Жаманға шөп батады,
Жақсыға сөз батады.

Ілмектер: жаман, жақсы, сөз

---

---

Жаман ит жармаға жармасар.

Ілмектер: жаман, ит, қырғыз мақалы

---

---

Жаман тайдан тайынша жақсы.

Ілмектер: жаман, жақсы, төрт түлік мал, қырғыз мақалы

---

---

Ұлдың жаманы – ұйғақ,
Қыздың жаманы – қаңбақ.

Ілмектер: қыз, ұл, жаман

---

---

Жаманның жаны ардақты.

Ілмектер: жаман, жан

---

---

Беріп жаман атанғанша,
Бермей сараң атан.

Ілмектер: жаман, сараңдық, сараң

---

---

Жаман ерге мал бітсе,
Жанына қоңсы қондырмас.

Ілмектер: жаман, ер, мал, көрші

---

---

Жаманға табаныңды көрсетпе.

Ілмектер: жаман, табан, қырғыз мақалы

---

---

Жақсы әйел - жаман еркектің басын төрге сүйрейді, жаман әйел жақсы еркектің басын көрге сүйрейді.

Ілмектер: әйел, ерлі-зайыптылар, жақсы, жаман, афоризм, нақыл

---

---

Жаман әйелдің тілі ащы.

Ілмектер: әйел, жаман, тіл

---

---

Жақсы өзін қосып сөйлейді,
Жаман босқа бөсіп сөйлейді.

Ілмектер: жақсы, жаман

---

---

Жақсыдан үйрен, Жаманнан жирен.

Ілмектер: жақсы, жаман

---

---

Қарамықтың дәні болғанша, бидайдың сабаны бол,
Жаман елдің жақсысы болғанша, жақсы елдің жаманы бол.

Ілмектер: дән, бидай, жаман, ел

---

---

Жатқа мініңді айтпа,
Жаманға сырыңды айтпа.

Ілмектер: жат, жаман, сыр

---

---

Адамның жаманы — мылжың,
Жақсысы — жомарт.

Ілмектер: адам, жаман, жақсы, жомарт, мылжың

---

---

Айырдан жампоз туады
Аруанаға бергісіз.
Жақсыдан жаман туады
Бір аяқ асқа алғысыз.

Ілмектер: айыр, жақсы, жаман, ас

---

---

Ақылы асқан жақсыны «алысым» деп ойлама,
Ақылы жоқ жаманды «жақыным» деп ойлама.
Бір сынаған жаманды екінші қайтып қинама,
Ашуланса, мерт қылар, жолбарыспен ойнама.

Ілмектер: ақыл, жақсы, сыйлау, жаман, ашу, жолбарыс

---

---

Алғаның жаман болса да сатылмасын.

Ілмектер: жаман

---

---

Алыстағы дұшпаннан
Аңдып тұрған орыс жаман.

Ілмектер: алыс, дұшпан, орыс, жаман

---

---

Алыстан қара көрінсе,
Қаша берсең, амансың.
Жекеп-некеп қоймаса,
Қайрылмаса, жамансың.

Ілмектер: алыс, жаман

---

---