Байдың күні пәрменмен,
Жарлының күні арманмен.

Ілмектер: бай, жарлы, кедей, пейіл, ынсап, күн, арман, пәрмен

---

---

Күншілдің күні қараң.

Ілмектер: күншіл, күн

---

---

Соқырға күн де қараңғы, түн де қараңғы.

Ілмектер: соқыр, күн, түн, адам, өмір

---

---

Күн батса қойға соқпақ табылады.

Ілмектер: күн, қой, жан-жануар, жануар, төрт түлік мал

---

---

Батар күннің атары бар.

Ілмектер: күн, тәлім, тағлым, тәрбие

---

---

Күнің бір күн болса да жорға мініп өт.

Ілмектер: күн, жорға

---

---

Дүние жиып нетесің,
Бір күн тастап кетесің.

Ілмектер: дүние, күн

---

---

Күнде тойсаң боларсың, жұмада бір тойсаң өлерсің.

Ілмектер: күн, жұма

---

---

Жаманға түн де қараңғы, күн де қараңғы.

Ілмектер: жаман, күн, түн

---

---

Түнде ұшқыныңды жасыра біл,
Күндіз түтініңді жасыра біл.

Ілмектер: түн, күн, соғыс кезі

---

---

Жабықтан күні жарқырап,
Жайықтан суы сарқырап.

Ілмектер: күн, су, ел, халық

---

---

Бiлiмдiге дүние жарық,
Бiлiмсiздiі күнi кәрiп.

Ілмектер: білім, күн

---

---

Күні тайғанның дұшпаны қырағы.

Ілмектер: күн, дұшпан, парсы мақалы

---

---

Күнді күл шашып сөндіре алмассың.

Ілмектер: күн, күл, парсы мақалы

---

---

Жын діннен безсе,
Сұм күннен безеді.

Ілмектер: жын, сұм, дін, күн, парсы мақалы

---

---

Екі күннен кейін жаңа құмыраның суы да суып кетеді.

Ілмектер: күн, құмыра, жаңа, су, парсы мақалы

---

---

Кешегі күн өтті,
Алдыңғы күн өтті,
Бүгін енді жетті.

Ілмектер: кеше, бүгін, күн, парсы мақалы

---

---

Керіспейінше, ашу басылмайды.
Жел тұрмайынша, күн ашылмайды.

Ілмектер: ашу, керісу, жел, күн

---

---

Батар күннің де атар таңы бар.

Ілмектер: күн, таң, қырғыз мақалы

---

---

Ерте шықсаң, алдыңнан күн шығады,
Кеш шықсаң, алдыңнан түн шығады.

Ілмектер: ерте, кеш, нәсіп, күн, түн

---

---