жүрегімде толып жатқан түрлі жырлар.
Айқайлап шартарапқа жар саламын,
Мен бүгін қазағым деп жыр жазамын!

Толық

Аққуым

Әкелгендей мол қуаныш, сұрағандай сүйінші,
Тұршы, сәулем, мұңаймашы, шықшы қырға, киінші,
Дегендей бір самал есті қолаң шашты жұлқылап,
Бір сағыныш жүрегімді шымырлатты шымшылап.

Толық

Тамызда қайтып оралшы

Сен
Өмірге келгеніңде гүл ең,
Сам құмы, тамызда қапырық.
Сосын өлгеніңді білем,

Толық

Сенің бейнең оңымда

Сенің бейнең оңымда,
Сенің бейнең солымда.
Келем жалғыз тағы да,
Өлең саған қолымда.

Толық

Жоқсың сен

Жоқсың сен
Алаңда, көшеде,
Жанымда жоқсың сен.
Бәлкім шын көксің сен.

Толық

Жан aпa, ұлғайды жарам

Жан aпa, ұлғайды жарам,
Басыңа жаз келе барам.
Шашымнан сипашы келіп,
Санам сұр, садақам сараң.

Толық

Қара жердің астында

Қара жердің астында
Қалай жатсың үндемей?
Зілі батпай тастың да,
Күндіз демей, түн демей,

Толық

Жанар

Өзіңсіз талай таң атты,
Көктем, жаз гүлмен қаратты.
Талайдың дәмін тауысып,
Талайды тәңір жаратты.

Толық

Өмір сүргім келеді

Самал болып желдей ескім келеді,
Күндей болып жарық бергім келеді,
Құстай болып самғап ұшқым келеді,
Бəрінен де өмір сүргім келеді!

Толық

Я, раббым!

Я, раббым!
Кешір мені.
Адам деп есіркесең,
Ақын қып жаратқансың несін мені?

Толық

Әлдекімді күте берем қашықтан

Әлдекімді күте берем қашықтан,
Жүректе жыр, тұла бойда қатып қан.
Құндылығы құрып кеткен өмірім,
Көңілімнің көрі азап, төрі мұң.

Толық

Әйелдік тағдырдың торында

Әйелдік тағдырдың торында,
Еркектің сан мұңы жолымда.
Жалғызбын деудің де орны жоқ,
Ұлым бар – үмітім қолымда.

Толық