Қазақстанның туризм саласы: болашағы бар ма?

     Табиғи байлық пен тарихи мұра тұрғысынан алғанда, Қазақстан — туристік әлеуеті жоғары мемлекет. Кең-байтақ даласы, көркем таулары, ежелгі мәдени-тарихи ескерткіштері мен этникалық ерекшеліктері шетелдік саяхатшылардың қызығушылығын тудыра алатын маңызды артықшылықтар саналады. Алайда бұл әлеует толығымен жүзеге асып отыр ма? Туризм саласының қазіргі жағдайы мен даму қарқынына қарап, бұл сұраққа нақты жауап беру оңай емес. Дегенмен, соңғы жылдардағы өзгерістер мен мемлекеттік бастамалар аталмыш саланың болашағы бар екенін көрсетеді.

Тарихи шолу және қазіргі ахуал

Қазақстандағы туризм индустриясы ұзақ уақыт бойы экономиканың шеткері саласы ретінде қарастырылып келді. Кеңестік кезеңде республика негізінен өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы бағытында дамыды. Ал туризм қосалқы рөлмен ғана шектелді. Тәуелсіздік алғаннан кейін де туристік инфрақұрылымның даму қарқыны бәсең болды: жолдардың сапасы төмен, қызмет көрсету мәдениеті қалыптаспаған, ал маркетингтік және жарнамалық жұмыстар көбіне ішкі нарықпен ғана шектеліп отырды. Мұның барлығы шетелдік туристерді тартуға айтарлықтай кедергі келтірді.

Мемлекеттік қолдау және даму бағыттары

Соңғы жылдары бұл салада оң өзгерістер байқалуда. 2019 жылы қабылданған «Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың 2025 жылға дейінгі мемлекеттік бағдарламасы» туризмді ұлттық экономиканың басым бағыттарының біріне айналдыруды мақсат етті. Осы бағдарламаның аясында бірқатар инфрақұрылымдық жобалар жүзеге асты: жаңа әуежайлар салынды, қонақ үйлердің саны артты, визалық режим жеңілдетілді. Сонымен қатар, шетелдік туристер үшін тартымды бағыттар – Түркістан, Алматы маңы, Көлсай көлдері, Бурабай аймағы – белсенді түрде насихаттала бастады.

Этнотуризм мен ауылдық туризм әлеуеті

Қазақстанның туризм саласын дамытуда экотуризм, этнотуризм және ауыл туризмінің маңызы артып келеді. Қазақ халқының дәстүрлі тұрмысы, қонақжайлылығы, ұлттық тағамдары мен мәдени мұрасы — туристер үшін ерекше тәжірибе бола алады. Бұл бағыттар бүгінде кеңінен дамып келе жатқаны байқалады. Алайда оларды халықаралық деңгейде таныту үшін сапалы ұйымдастыру, мәдениетті дұрыс ұсыну және жергілікті халықтың белсенді қатысуы қажет.

Мәселелер мен сын-тегеуріндер

Туризм индустриясының әлеуеті зор болғанымен, шешімін таппаған мәселелер де бар. Атап айтқанда:

• Қызмет көрсету сапасының төмендігі;
• Салада білікті кадрлардың тапшылығы;
• Тілдік кедергілер;
• Көлік инфрақұрылымының жеткіліксіздігі;
• Ақпараттық және цифрлық қолжетімділіктің шектеулігі.

Аталған түйткілдер салаға кедергі келтіргенімен, олар жүйелі және ұзақ мерзімді шаралар арқылы шешілуі мүмкін. Жалпылай алғанда, Қазақстан туризмінің болашағы бар екендігі күмәнсіз. Алайда бұл болашақ тек табиғи ресурстар мен тарихи мұраларға сүйенумен ғана шектелмеуі тиіс. Саланы тиімді дамыту үшін кешенді жоспарлау, халықаралық стандарттарға сәйкес қызмет көрсету жүйесін енгізу, туристік бағыттарды сапалы жарнамалау, сондай-ақ елдің оң имиджін қалыптастыру қажет. Егер осы бағыттарда тұрақты әрі жүйелі жұмыс жүргізілсе, Қазақстан Орталық Азиядағы туризмнің жетекші орталықтарының біріне айнала алады.

Жанерке Асқарқызы