Өлең, жыр, ақындар

Құм жыры

Жүргендей бірге туыспен,
Сырыңды іштей біліскен,
Не жетсін сыйлас күндерге,
Көңілден көңіл су ішкен.

Толық

Алтайды көрген сайын...

Шілдеде қалың киім киіп алып,
Жүресің Мұзтау жаққа жиі барып.
Алтайдың шыңдарына шыққан кезде,
Тұрады төбең көкке тиіп анық.

Толық

Ағаны жоқтау

Ағатай, қалай түстің көрге мұздай?
Өмірің болды бізге енді аңыздай.
Қасқайып көшті бастап жүруші едің,
Күңіреніп көкірегің нар қобыздай.

Толық

Жыр-байғазы

Нәсілінен дарыған,
Уызынан жарыған,
Тұмарланған тарланым,
Тай күнінен топ жарып,

Толық

Жолдар

Жолдар елді мекенді біріктірер
Жақсылық та жамандық жолмен келер.
Жолаушылар жүрген ұзақ жол,
Адамдарды тәубесіне келтірер.

Толық

Жаңалық

Алыспен де, жақынмен де кездескен де
Бірімізді біріміз көрмесек те,
Сұраймыз қалың қалай, не жаңалық
Шағын ғана жанұяда,әулетте.

Толық

Ертегілер

Ертегілер балалықтың тәтті дәмі
Болса ғой өмірде ертегідей бәрі.
Адамдар қайғы- мұң көрмесе,
Жас пен кәрі де өлмесе,

Толық

Гүлдер

Гүлдер, гүлдер көп гүлдер,
Қандай сұлу көпсіңдер.
Тербелесің жай ғана
Желмен бірге шайқала.

Толық

Ғибрат болсын сіздерге!

Иманға шын берілген,
Тойсыз да өмір сүре алар.
Еңбекке шын берілген,
Əнсіз де өмір сүре алар.

Толық

Ақыл қайда

Ақ мамасы сүйікті
Қойдың басын үйітті
Былбыратып пісірді,
Табаққа әкеп түсірді.

Толық

Төрехан батыр

Сөзге шебер сұңғыла,
Елден шыққан бір залым
Астына мінді сұр құла.
Егізбаймен замандас

Толық

Құбығұл

Көк Еділдің бойында
Уəли деген хан болған,
Батыр болған, бай болған,
Төрт түлігі сай болған.

Толық

Батырлар жырының желісі

Тыңда, халқым, бастайын
Батыр батыр болғаннан,
Ер жеделге толғаннан,
Тұлар таңдап мінгеннен,

Толық

Ауыл түйіні

Айтарым көп ауыл аймақ өзегіне,
Қиын қыстау жоқшылық кезеңіне.
Бейнесі тіршіліктің болмысына,
Бар мен жоқ дағдарыстың кезегінде.

Толық

Қандай жақсы

Бай болғаның қандай жақсы,
Пайда көретін жалтақсыз.
Танылғаның қандай жақсы,
Жүре алмайтын атақсыз.

Толық

Жер Ана

Неткен сұлу табиғатым ғажапсың
О, тәңірім,қалай бәрін, жараттың
Әдемілік әлемі көз алдыңда
Ей, адамдар көңіл қой , тура қара.

Толық

Өткенім мен бүгінім

Қимаймын мен өткенімді,
Болды бәрі қызықты.
Дегеннің бәрі болды,
Болса екен мен де осы.

Толық

Жүрек

Ауырады жүрек, ауырады,
Бір өзіңе түседі тіршіліктің бар салмағы.
Қуаныш пен қайғыны бөлісетін,
Ауыр жүкті көтеретін нардай мықты.

Толық

Уақыт

Уақытша ғой бұл күнде,
Қадіріңді білгенге.
Сыйластыққа не жетсін,
Сіз, біз десіп жүргенге.

Толық

Жылы сөз

Жылы сөз жанды жылытар,
Бойды тербеп, қуанып , сүйіп тыңдар
Жылан екеш жыланда қадірлейді
Жылы- жылы сөйлесең, іннен шығар.

