Өлең, жыр, ақындар

Кім көрінгенге, көп жайға

Кім көрінгенге, көп жайға
көңілім толмай, күйініп,
өзімді өзім жегеннен
мақсатына біреуі жетті ме?

Толық

Кездеспей жан мен ойы сұңғыла жан

Кездеспей жан мен ойы сұңғыла жан,
мен жиі жалғызсырап тұнжырағам.
Бойымды үйретер кез болса-дағы
үмітке жерік көңлі құрғыр алақ!

Толық

Айналамда бозөкпе – кілең бала

Айналамда бозөкпе – кілең бала,
кілең бала ішінде жүрем дара.
Қыз-ақкөңіл, сол тектес күйеу бала,
ұл-келінде пәктік пен жігер ғана.

Толық

Қоңырқайлау өтуде күз кештері

Қоңырқайлау өтуде күз кештері,
дос дегендер қанша күн жүздеспеді;
шарттылықты немесе шақыруды
былай қойып, келмейді іздеп сені.

Толық

Жатыр ем үйде сызбай мен

Жатыр ем үйде сызбай мен,
салқындап аяқ-қолдарым.
Кеткендей әлім. Мұздай дем.
Еңкейгені ме жорға – күн?..

Толық

Махаббатсыз, сезімсіз көңіл жетім

Махаббатсыз, сезімсіз көңіл жетім,
мұндай күйде түсің де, өңің де – түн.
Жомарт жастық жылыстап, жас ұлғайса,
жалғыздығың сезілер со күнде тым.

Толық

Жыр жазу деген – азап, от

Жыр жазу деген – азап, от
әйел боп туған болмысқа,
жаныңда титтей маза жоқ,
жолың да тайғақ, қол қысқа.

Толық

Тыным көрмей шиқылдан шіркін есік

Тыным көрмей шиқылдан шіркін есік,
таты кеткен топсамен тұр тіресіп:
біздің үйдің кішкентай патшалары
кіріп-шығып жүреді дүркіресіп.

Толық

Ғұмыры бітпес үйдегі

Ғұмыры бітпес үйдегі
тірліктің жайы талдырып,
сезімді нандай иледі,
үміт пен арман қалды ұмыт.

Толық

Жүреді біреу жақын кеп

Жүреді біреу жақын кеп
сәлемдесуге бата алмай,
«мінезі шәлкес ақын» деп,
айтулы мен бір қаталдай.

Толық

Келгеніңде сапардан арып-ашып

Келгеніңде сапардан арып-ашып
(өз ұяңа әйтеуір жаның асық),
жүрегімен сағынып, жылап-күліп
қарсы алса ғой біреулер жамырасып.

Толық

Бұл үйдің барлық халқы нық

Бұл үйдің барлық халқы нық,
шетінен тұлға шіренген.
Қамдарын ойлап шарқ ұрып,
шырылдап жалғыз жүрем мен.

Толық

Бір құрлық бар түспеген қартаға әлі

Бір құрлық бар түспеген қартаға әлі,
сыйғызардай төсіне сан қаланы.
Ғалымдар да білмейді оны әзірше,
тек арнайы іздеген жан табады.

Толық

Үйім - менің отаным

Үй – сарай өткізердей хандар күнін
(мұндай жай – біраз жұртқа арман бүгін),
сыңғырап бұлақ үні, Күн әйнектен
төгеді біздің үйге таңнан нұрын.

Толық

Түрмеге хат

Салғандай тыпырлатып жанды мұзға,
шырылдап күн кешсем де қарлы құзда,
жүргенде Сіз биікте, білесіз ғой,
бармап ем «ағатайлап» алдыңызға.

Толық

Ойламадың сен мені, еске алмадың

Ойламадың сен мені, еске алмадың,
алар бір кез адамдар кешкен жалын.
Өмір деген кетеді өкіндіріп,
есіңе алма. Бірақ тек кеш қалмағын.

Толық

Дүниеден махаббаттың көшкені ме

Дүниеден махаббаттың көшкені ме,
әлде бір жұмақ ғалам көкседі ме?
Нәр-сезім мені өлтірмей қуат берген
таңданам қазір мүлде өшкеніне…

Толық

Іздеу

Сенімен кездеспегелі,
сезе алмай мен де ештеңені,
жолығып қаламын ба деп,
қараймын жанарымды егеп

Толық

Өрттей алма ұсынып ем, алмадың

Өрттей алма ұсынып ем, алмадың,
тұрып қалдым жаншылғандай арманым:
- Алма – сезім, ал Сіз мені сүймейсіз…
Естімедім ар жағын.

