Кіру Тіркелу
Өлең, жыр, ақындар
  1. Негізгі бет
  2. Өлеңдер

Қуғанмен қанша...

Дүние – сиқыр бір сағым,
Арбайды көзін қуса кім.
Ындыны кепкен пенденің
Тажал боп жайлар құрсағын.

Толық

Маман-Тұрысбек

Жетісуда бай өткен Маман деген,
Мектеп ашқан, алысып наданменен.
Байлық деген – білгенге қолдың кірі,
Адам күні – қашанда адамменен.

Толық

Бай баласына

Сенің әкең мансапты,
Менің әкем малсақ­ты.
Сенде сарай он шақты,
Менде саулық он шақты.

Толық

Іштен шыққан шұбар жылан

Бір Алланың пәрменінде адамзатты аздырса,
Пендесіне жараспайды жаратқанды жазғырса.
Іштен шыққан шұбар жылан шағып туған шешесін,
Ит қабады өз иесін сары сайтан азғырса.

Толық

Қора толды...

Қора толды шартық пенен шатаға,
Қыста туған арамзаны атама!
Қотан жұтап – қозы ермеді саулыққа,
Қошқар біткен қырылғандай, о, тоба!

Толық

Серкенің соңына ермей

Қызырдың рас болса дарығаны,
Қызыл тіл сөзден несін тарығады?
Қарасаң замандарға көз жіберіп,
Ақынның некен­саяқ жарығаны.

Толық

Қазағым

Армысың, асыл жұртым, арман елім,
Тау асып, тасты басқан тарлан елім!
Ту ұстап, тұлпар мінген бабалардың
Жұртында жұрнағы боп қалған елім!

Толық

Құлпырғанмен кең жаһан

Құлпырғанмен кең жаһанның жамыраған гүл бағы,
Шешілер ме түйінделген шым­шытырық жұмбағы?
Сәби ғұмыр өксігіне құлақ түрмес көк аспан,
Жұбатпаса жылағанды қара жердің құндағы.

Толық

Қош келдіңдер, бауырлар!

Көңілді алаң еткен қозғап көптен,
Шоқ жатыр көкіректе қоздап шөккен.
Бөлініп бозінгеннің ботасындай,
Бауырлар, армысыңдар боздап кеткен!

Толық

«Ел» деп жүріп

Ел деп жүріп, шөлдеп жүріп, ағып түсті бір ақын,
Атамекен сағынышы тербетумен мұратын.
Жырларынан Баянөлке тауларының лебі есіп,
Былғанбаған Бұлғын суы сылдыр қағып тұратын.

Толық

Ұшып келем

Замананың салмағы жауырында,
Көтеремін жеңілін, ауырын да.
Бір ғасырдың өрті жүр қанатымда,
Бір ғасырдың дерті жүр бауырымда.

Толық

Аумаймын мен де

Мазамды алма сен менің,
Ерігіп жүрген шығарсың.
Өкініш толы кеуденің
Өксігін қайдан ұғарсың?

Толық

Талшыбық

Талпынып бір талшыбық
Сарыарқаның тауында,
Тоңды талай малшынып
Қара нөсер жауынға.

Толық

Қарағандыда

Қарағанды – таусылмас көмір кені,
Жазылмаған жыр едің көңілдегі.
Қазынаңа қиырдан бүлкілдеді
Талай­талай тажалдың кеңірдегі.

Толық

Тамшыдай-ақ...

Кең даланы кесіп өтіп жол жатыр,
Қалың зират – үнсіз қала жонда тұр.
Қара жолда көп жыл жортқан жолаушы,
Сол шаһарға тұрақтауға келді ақыр.

Толық

Айттың рухына

Уыстап ұстағым кеп қашқан желді,
Ұлың ем кезіп жүрген аспан­жерді.
Жан баба, разы бол, басыңа кеп,
Қалақтай қалдырғанға тастан белгі.

Толық

Ойхой, шығыс Түркістаным!

Әлімсақтан талай ақын
Жырға қосқан мекенім –
Ей, сүйікті уәлаятым,
Сені жырлап өтемін.

Толық

Туған жер

Көзімде тұнасың
Жас болып мөлдіреп.
Алдымнан шығасың
Анамдай елжіреп.

Толық

Керіліп керегедей

Келе ме көздің жасы төгілгісі,
Кеудемнің көтерілді шөгіндісі.
Керіліп керегедей тұрушы еді
Тауымның қызыл­жасыл тобылғысы.

Толық

Барқытбелдің бауыры­-ай!

Барқытбелдің бауыры­ай жырақтағы,
Жамыраған жарыса бұлақтары.
Табар едім оймақтай үйдің орнын,
Таптырмайды­ау бесігім бірақ­тағы.

Толық

Қырық жыл

Қырық жыл шекарадан ел өткелі,
Гуілдеп қолтығымнан жел өткелі.
Таратып қырық үйді қырық жаққа,
Ауылымнан тағдыр мені бөлектеді.

Толық

Бөрітостаған

Бөрітостаған, Бөрітостаған,
Жұмбағыңды айтшы, кәрі тас, маған.
Таңырқасын деп жердегі пенде,
Аспаннан, бәлкім, пері тастаған.

Толық

Дегелең

Қарайып сонадайда тұр Дегелең...
– Ойпыр­ай, сұмдық еді бұл не деген?
Қасына аяқ басып бара алмайсың,
Жеріңді осы емес пе түрмелеген?

Толық

Абай

Абай жалғыз қазақта, Абай дара,
Сөз бастаймын Абайсыз деп ойлама.
Ұмытсаң да шыққан күн, туған айды,
Ұмытасың Абайды қалай ғана?!

Толық

Дулат

Армысың, Дулат Бабатайұлы!
Арыстан жүрек дала шайыры.
Сыймас қалыпқа сендей алыпқа
Мекен болып па қала, тәйірі?!

Толық

Сарыарқада сардарым

Жаза бассам жаңылып, шамырқанба, Киелім,
Бір өзіңе сыйынып, сөзден сауыт киемін.
Дамыл алып жатқандай ұлан­байтақ қазақтың
Әрбір сүйем жерінде сенің асыл сүйегің.

Толық

Ей, мұңлығым!

Бір түлейін, сілкінейін,
Жалғастырып жолды қашық.
Ақ жаңбырдай сіркірейін,
Кеудемдегі шаңды басып.

Толық

Алдамашы

Шөл қандырар кәусардай тас бұлағы,
Барқытбелдің жұпары мас қылады.
Көктегі бұлт қабағын қатты түйсе,
Жерде гүлдің көзіне жас тұнады.

Толық

Зайсан жағасында

Айбек­ау, Зайсан деген көл осы ма,
Маңырақ, Сайқан деген жер осы ма?
Бұл маңда бабаларым жатқан шығар,
Белгісіз дұға оқиын моласына.

Толық

Сыр

Бауырым, көп нәрсеге өкінем мен,
Бұл ағаң найзағайдың отын емген.
Қаратып екі жаққа екі бетін,
Бір тауды тағдыр шығар екі бөлген.

Толық

Анықтай алмас ешкім

Арсалаң, Сұлушоқы – жер төресі,
Өткізген балалықты өлкем осы.
Әрқашан өзіне ыстық көрінеді,
Арқардың ойнақтаған кер төбес

Толық

Оралып алыс күндер

Оралып алыс күндер неге ғана,
Тынысын тыңдатпайды көне дала?
Жайнаған жұлдыздардың жанарынан
Алланың нұры жауып өліарада.

Толық

Аруақтарды ұмытпай

Қара тоқты түсімде босағамнан маңырап,
Күбірлеймін ішімнен, көкірегім қаңырап.
Керегенің көзінен қол созады дәметіп,
Көмусіз де кебінсіз қалың аруақ жамырап.

Толық

Байқотан би асында

Асыға сапар шегіп әр қиырдан,
Асына келдік баба дәм бұйырған.
Шұбартау, шыр айналған қазығымсың,
Өзіңнен өзегіме нәр құйылған!

Толық

Жыр-шашу

«Бісмілла!» деп сыйынып, ауызға алып Алла атын,
Қызыл тілім толғасын Құл­Мұхаммед зәузатын.
Қызыр баба о бастан тірісіне бақ сыйлап,
Өлісіне бұйыртқан о дүниенің жәннатын.

Толық

Тайқазан жыры

Тайқазан түсті ғайыптан,
Несібе­нұрға байытқан.
Сүйінші сұра, бауырым,
Ертістен, Сырдан, Жайықтан,

Толық

Семей

Бүгінгі жұртқа мәлім Жаңа Семей,
Немене кешегі Алаш қаласы емей?
Шешесін көзге шұқып туған қызы,
Көрінді әкесіне баласы өгей.

Толық

Жібек жолы

Ешкім жоқ түгел түстеп білдім деген,
Кім жортып, бұл далада кім жүрмеген?
Кім білсін, қанша керуен келіп­кетті,
Қоңырауы күндік жерден күмбірлеген?

Толық

Ана тілім

Қыран құстай аспандап ана тілім
Көтерілсе, қауырсын­қанатымын.
Шалатұғын қиырдан не болмаса
Жарқылдаған көзінің болатымын.

Толық

Күлтегіннің көктасы

Ұлы таулар, тебірен, жата бермей шалқалап,
Ұлы дала рухына басын иді шартарап.
Тәңірінің біздерге көктен түскен сыйындай,
Көктас көшіп келеді тарихымды арқалап.

Толық

Жаңалықтар

Нақыл сөздер

Пікірлер