Өлең, жыр, ақындар

Құмарлық жолы қаяусыз

Құмарлық жолы қаяусыз,
Көңіл, бірақ, жерігіш.
Балдың да дәмі баянсыз,
Ауызға түссе, ерігіш...

Толық

Тағдырдан қайта-қайта жесем таяқ

Тағдырдан қайта-қайта жесем таяқ,
Көремін талайымнан некен-саяқ.
Оңаша оқшау кетіп ой толғаймын,
Құлаққа кірмесін деп бөтен хаят.

Толық

Еңсегей бойлы Ер Есім

Еңсегей бойлы Ер Есім,
Есім, сені есірткен
Есіл де менім кеңесім.
Ес білгеннен, Есім хан,

Толық

Қол-аяғым бұғауда

Қол-аяғым бұғауда,
Тарылды байтақ кең жерім!
Арманда болып барамын,
Қоштасуға аял жоқ,

Толық

Басы саудың түгел-дүр

Басы саудың түгел-дүр
Толған тоғай малы-дүр.
Тоқтамай соққан толағай
Толастар мезгіл жеткей-дүр.

Толық

Әмірің қатты Есім хан

Әмірің қатты Есім хан,
Бүлік салып бұйырдың,
Басын бер деп батырдың,
Қанын ішіп қанбаққа,

Толық

Қыс

Жалп-жалп, жалп-жалп жауды қар.
Тон киіндік, тоңды мал.
Бұрқ-бұрқ, бұрқ-бұрқ боран бар,
Боран жоқта тұман бар.

Толық

Жазғытұрым

Ой, балалар, балалар!
Жылы-жылы жел соқты,
Жылғалардан су ақты.
Қаңқыл-қаңқыл қаз кепті,

Толық

Әй, қыңыр ер, қыңыр ер

Әй, қыңыр ер, қыңыр ер
Қыңырайма, біздің ер.
Қыналы бозға мінген ер
Қыз қалмақты құшқан ер

Толық

Сұрша қыз

Неше жыл жүрсем дағы мен айдауда,
Шыдаймын, қажымаймын денім сауда,
Дәм жазып осы жолдан аман қайтсам,
Сұрша қыз, көрісерміз Баянтауда.

Толық

Қойнауында қапшағайдың

Баурайында бақша-баудың.
Тербеледі жаңа теңіз,
Жарқырайды аппақ айдын.
Сол айдынның ұлы өзегі

Толық

Сағындым, жайық

Сағындым сені, Жайық, алма бақты,
Өткізгем өз бойыңда жастық шақты.
Сүюші ем төңкерілген толқыныңды.
Сылқылдап соғып жатқан жарқабақты.

Толық

Қарама менің көңіліме

Халқым тыңдап, мен сөйлеп,
Басылмаған қызығым.
Қызыл тілді сайратып,
Халқым көрген қызығын.

Толық

Тілек

«Ауру - сырқау айналып,
Елдің құты қашсын!» - дер.
Әлпештеген біреудің
Жаңа түскен келінін -

Толық

Әлі де сенде арман жоқ

Әліде сен де арман жоқ,
Табылған сөзде жалған жоқ.
Басы жұмыр пендесін,
Құдіреті күшті құдайым,

Толық

"Сөйле" десең, сөйлейін

«Сөйле» десең, сөйлейін,
Көңіліңді сөзбен делбейін!
Жез бұйдалы мен наршаң,
Қосынды артсаң жетелеп -

Толық

Екі талай жер болса

Табаны жаудан таймаған,
Нағыз гөзәл сендерсің
Асыл туған негізің.
Екі талай жер болса,

Толық

Өзімдей - ақ ұл туар

Дабылымды есітіп,
«Құмар» дейді көрмекке
Сонау жатқан төменгі -
Астраханның бойында,

Толық

Халқымның аузын тұшыттым

Тереңдігім - теңіздей,
Қайратым - қоңыр өгіздей!
Дұшпанды талай матадым -
Тізесінен тебіздей.

