Болса, данам, көңіл тура, тіл майда,
Ризығың таусылмайды ондайда.

Ілмектер: дана, көңіл, тіл, ризық

---

---

Піл күшті,
Піл күшті емес, тіл күшті.

Ілмектер: тіл

---

---

Мақал — сөздің атасы,
Уәде — ердің опасы.

Ілмектер: мақал, ер, тіл, сөз

---

---

Білікті біліп айтар, сөзін ұтар,
Ол емес бос сөзіңді бедел тұтар.
Білімсіз не айтса да, білмей айтар
Өз тілі өзінің кеп басын жұтар.

Ілмектер: біліктілік, білікті, тіл, білім, білімсіз

---

---

Ми ойлағанды тіл тындырады.

Ілмектер: тіл

---

---

Тіл – адам ойының айнасы.

Ілмектер: тіл, ой, айна

---

---

Тіл ақылдың - өлшемі.

Ілмектер: тіл

---

---

Жаман сөз —
Жанға кірген тікен,
Жақсы сөз —
Таптырмайтын ем.

Ілмектер: жама, жақсы, сөз, тіл, ем

---

---

Ең тәтті де — тіл,
Ең ащы да — тіл,
Ең жұмсақ та — тіл,
Ең қатты да — тіл.

Ілмектер: тіл

---

---

Өнер алды қызыл тіл

Ілмектер: Тіл

---

---

Білмегенді «білем» деген — күпірлік,
Тілді білген мәнін де ұғар, шүкірлік.

Ілмектер: тіл, бәлмеу, мән, шүкірлік

---

---

Білімдар нәпсі, тілді түзетеді,
Екеуін еркі жетіп күзетеді.

Ілмектер: білім, тіл, нәпсі

---

---

Қылыш жарасы бітер,
Тіл жарасы бітпес.

Ілмектер: қылыш, тіл, жара, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Басқа бәле қайдан? Тілден.

Ілмектер: бас, бәле, тіл

---

---

Өнер алды — қызыл тіл.

Ілмектер: өнер, тіл

---

---

Бал тамған тілден
У да тамар.

Ілмектер: тіл

---

---

Кітап ғалым - тілсіз мұғалім.

Ілмектер: кітап, ғалым, тіл, мұғалім

---

---

Түйеге мінген қазақ,
Төрт ауыз өлең біледі.

Ілмектер: төрт түлік мал, қазақ, өлең, сөз, тіл

---

---

Бұлттан шыққан күн ащы,
Жаман қатынның тілі ащы.

Ілмектер: жаман, тіл, ащы

---

---

Қиын жерде жол тапқыш,
Түйін жерде — сөз тапқыш.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---