Арғымаққа оқ түссе,
Мәстектей туламас.
Сыпайыға оқ түссе,
Жамандай шуламас.

Ілмектер: арғымақ, оқ, сыпайы, жаман, шулау

---

---

Ат жүрісінен пұл болады,
Жаман жүрісінен құл болады.

Ілмектер: ат, жүріс, пұл, құл, жаман

---

---

Ата-анадан өсіп ұрпақ таралған,
Жақсы-жаман болса бала солардан.

Ілмектер: ата, ана, ұрпақ, бала, жақсы, жаман

---

---

Атың жаман болса,
Арманың кетер.
Балаң жаман болса,
Пәрменің кетер.
Жылай-жылай өмірің өтер.

Ілмектер: жаман, ат, арман, бала, пәрмен, өмір

---

---

Аурудың жаманы да тамақтан өтеді,
Амалы да тамақтан өтеді.

Ілмектер: денсаулық, ауру, жаман, тамақ

---

---

Ауызы жаман елді былғар,
Аяғы жаман көлді былғар.

Ілмектер: ауыз, ел, көл, жаман

---

---

Ауылыңда қартың болса, хатың сол,
Жаманың болса, жатың сол.
Жақсылық болса, жақының сол.

Ілмектер: ауыл, өарт, хат, жаман, жат, жақын, туыс, жақсылық

---

---

Аш кісінің ашуы жаман.

Ілмектер: аш, ашу, аштық, жаман

---

---

Ашу қысқан жаман іске ұрынар,
Ызалыға білім үйрет, ұғынар.

Ілмектер: ашу, ыза, ызақор, білім, жаман, іс

---

---

Әйелі жаман еркектің жаман аты шығады.

Ілмектер: әйел, еркек, жаман, ат

---

---

Әке-шешесіне жаман сөз айтқан кісіні өлтіруге тиісті.

Ілмектер: әке, шеше, жаман, сөз

---

---

Әркім өзі күтеді өз басын,
Жаман кемітеді жолдасын.

Ілмектер: бас, жаман, жолдас, кеміту

---

---

Байлар ашты тоқ санар,
Аш жаманын жоқ санар.

Ілмектер: бай, аш, тоқ, жаман

---

---

Байлық — басқа машақат,
Ашкөздік — жаман әдет, серті қатты,
Өкініш артында оның қайғы жатты.
Бай болу, кедей болу — тағдыр ісі,
Мал іздеу — ерге әшейін машақат-ты.

Ілмектер: байлық, машақат, ашкөздік, әдет, жаман, қайғы, өкініш, кедей, бай, тағдыр

---

---

Бақытыңды қорғасаң,
Жаман сөзді қолданба.

Ілмектер: бақыт, жаман, сөз

---

---

Жақсының басына іс түссе,
Отбасына білдірмейді.
Жаманның басына іс түссе,
Отбасын күлдірмейді.

Ілмектер: жақсы, жаман, отбасы

---

---

Тақыр жерге су төксең,
Жүруге тайғақ болар.
Жаманға сырыңды айтсаң,
Тар жерде айғақ болар.

Ілмектер: жаман, сыр

---

---

Борай-борай қар жауса,
Бұ боран атты өлтірер.
Аз кісіні көп кісі
Жаман да болса, біреуіне келтірер.

Ілмектер: қар, боран, жаман, аз, көп

---

---

Өзін ғана ойлаған
Жамандықтың белгісі,
Өзгені де ойлаған
Адамдықтың белгісі.

Ілмектер: адам, мінез-құлық, жақсы, жаман

---

---

Жақсы іске келді, жаман асқа келді.

Ілмектер: жақсы, жаман, ас, іс

---

---