Толық

Бәрі менің есімде

Бәрі менің есімде:
сені күтіп терезеден қараумен
минут санап тұрғаным,
жанымды өртеп бір жалын;

Толық

Кетсе де алдап сағымдай үміт арман

Кетсе де алдап сағымдай үміт арман,
мен сені ұмыта алман:
төгілген көз жасым үшін,
жүрегімдегі қорғасын үшін;

Толық

Тістену

Күндеңдер мына мені –
кішіртудің сол шығар бір-ақ емі.
Мен түгілі, мерт болған күншілдерден
Ақанның Құлагері.

Толық

Сиыну

Әуелі Алла,
сонан соң Бекет әулием!
Аруағыңа бас идім!
(Сиынарым өзің болғанда, мен неменеге жасимын!)

Толық

Қыр қазағының қартайғандағы сөзі

Далада өстік
арғымақ аттың жалынан тартып мінуді біздер армандап
(жаяулап кешкен тіршілік құрысын таңдайың кеуіп,
тал қармап!)

Толық

Жантолының монологы

Ей, ақындар, серілер!
Отырсыңдар ма алқалы топқа сөз маржандарын тізбектеп,
бұл дүниенің мықтылары деген біз деп тек.
Әр жерден жиған «асыл» ойлары таусылып қалған жоқ па деп,

Толық

Өсиет

Қаражау Нарын бойында аты шыққан
шешен, батыр,
әрі қайырымды адам болған деседі.
Оның шешендік

Толық

Әйелдің монологы

Сенің от құшағыңда
дүниені ұмытып талқысыдым.
Жүрегімді өртеді жан ыстығың.
Мынау байтақ әлемде тек екеуміз

Толық

Әзіл

Жабырқап жүргеннен бе жүдеп кей күн –
елпіл жоқ, меңіреу бір түнектеймін.
«Аспаннан құлап қапты – анау жерде
Күн жатыр!» – десе біреу, дір етпеймін.

Толық

Өзімен сын

Кестелеп көкірегімнен шырайлы өлең,
сырласып жүрмеймін бе Күн, Айменен.
Қазақтың бар салмағы маған ғана
түскендей болып неге жылай берем?

Толық

Шаңырақ

Бас қатырма баққа да, бұйымға да:
тірліктегі жұмағың үйің ғана.
Шатынап тұр, ал, менің шаңырағым –
келін жуас, қыз ойсыз, қиын бала.

Толық

Жүректі оймен қамалап

Өзгелер қызық кешіп жатыр күліп.
Адамдар «ойнап-күлген күнә,» - дейді,
өздері сол күнәға батып жүріп.
Батсам деп күнәсына адамдардың,

Толық

Ақыл қиянаты

Хабарым жоқ қасіретті шаң-күдіктен,
атырушы ем қырымда таңды үмітпен.
Табанымды сүйетін қытықтап құм,
жалғастырып жанымды мәңгілікпен.

Толық

Ағалар

Сүйсініп сөз еткенде тұлғаңды әркім,
мен талай мақтаныштан нұрланғанмын.
Аққудай жеңгелерім жандарыңда,
көркі боп жүруші еңдер думандардың.

Толық

Оқырманға

Жыр-жайлау
жанымды арбаған,
жете алмай, жолда қарманам.
Исі-ай деп жусан, жалбыздың

Толық

Ана

Айналайын анашым,
Өмір берген данасың.
Мені өмірге әкелген,
Ақ дидарлы анашым.

Толық

Өрт сөндіруші

Армандаймын мамандық,
Көңілім бар таланттық.
Өрт сөндіруші қалауым,
Батыр мықты боламын.

Толық

Көршілер

Бір шатырдың астында тұрамыз, ә, аға, біз...
Тату көрші болайық, биік сонда-бағамыз;
Көрші тату болғанда, қажет пе екен шекара
Қабырғаны тесейік-төте болсын екі ара

Толық

Мейрімім

Мейрімімнің шегі жоқ
Сенгенім мен сүйгенге.
От боп жанғым келеді
Жылуы жоқ үйлерде.

Толық

Мұң туралы

Мұңдымын деп шағынбаймын қашанда,
Қорқам бірақ тіпті мұңсыз жасауға.
Мүмкін бе екен шексіз сүйіп өмірді,
Сол өмірдің мұңдарынан босауға.

Толық

Құм

Құм менің құндағым ғой, бесігім ғой,
Өмірге бірінші ашқан есігім ғой.
Көктемде қозыменен бірге туып,
Ботамен ойнап бірге өсіп ем ғой.

Толық