Сталинградқа деген махаббат әні

(аударма)

Сталинград.
Жаздың аптап ыстығына малынып,
бейбіт нұрды жамылып
үйлері тұр қаланың
қадап мынау дүниеге құмартып
сан мыңдаған жанарын.
Бар жердегі сияқты,
адамдары бара жатыр асығып,
тек ит қана манаурайды күншуаққа бас ұрып,
жылдам басып қыз келеді қолына
конверт пенен гүл ұстап.
Өр Еділ де жатыр баяу тыныстап.
Бірақ, бірақ мынау үйлер
ақ мәрмәрден қашалған,
тастан емес,
адамдардың жүрегінен жасалған.
Шала-жансар қалада
бәрі-бәрі де қайта келді өмірге:
махаббат та, көңіл де,
ағаштар да тамырлады қайтадан,
сезімдер де жалындады қайтадан,
сәби келді тіршілікке құлшынып,
күйген дала алаулады
қайта жайнап гүл шығып,
аналар да бақыт құшты қайтадан,
ләззаттан тұншығып;
көк аспан да көк тұманнан аршылып,
қайта өмірге келді барлық тіршілік.
Мұнда бәрі -
тіршіліктің барлығы,
алаулаған таң нұры.
Келген қайта адамдардың қанымен,
сатылмайтын арымен,
Иә, иә, ажалменен, қырғынмен,
қанға бөккен жүз күнмен;
бүгін мынау кыздар жүрген күлімдеп,
жас бұталар дірілдеп
тұрған дархан көшеге
мынау нұрлы күн үшін,
Махаббатқа толы тылсым түн үшін,
Өмір үшін, гүл үшін,
біреулердің айтылмаған жыры үшін
Жеңіс келді бүл маңға
күл боп қалған қара жердің үстімен.
Мына қала үшін осы қалпымен,
аласармас, даңқымен,
қарағаймен, гүлімен,
анау қыз да раушандай ашылған,
анау ит те күн нүрына бас ұрған -
бәрі-бәрі - Салтанаты Жеңістің.
Салтанаты партияның, халықтың,
салтанаты жаңа ғасыр-алыптың.
Бұл қалада гүл де ғажап құлпырған,
жұпары да ерекше.
Осында кел жер жаннаты керексе!
Мұнда бір кез барлығы да қырылған
советтік өр солдаттардан басқаның,
сақтап қалған Жерін, суын, аспанын.
Бұл жердегі жұпар неге басқаша,
өйткені оның хош иісінен білесің
адамдардық үміт үшін күресін,
Сонда сенің ойыңда ылғи тұрады
Адам деген құдіретті бір есім.
Құрта алмады өрт сені,
Дауылдар да құлата алған жоқ сені:
қайта туып жасардың да жаңғырдың,
ешқашан сен өлген жоқсың,
зар мен мұңның бәрін көкке ұшырдың да, ал бүгін
хош иісіңмен
жуып-шайдың барлығын.
Сені көріп таңданады Жер, Күнің,
елестеттің Адамзаттың ұлылығын, ерлігін.
Сталинград заводы
металдардан жатыр тағы гүл жасап,
жазылмаған жыр жасап,
алып завод -
құрыш пенен жұмысшыға нұрлы ошақ.
Қалған-ды ғой бұл завод
қанды соғыс тасқынына көміліп,
құрыштары қорғасындай төгіліп.
Бірақ оның жыртылған жоқ жүрегі,
қырқылған жоқ жігері –
өліп, сосын тірілуді үйренді,
міне, қайта сол баяғы күйге енді.
Сталинград
бар әлемге паш қылды
өмірдің бір ұлағатты сабағын:
жігер барда ажал-сұмның қамалын
адамзаттың жеңерін,
әділеттің түбінде бір келерін.
Әлем сенген бұл қала
талай-талай екпетінен құлаған, -
бас көтеріп жырадан,
сосын қайта күншуаққа талпынып,
пәрше-пәрше денесіне қан тұрып,
үміт отын өшірмеді, үрледі,
сосын жұртты үмтылдырды ілгері.
Сталинград,
қос жанарың қанталап,
қайғы, азапты арқалап
тұрғанда сен, ойлап ем
құлайды-ау деп бұл енді,
жинап күш пен жігерді,
мүң жүзіңмен күлімдедің сен маған,
қолын соқты қуаныштан, ел, ғалам,
ажал кетті алысқа,
жанған үміт үзілмей
бүгін бәрі жарқын мұнда
сенің шатты жүзіңдей,
тек қираған кей үйлерің үнсіз-ақ
қырғындарды салады еске
жарақаттың ізіндей.
Бәрі бүгін:
алаулаған гүлдер де,
таңғы нұр да, түндер де,
бүршігін атқан жас шыбық -
тұр бәрі де бұл қаһарман қаланың
ұлылығын паш қылып.

ПАБЛО НЕРУДА

---