Әнші

(Баллада)

Қарт әнші отыр тойда қырау қабақ,
Кешегі кеудесіне мың ән қамап,
Өткізіп көмейінің көпірінен,
Шығарған шыңнан жонып шынардай-ақ.
Секілді той ыстығы қызған аптап,
Жігіттер ән салады қызға мақтап.
Шайқалған жас дауылға кәрі емендей
Қояды ол тербетіліп, қозғалақтап.
Шыққанда шырлап дауыс шыңға биік,
Қалады рахат тауып, тыңдап, ұйып.
Жабығып, аласұрып, жүдер бір сәт
Оралса сәлдеу жерден ән құйылып.
Дей ме іштен ол өкініп: «Бәрекелді-ай!
Қор қылды-ау ән байғұсты ән ете алмай!»
Аңсай ма өз биігін бір кездегі
Жететін жедел шырқап, кеуде талмай?
Дариға, жырлаушы еді биік тұрып,
Кеткендей көмейіне сиып бұлт.
Әнімен құшушы еді бар адамның
Жүрегін уысына жиып тұрып.
Бап күтпей, барлау салмай, «ә» дегенде,
Бір қарап, сый-сияпат, кәделі елге.
Табаны тұрған жерден көтеріліп,
Самғайтын көңіл-жайлау, көк әлемге.
Ал енді қиын еді бұл шақ қандай,
Ән бұған, бұл әндерге мұң шаққандай.
Ішкі ыза маңдайына тер боп шықты,
Ашулы бұлттар төккен бұршақтардай.
Дегізбей: «Мынау айтсын, жол мынада!»
Сөйткенше созды қолын домбыраға,
Аралап ақ домбыра келе жатты,
Жалғаған жалғыз жіптей қолды қолға.
Халайық мына сәтте жым-жырт қалды,
Үйренген өнер аспап жылжып мәңгі.
Сырғанап сонау шеттен келе жатып,
Бір қолда, таяу жерде тұрып қалды.
Не болды? Жалт қарады жұрт дүрлігіп,
Сол кезде ел алдына шықты жігіт.
Әп-сәтте алды жиып топтың бәрін;
От-жанар, уытты көз шырқ үйіріп.
Қарт әнші о-дағы аң-таң қарап қалған,
Сілкініп, жігіт дереу қанаттанған...
Зымырап жерден кетіп әлдеқашан
Әрең деп түсті бір кез ән аспаннан.
Сол әнмен бірге кетіп, жаңа оралып
Тұрғандай белін шешіп мына халық,
Дуылдап көтерілді қол шапалақ,
Жөнелді қошемет сөз тулап алып.
Қарт әнші осы сәтте тұрды орнынан,
Сырылып жер босатты жолдағы жан.
Бейне бір жеңімпазды көрсеткендей
Жігіттің көтерді ол оң қолынан.
Сөйтті де, сүйді келіп мол қаусырып,
Қалғандай екеуінде сөз таусылып,
Тұрды үнсіз қалың шудың ортасында,
Дуылдап басылмады қолдаушы жұрт...
Көзінің жетім жасын сілкіп тастап,
Қарт әнші қуанышпен қарады асқақ,
Ендігі той билігін қолына алып,
Жөнелді әлгі өнерпаз бала бастап...

---