Ата мен бала

"Жассың" деп жан кемітпес, тусаң бүтін,
Секілді сен бір гүжім көкке сүтін.
Дәуіттің уақытында бір қора қой
— Түнде өріп, түсті егінге, болмай күтім.
Егінді емін-еркін түніменен,
Бүлдіріп, шығарды әбден быты-шытын.
Көрді де күн шыққан соң егін иесі,
Дәуітке айтады арыз көрген жұғын.
Шақырып қой иесін, қаһар етіп,
Деді: – Сен, осы егіннің орнын тұғын.
Қойындың бәрін тегіс бер қалдырмай,
Жеп, жұмсап, жинап, жайып, көрсін құтын!
Өз жазаң: ертелі-кеш егін үшін
Күт те жүр су тасуын, күннің бұлтын.
Мал иесі бұл үкімге іші күйіп,
Тек зорға шықты ылажсыз, сырты бүтін.
Сүлеймен сол сағатта атасына:
– Бұл істің мен табамын, – деді — ыңғысын .79
– Сен тапсаң, сансыз шүкір, бердім саған,
Халқым мен қазынамның қолға ал кілтін!
Құлшылық етсін атаң Қадір жаққа,
– Деп Дәуіт, етті мақсат көр-кібітін.80
Сүлеймен айтты онан соң қой иесіне:
– Үзбесін егісінен ол да үмітін.
Абзалдап атыз, жабын жаздай күтіп,
Қалдырмай қырмаңдап бер, ішетінін.
Қойыңның соған дейін сүтін ішіп,
Қайтарсын қырқар кезде жүн-түбітін.
Дәуіттің толып көңілі баласына,
Тапсырды байтақты81 мен елі-жұртын.
Айтумен онан кейін һәмду сана, 82
Шөкті күрт, нар ғой олар нарқы бүгін!
Он бір мен он екіге басқан аяқ,
Кез еді гөзәлдің ол дәрпі бүтін.
Бек тұғын "бала" демей, білім барды,
Ағартқан ақымақтар көп алқым, ұртын.
Оларды төрге отыртып, төре еткенмен,
Кеңестің кеміс ойлар, ақыры, бетін.
Келмесе орынға ісің, өкінішпен,
Көрерсің екі жаһанның ақыретін.
Нендей бір тартып қасірет, шегіп жапа, 83
Жағарсың ақылды ердің ақыры отын.
– Жас демей, ақылы барды аға түт, – деп,
Данышпан айтқан Лұқпан, Аплатон.

---