Қоршаған ортаны қорғау — әр адамның міндеті

     Қазіргі таңда жиі талқыланатын өзекті мәселенің бірі — қоршаған ортаның ластануы. Бұл мәселе XVIII ғасырдың соңында бастау алды. Англияда басталған өнеркәсіптік революция кезінде көмірмен жұмыс істейтін зауыттар мен фабрикалар көбейді. Нәтижесінде атмосфераға зиянды газдар бөлініп, өзендер мен топырақ химиялық заттармен ластана бастады.

Қоршаған ортаның ластануына негізгі себептер:

• Ауа ластануы – өнеркәсіп, көлік және энергетика салаларынан шығатын қалдықтар;

• Су ластануы – тұрмыстық және өндірістік қалдықтардың су көздеріне түсуі;

• Топырақ ластануы – ауыл шаруашылығында шамадан тыс тыңайтқыштар мен пестицидтер қолдану;

• Радиациялық және химиялық ластану – өндіріс пен апаттардың салдары.

Мұның барлығы адамның денсаулығына тікелей әсер етеді. Мысалы, ауа құрамындағы зиянды заттардың көбеюі жүрек-тамыр және тыныс алу жүйесі ауруларының өсуіне әкеледі. Медицина мамандары мұны дәлелдеп отыр.

Судың қазіргі жағдайы да алаңдатарлық. Әлем мұхиттарына түсетін қалдықтардың шамамен 80–85%-ы құрлықтан (өзендер мен жағалаулардан), ал 15–20%-ы кеме қатынасы мен теңіз өндірісінен (мұнай платформалары, балық шаруашылығы) келеді деген халықаралық деректер бар.

Осындай экологиялық мәселелер жылдан жылға көбейіп келеді. Сондықтан әрбір азамат қоршаған ортаны қорғауға өз үлесін қосуы қажет. Табиғатты тазарту мақсатында көптеген елдер мен ұйымдар түрлі волонтерлік жобалар мен қоғамдық қорлар құрып келеді. Мысалы, Қазақстандағы «Салиқалы ұрпақ» қоғамдық қоры 10 жылдан астам уақыт бойы экологиялық бағыттағы жобаларды жүзеге асырып келеді. Әр жылы 5 маусым — Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күніне орай табиғатты тазарту және көгалдандыру акцияларын ұйымдастырады.

Қоршаған орта — біздің баға жетпес байлығымыз. Егер оны қорғамасақ, адамзаттың өзі де ұзақ өмір сүре алмайды. Сарапшылардың айтуынша, егер әр ел өз өңірінен бастап табиғатты қорғау шараларын жүйелі түрде қолға алса, экологиялық тепе-теңдікке жету үшін шамамен 20–30 жыл қажет болады. Біз қоршаған ортаны қорғау арқылы өз болашағымызды құрамыз. Әр өңірден басталған тазалық — бүкіл елдің саулығына жол ашады. Егер бүгін әрекет етсек, ертеңгі ұрпаққа жасыл, таза әлем сыйлай аламыз.

«Journiverse» білім беру орталығының оқушысы: Кеген Айнара