Толық

Дүниені қудым

Дүниені қудым екіленіп,
Ұстамаққа кезеніп.
Дүние қырын салмады,
Ешбір маған еміреніп.

Толық

Әр нәрсенің парқы бар

Жақсы менен жаманның
Арасы жер мен аспандай.
Байқарсың бір күн, басыңа
Іс түскен кезде, сасқанда - ай

Толық

Кермиығым, кербезім

Кермиығым,кербезім,
Керілген аттай шандозым!
Бір көруге сендерді,
Құмар едім мен де өзім.

Толық

Өлеңнің аққан көзі едім

Қайыңның қатты безі едім,
Өлеңнің аққан көзі едім!
Сөйлер сөзге келгенде,
Шебердің құрған тезі едім!

Толық

Не артық

Қу қанжыға жүйріктен
Қаба жалды берік артық.
Жылауы жоқ тымақтан
Баса киген бөрік артық.

Толық

Бұрынғы дәуір болмай жүр

Шалқыған айдын шалқардай
Көл тартылды көзінен.
Сандуғаштай сайраған
Тіл тартылды сөзінен

Толық

Айдан ару нәрсе жоқ

Айдан ару нәрсе жоқ,
Түнде бар да, күндіз жоқ.
Күннен ару нәрсе жоқ
Күндіз бар да, түнде жоқ.

Толық

Халық үшін туған қайратты ер

Жігіт жауға шаппай ма
Толғаулы найза, бір атпен?
Күдері баулы көк шыбық,
Сыпырма қылыш қынаппен.

Толық

Жігіттік

Жігіттіктің екпіні -
Қаптаған қара дауылдай!
Күркіреп жауған көктемде
Қара нөсер жауындай!

Толық

Жиырма бес

Екі ауылдың арасын
Қиқулатқан жиырма бес.
Бұғалықсыз асауды
Құр - құрлатқан жиырма бес.

Толық

Ойналық та күлелік

Жабы мінген жөнелмес,
Тіріде перне не көрмес.
Көтергенмен кеудесін,
Жақсыға жаман теңелмес.

Толық

Әр кемелге, бір зауал

Сарыарқаның белінде,
Ырғыздың құба жонында,
Жусанның түбін кемілген,
Бұйырғын жеп семірген,

Толық

Әлеуметтер, құлақ сал

Әлеуметтер, құлақ сал,
Мына бір,пәни дүниеден -
Араңға түскен аюдай,
Күйе қатты жараған,

Толық

Қимылдап қал қызыл тіл

Он сегіз мың ғаламнан
Біз бір пенде Адамнан.
Неше дүркін ел өтті,
Содан бергі заманнан.

Толық

Азамат

Жасаған өзі жарылқап,
Жер жарылып көктейді.
Берейін десе жігітке,
Талабын құдай етпейді.

Толық

Мен Балқының базары

Сәлем беріп, қол алған -
Мен Балқының Базары!
Дәулетіңе кез келдім,
Сіз Тоқаның Назары.

Толық

Ғашық жарым

Ауылың Жаңадария өріндесің,
Боз үйдің әкең тіккен төріндесін.
Сырты кең сыпайының, іші - тар-ды,
Көзіме жамандығың көріебесін!

Толық

Тездетіп жігіт күнім өтіп кеттің

Дүние, әттең әуре еттің мені,
Көп қудым әуре болып залым сені.
Бір күні санды соғып, «аһ» ұрамын,
Көшкен соң жігіттікің керуені.

Толық

Бір шығайын құмардан

Адам болса, көңліңде
Болмай қалмас бір арман.
Екі мұңды бас қосса,
Іштегі шерін шығарған.

Толық

Жамиығы қазақ бір туған

Атамыз алыс болғанмен,
Жамиғы қазақ бір туған.
Бір пәлеге жолығар,
Есебін таппай сөз қуған.

Толық

Мәті - Дәулен

Ар жақта керей, уақ, мәті - дәулен,
Сайланған жігіттікке бұл бір дәурен.
Ішінде осыншаның формың артық,
Жаратқан құдай артық, жалғыз сәулем.

Толық