Сүйінғара батырдың соңғы сөзі

Сүйекем сапар шекті сексен бесте.
Абыл ақын.

Әлқисса, ғұмыр бойы халқының дұшпандарымен алысып келіп, 85 жасында ақырет сауытын киініп, төсек тартып жатқан Сүйінғараның сөзін көнегөздер бізге де жеткізді:

Тағы жау шапты жеріме,
Түбекке симас күллі адай.
Тыныштық бермей еліме
Тіміскі жаттың қылғаны - ай.
Маңғыстау мекен — көп елге
Озалдан торын жайды азап. —
Сүйекем келді дегенде
Сүйінбеуші еді қай қазақ?!
Күндерде өткен мақам көп,
Қандайлығымнан бір белгі:
Исатай менен Махамбет,
Ағалап мені жүрген-ді.
"Ұран от"' түнде жағылса
Бермеуші ек жауға қалай да ар. —
Ту түбінен бірге табылса:
Ер Қармыс, Төлеп, Шабайлар.
Жыр болған Абыл ақынға,
Жырланар алғы таңда да әр;
Алаштан асқан батырға
Ұлыстың ұлы таң қалар.
"Қатпастың қара сорында"
Қағынды тиіп қауымға,
Құлбарақ батыр соңымда —
Қайтарғам кегін бауырға.
Аз жұрттың жүйрік, жорғасын
Аудардым бөтен тақымнан.
Ормандай елдің ордасын
Хабардар қылдым атымнан ...
Тәңірім тағы от берсе,
Өртенер алда көп қорған. —
Қараның ері кектенсе,
Хандардың басы доп болған.
Аласат — айқас алда тұр,
Асылын жаудың тұл етем! —
Атаңа некес Аллақұл
"Алласын" білмей жүр екен!.
Қапыда қанша кетті есе,
Сұраймын теңдік ақырып.
Патшаға әлім жетпесе,
Ханыңды өлем жапырып.
Жалмауыз жайынды үркітіп,
Дауылды күні ұштым мен.
Теңіздің делі бүркіті —
Қарқуар деген құспын мен.
Баяғы кезім елестеп
Аттанам, білек күшінде!
Адайдың ары емес тек,
Қазақтың қамы үшін де ...
Бар арман: қанат - құйрығым,
"Көре алмай барам мен бүгін. —
Исаның айтар билігін,
Досанның жасар ерлігін"...
Ойлап па еді елім, өр еңсе
Көр — інге басын тығар деп. —
Алмапты Тәңір: Сен өлсең
Халқыңның белі сынар деп!..
Сисемге жетер жол қалды,
Ісімді ұрпақ тергей көр. —
Тірлікте төрде болғанды
Өлгенде өрге жерлейді ел.
Қызығын қимай жалғанның,
Шыжығын берген өмір-ой.
Арманы ерек жандардың,
Таңдауы бөлек еді ғой. —
Алысып батыр өлмесе,
Алма-ғын тілді ей, Түмен! —
Айқасып өттім, ендеше
Айқаста өлсем дейтін ем ...
Аурумен ойнап қақпақыл,
Ақырғы мәрте оқ кезеп;
Алжасып жатқан қарт батыр
АЖАЛМЕН шықты жекпе - жек.
... Айқаста батыр өлген күн
Болмапты ой елде бөтендей:
Ел үшін туған Ерлердің
Тілегі қабыл екен ғой!..
Қосылам енді мен де елге,
Қаныма қалам батырам. —
Ел үшін өлген Ерлерге
Дұға еді бұл да оқыған ...
Алысып кірді ер бейітке. —
Мерт болушы еді кім бұлай?!
Ажалдан өлген — Шейітке
Дұғамды қабыл қыл, Құдай!..

05.05.1982 ж. Алматы.

---