Құмарлық жолы қаяусыз
Құмарлық жолы қаяусыз,
Көңіл, бірақ, жерігіш.
Балдың да дәмі баянсыз,
Ауызға түссе, ерігіш...
Құмарлық жолы қаяусыз,
Көңіл, бірақ, жерігіш.
Балдың да дәмі баянсыз,
Ауызға түссе, ерігіш...
Тағдырдан қайта-қайта жесем таяқ,
Көремін талайымнан некен-саяқ.
Оңаша оқшау кетіп ой толғаймын,
Құлаққа кірмесін деп бөтен хаят.
Еңсегей бойлы Ер Есім,
Есім, сені есірткен
Есіл де менім кеңесім.
Ес білгеннен, Есім хан,
Қол-аяғым бұғауда,
Тарылды байтақ кең жерім!
Арманда болып барамын,
Қоштасуға аял жоқ,
Басы саудың түгел-дүр
Толған тоғай малы-дүр.
Тоқтамай соққан толағай
Толастар мезгіл жеткей-дүр.
Әмірің қатты Есім хан,
Бүлік салып бұйырдың,
Басын бер деп батырдың,
Қанын ішіп қанбаққа,
Ой, балалар, балалар!
Жылы-жылы жел соқты,
Жылғалардан су ақты.
Қаңқыл-қаңқыл қаз кепті,
Әй, қыңыр ер, қыңыр ер
Қыңырайма, біздің ер.
Қыналы бозға мінген ер
Қыз қалмақты құшқан ер
Баурайында бақша-баудың.
Тербеледі жаңа теңіз,
Жарқырайды аппақ айдын.
Сол айдынның ұлы өзегі
Сағындым сені, Жайық, алма бақты,
Өткізгем өз бойыңда жастық шақты.
Сүюші ем төңкерілген толқыныңды.
Сылқылдап соғып жатқан жарқабақты.
Халқым тыңдап, мен сөйлеп,
Басылмаған қызығым.
Қызыл тілді сайратып,
Халқым көрген қызығын.
Әліде сен де арман жоқ,
Табылған сөзде жалған жоқ.
Басы жұмыр пендесін,
Құдіреті күшті құдайым,
«Сөйле» десең, сөйлейін,
Көңіліңді сөзбен делбейін!
Жез бұйдалы мен наршаң,
Қосынды артсаң жетелеп -
Табаны жаудан таймаған,
Нағыз гөзәл сендерсің
Асыл туған негізің.
Екі талай жер болса,
Дабылымды есітіп,
«Құмар» дейді көрмекке
Сонау жатқан төменгі -
Астраханның бойында,
Тереңдігім - теңіздей,
Қайратым - қоңыр өгіздей!
Дұшпанды талай матадым -
Тізесінен тебіздей.
Дүниені қудым екіленіп,
Ұстамаққа кезеніп.
Дүние қырын салмады,
Ешбір маған еміреніп.
Жақсы менен жаманның
Арасы жер мен аспандай.
Байқарсың бір күн, басыңа
Іс түскен кезде, сасқанда - ай
Кермиығым,кербезім,
Керілген аттай шандозым!
Бір көруге сендерді,
Құмар едім мен де өзім.
Қайыңның қатты безі едім,
Өлеңнің аққан көзі едім!
Сөйлер сөзге келгенде,
Шебердің құрған тезі едім!
Шалқыған айдын шалқардай
Көл тартылды көзінен.
Сандуғаштай сайраған
Тіл тартылды сөзінен
Айдан ару нәрсе жоқ,
Түнде бар да, күндіз жоқ.
Күннен ару нәрсе жоқ
Күндіз бар да, түнде жоқ.
Жігіт жауға шаппай ма
Толғаулы найза, бір атпен?
Күдері баулы көк шыбық,
Сыпырма қылыш қынаппен.
Екі ауылдың арасын
Қиқулатқан жиырма бес.
Бұғалықсыз асауды
Құр - құрлатқан жиырма бес.
Жабы мінген жөнелмес,
Тіріде перне не көрмес.
Көтергенмен кеудесін,
Жақсыға жаман теңелмес.
Сарыарқаның белінде,
Ырғыздың құба жонында,
Жусанның түбін кемілген,
Бұйырғын жеп семірген,
Әлеуметтер, құлақ сал,
Мына бір,пәни дүниеден -
Араңға түскен аюдай,
Күйе қатты жараған,
Он сегіз мың ғаламнан
Біз бір пенде Адамнан.
Неше дүркін ел өтті,
Содан бергі заманнан.
Сәлем беріп, қол алған -
Мен Балқының Базары!
Дәулетіңе кез келдім,
Сіз Тоқаның Назары.
Ауылың Жаңадария өріндесің,
Боз үйдің әкең тіккен төріндесін.
Сырты кең сыпайының, іші - тар-ды,
Көзіме жамандығың көріебесін!
Дүние, әттең әуре еттің мені,
Көп қудым әуре болып залым сені.
Бір күні санды соғып, «аһ» ұрамын,
Көшкен соң жігіттікің керуені.
Адам болса, көңліңде
Болмай қалмас бір арман.
Екі мұңды бас қосса,
Іштегі шерін шығарған.
Атамыз алыс болғанмен,
Жамиғы қазақ бір туған.
Бір пәлеге жолығар,
Есебін таппай сөз қуған.
Ар жақта керей, уақ, мәті - дәулен,
Сайланған жігіттікке бұл бір дәурен.
Ішінде осыншаның формың артық,
Жаратқан құдай артық, жалғыз сәулем.
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
-
- Архимед
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі