Өлең, жыр, ақындар

Қарасайдың жүрегін, Андас бидің шешендігің берген бе?

Қарасайдың жүрегін, Андас бидің шешендігің берген бе?
Суырылдың семсердей сұрқай заман келгенде.
Шыбын жаның шырқырап қиянатты көргенде,
Шамырқана жыр жаздың ішқұсалық шерменде.

Толық

Дауылпаз көкте саңқылдап

Дауылпаз көкте саңқылдап,
Туласа толқын теңізде.
Жанарың мұңлы жарқылдап,
Жанымның оты, мені ізде.

Толық

Ой да жоқ, ойландырған арман да жоқ

Ой да жоқ, ойландырған арман да жоқ,
Армандап мейірім шөлім қанған да жоқ.
Тойымсыз құзғын құлқын шоқымаған,
Жалғанда өлексе де қалған да жоқ.

Толық

Шоқтығы кездей қазан ат

Шоқтығы кездей қазан ат,
Шашасын шаңға шалдырмас.
Жақсыдан туған азамат,
Жолдасын жауға қалдырмас.

Толық

Аққулар неге сыңсиды?

Аққулар неге сыңсиды?
Жүрекке сыңсып мұң құйды.
Шошытып жанды ақ шабақ,
Аспанға неге ыршиды.

Толық

Күн, айым, жылым, ғасырым

Күн, айым, жылым, ғасырым,
Ақырын жылжы, ақырын.
Баратын жерім қаншалық,
Қаншама қалды шақырым.

Толық

Болады бәрі, толады

Болады бәрі, толады,
Толады да солады.
Жандылар түгіл жансыз да –
Жалғанның аз күн қонағы.

Толық

Ғаламның сіңіп кеттім тылсымына

Ғаламның сіңіп кеттім тылсымына,
Тылсымның кім түсінер қыр-сырына.
Ғалам сырты қаптаған тірі тозаң,
Құл болған құрбан болған құлқынына.

Толық

Бұл жалғанның рақат, азабын да

Бұл жалғанның рақат, азабын да,
Көрсет Алла мадағын, мазағын да.
Білу үшін қадірін жаннатыңның,
Жату үшін үн-түнсіз тозағыңда.

Толық

Барыс жылы наурыздың бесінші жұлдызы

Барыс жылы наурыздың бесінші жұлдызы,
Бусанған шақта түрленіп жусан-қырмызы.
Өмірге келдім, өмірге келер бұл шақта,
Жүрегі шуақ Алланың сүйген ұл-қызы.

Толық

Алдыңнан Алла жарылқағай

Өліміңе өкіндім, өзегіме шоқ түсті,
Кірпіктегі көз жасым қызыл, жасыл от түсті.
Алты қарыс азулы Төле бидің ұрпағы,
Тоқпанұлы Ас-аға ажал атты оққа ұшты.

Толық

Ата-ананы еске алу

Алланың көнер пенде салғанына,
Кім жеткен бұл жалғанда арманына.
Жалғызың қалды артта, ата-анам,
Шайнаған тісі батпай бармағына.

Толық

Қарасөздің қалтасы қалың болар

Қарасөздің қалтасы қалың болар,
Қалың жерде демеймін наным болар.
Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы,
Алтын арай ақ сәуле таңың болар.

Толық

Өзім ғана білемін, өз көңілімнің қалауын

Өзім ғана білемін, өз көңілімнің қалауын,
Өзім ғана ұстаймын өз арымның жалауын.
Қанша жанды күйдірдім, қаншаларын сүйдірдім,
Өзім ғана білемін өз жанымның алауын.

Толық

Алла тең, ешкімді артық жаратпаған

Алла тең, ешкімді артық жаратпаған,
Туған жоқ елден ерек қанатты адам.
Кеудесін керіп тұрған біреу көрсем,
Жел кеуде сорлы ма деп қарап қалам.

Толық

Беймарал туған жердің даласында

Беймарал туған жердің даласында,
Бұлдырай ақ сағымның арасында.
Күнара әжеме еріп, жусан теріп,
Қайтушы ем сәске түстің шамасында.

Толық

Қаздай қалқып қаңқылдап күндер өтті

Қаздай қалқып қаңқылдап күндер өтті,
Күндер өтті, тербеумен түндер өтті.
Жауқазыным, жалыным, жастық отым,
Жастық отым жарқылдап бірге кетті.

Толық

Қысқарған күндей қысқарып ғұмыр барады

Қысқарған күндей қысқарып ғұмыр барады,
Артыңда қандай айтарлық ісің қалады.
Базарлы шақтар базардай кешкі тарады,
Апанда жатқан арыстандай болдым жаралы.

Толық

Солқылдатса тамырда от кеселі

Солқылдатса тамырда от кеселі,
Сағыныштың самалы іште еседі.
Ауық-ауық терезеге қараймын,
Қайда достар, қайда туыс кешегі.

Толық

Қою керек еркеліктің барлығын

Қою керек еркеліктің барлығын,
Жақындады жасамыс шақ, жарлы күн.
Бойдан қуат, буыныңнан әл кетсе,
Кімге керек, серілігің, салдығың?

Толық

Қайда менің кешегі сыйластарым

Қайда менің кешегі сыйластарым,
Қайда менің ет-бауыр қимастарым.
Еске түсіп жанымды елжіретіп,
Еңіретті-ау маңдайға сыймастарым.

Толық

Амандық бер, бір Алла, балаларға

Амандық бер, бір Алла, балаларға,
Қайғы салма ата мен аналарға.
Байлық, бақыт, кедейлік кемдік емес,
Тойсам тоба қара су, қара нанға.

Толық

Қайтыңдар атақонысқа

Қайтыңдар атақонысқа,
Қайтыңдар туған еліңе.
Қозғалып жатыр орыс та,
Қара орман мүкті жеріне.

Толық

Құдайдан сұрап тұрмын

Құдайдан сұрап тұрмын,
Қол жайып жылап тұрмын.
Бұл күнге жету үшін
Қанша рет құлап тұрдым.

Толық

Құдіреті шексіз Алла

Шексіз әлем он сегіз мың ғаламды,
Жаратушы жан-жануар, адамды.
Құдіреті шексіз Алла, ғұмыр бер,
Қуат бергін жарқыратып санамды.

Толық

Ит өлім

Рас болса өмірге адам боп келгенің,
Адам болып, адал өл, ит өліммен өлмегін.
Өлексеге таласқан бұралқы иттер секілді,
Ит өлімдер көбейді, жеңілген кім, жеңген кім?

Толық

Жаныс бабаға

Аруағыңа бас идім, Жаныс бабам,
Атақ-даңқың жасымнан таныс маған.
Шапырашты бабаммен немересің,
Ұрпағыңнан жайым жоқ алыстаған.

Толық

Бауырым Абайға

Арысым, ақ пейілім, Абайым-ай,
Жас толар сені ойласам жанарым-ай!
Ағалап жарқ-жұрқ етіп жүруші едің,
Жұлдызың ерте сөнді-ай, қарағым-ай.

Толық

Батыр бабам Жауғашарға

Бәйдібектің ұрпағы Жауғаш батыр,
Жау басына орнатқан заман ақыр.
Туған жердің торқалы топырағын,
Жамылғалы болыпты екі ғасыр.

Толық

Мінез

Жеген астан адамзаттың өзгереді мінезі,
Құдіреттің құпиясы, кереметі бұл өзі.
«Қазақ халқы жылқы мінез» деген сөз бар көнеден,
Сол халықтың ұлағатты ұрпақтары біз еді.

Толық

Жұбайым Күміскүлге

Мен әке де, сен ана он балаға,
Көшіп келдік у-шуы мол қалаға.
Бақыт, байлық бастағы – жалғыз өлең,
Тәуекелге бел бумай жол бола ма?

Толық

Сәмбі тал

Тамырлап тақыр шөлге өніп,
Желегін жайып желге өріп,
Жапанда жалғыз сәмбі тал,
Сыңсиды баяу тербеліп.

Толық

Ойнама тағдырмен, ойнама

Ойнама тағдырмен, ойнама,
«Тағдырым қолда» деп ойлама.
Ғайыптан тауға да шығарып,
Алтын тәж таққа да мұра ғып.

Толық

Қара ниет

Қара ниет,
Қайырымсыз болсам,
Байлық - бағыңды берме, Тәңірім.
Асқақтап сөйлеп,

Толық

Ұлы далам

Ұлы далам, ұлы анам,
Құдіретіңе табындым.
Сағым жортқан боз жусанды,
Сардаламды сағындым.

Толық

Мәңгілік бақыт болмайды

Мәңгілік бақыт болмайды,
Басыңа мәңгі қонбайды.
Мәңгілік емес тағы да,
Басыңа түскен сор-қайғы.

Толық

Опасыз жалған дүние

Опасыз жалған дүние,
Дүние үшін күйіне берме, күйіне.
Қонақ екеніңді ұмытпа,
Өзіңнің тіптен үйіне.

Толық

Өресі биік жартас ем, өсекшілерден үгілдім

Өресі биік жартас ем, өсекшілерден үгілдім,
Қайғысын қара халықтың көтере алмай бүгілдім.
Адамдар түгіл аңды да дос етпек едім тіл тапсам,
Есеппен ғана дос болған есерсоқтардан түңілдім.

Толық

Бәрін де ғазиз жүрек көтереді

Бәрін де ғазиз жүрек көтереді,
Дертіне болмаған соң етер емі.
Шын сүйсең, жүрегімнің дүрсілі де,
Бір сенің құлағыңа жетер еді.

Толық

Жастығым-ау, қайта айналып келсейші

Жастығым-ау, қайта айналып келсейші,
Құшағыма от жалын боп енсейші.
Өмірімнің көктемі едің, көркі едің,
Құдіретіңмен жанға қуат берсейші.

Толық