Толық

Қасқырдың бөлтіріктері

Жолаушы ма?
Кезіп жүрген малшы ма?
Жәй кезбе ме?
Әлде жүрген аңшы ма?

Толық

Мен таңсықпын...

Мен таңсықпын тұяғы мен тұлпардың,
Топшысына қыран бүркіт,
Сұңқардың.
Құмыраның қыл мойны мен

Толық

Ақымақ айтты демесең

Аярлыққа еріп кетсең сүмеңдеп
Айта алмаймын ертеңіңе сенем деп.
Ана сүті арамдыққа суарса,
Сиыр сүті ала алмайды сені емдеп.

Толық

Асау үйрету

Көтеріп атқа қондырдың,
Ат емес –
Алау.
Бүлік бір.

Толық

Махамбетке

Сен қаласаң,
От демеймін отыңды.
Отқа кесіп лақтырамын етімді.
Арманымдай аяулы тал боп шығар,

Толық

Қыз қуу

Қуып жет мені, жігітім,
Егер де болса үмітің,
Атыңды аяп келесің
Шын сүйсең, маған жетесің,

Толық

Сенен басқа

Сенен басқа
Тірлікте жоқ тілегім.
Жүрегіме сағыныш көп түнеді.
Үнсіз кетсең,

Толық

Арғымақ

Қыпшақтардың ой-хой құба жондары-ай,
Жер тарпыған тұлпарын айт, тұлпарын!
Шарайнадай сауырына қомдап ай,
Арғымақ жүр

Толық

Бөрілі менің байрағым

Бөрілі байрақ астында —
Бөгеліп көрген жан емен!
Бөрідей жортып кеткенде,
Бөлініп қалған жан емен!

Толық

Жүйрік ой

Келемін өмір атты мен қайықта,
Ойлармен арпаласып жалғыздықта.
Армандарға шарықтап жетсем деген,
Кейде биік таулардамын, кейде аласа.

Толық

Жадыра жаным

Жадырашы жан дүнием –ай,
Көктемдегі күн нұрындай.
Әнін тыңдап құстардың,
Жүргендей бау-бақшада-ай.

Толық

Ей, дүние

Ей, дүние, сен сағымсың жеткізбейтін,
Талайы қызығыңды көрсем дейтін,
Кейбірі қол бұлғап шақырады,
Әйтсе де, кез-келгенге кезікпейсің.

Толық

Арманым қолыма қонасың ба?

Армандаумен атты талай таңдар,
Самғады қиялменен ғажап ойлар.
Ұшы жоқ, қиыры жоқ шексіз дүние.
Алыстан қол бұлғайды сағымдар.

Толық

Сайын

Өлеңмен ақ қағазға уайым сыздым,
Жыл толды. Өтіп жатыр Сайынсыз күн.
Біздерге соңғы кезде көп түсіп тұр
Тұзағы ажал деген тойымсыздың.

Толық

Ақ сауыт – ақ көйлегің

Жылдардың артқа тастап сан белесін,
Жақсы аға, алға тартып сен келесің.
Киелі қара сөздің қуатымен,
Халқыңа қысылғанда дем бересің.

Толық

Алтын тамыр

Қойшеке, жан сырыңды түсінемін,
Үңілдім жүрегіңнің ішіне мың.
Қараңды бірер апта көрмей қалсам,
Құлындай желідегі кісінедім.

Толық

Қара тон

Бұл өмірде кім жылап, кім күлмейді,
Жан жарасын жақсылар білдірмейді.
Қара тонның ішінде кім жүрмейді,
Қара жердің қойнына кім кірмейді?

Толық

Туған күнге тілек

Жастайыңнан самғап ұштың,
Заманыңмен сен жарыстың.
Қайтпас, қайсар жігері бар
Мінезіңде жолбарыстың.

Толық

Марғасқа

Әлемнің оймен кезіп шартарабын,
Әрқашан ауыр жүкті арқаладың.
Өшірмей Әбіш атың намыс отын,
Жұртыңды жүрегіңмен қалқаладың

Толық

Теңдікке

Менде бір Теңдік деген іні болған,
Жүрегі мәңгілікке тыным алған.
Салмағы қасіреттің оған жеңіл,
Артында маған ауыр тірі қалған.

Толық