Өлең, жыр, ақындар

Тау Қоңыр

Созылады екен тау Қоңыр
Сексен де тоқсан шақырым.
Бауырында бұлақ бар не бір
Ағатын шапшаң, ақырын.

Толық

Алтын күрек

«Алтын күрек» — жел аты
«Жүрек» таудан соғатын,
Ырыс — дейді — қанатын
Дән сорғалап таматын.

Толық

Жетісуды жағалап

Ағалар, ағалар
От ағасы — Алатау,
Су ағасы — Іле,
Жел ағасы — Сайқан,—

Толық

Еске түсіру

Келе жатыр шіркін шілде таңы атып,
Бірте-бірте тіршілікті оятып,
Үй алдында қайрап қойған шалғының
Жүзін нұрға, ал қызылға боятып.

Толық

Қаракөз қыздар

Қаракөз қыздар, жан қыздар,
Қаракөз қыздар — балдыздар.
Көптігің көкте — жұлдыздар,
Жар дегенде — жалғыздар!

Толық

Әнші

Қарт әнші отыр тойда қырау қабақ,
Кешегі кеудесіне мың ән қамап,
Өткізіп көмейінің көпірінен,
Шығарған шыңнан жонып шынардай-ақ.

Толық

Қойшы түні

Жазғы түн. Жұлдызы көп жыпырлаған...
Күндізгі тұяқтар жоқ тыпырлаған.
Сөреге жайып қойған құрттардай-ақ,
Қой жатыр, түн аузынан тың-тыңдаған.

Толық

Жершілмін

Я - мен жершілмін,
Жеті түнде мекенін
Айнымай тапқан
Аттың жершілдігі секілді.

Толық

Қуанамын

Ерекше маған мақтаныш,
(Мақтанатын орын бар)
Осынау ғажап аттаныс,
Осынау ғажап қонулар.

Толық

Орақ

Қайың да сапты қаракөк
Болаттан соққан Орақ ед.
Менің момын әкемнің
Бар қаруы сол-ақ ед.

Толық

Бауырсақ

Төгіп жатыр
Пейілі мен жанын сап.
— Келмейсіңдер,
Осыншама сағынсақ! —

Толық

Қысқы кеш

Қарап тұрсаң қаңтар күні батқанда,
Көк жүзінде енді қызу сақталмай.
Тек төменде ағараңдап жалыны,
Қар үстінде қанбақ жанып жатқандай.

Толық

Август таңы

Мына таң, август таңы ыстық маған,
Көлдерде әлі оянбай құс ұйықтаған.
Қырларда әлі сәуле жүгірмеген
Жолдармен жалғызаяқ, қисықтабан.

Толық

Торғай қаласы

Көшелер-құрғақ өзен арнасындай,
Қала едің кәрі шуда нар басындай,
Ішіне оқиғаны тиеп-сықап
Тарихтың қойып кеткен арбасындай.

Толық

Аққұмның бір қызы бар...

Ән Аққұм, арман Аққұм, алыс Аққұм,
Аттан жал, атаннан қом тауысатын.
Бір жетіп, аяқ басқан мал түгіне
Май болып мақпал құмы жабысатын.

Толық

Туған өзен бойында

Кеше ғана бір үш қыстау тұратын,
Мекен етіп менің атам суатын,
Жар басында ұмыт қалған үш тұмақ
Секілденіп, қарсы алдымнан шығатын.

Толық

Ақбозат

«Ақбозат» жер есімі Қызбелдегі,
Ол заман ұрылардың күзгі ермегі —
Жылқы алу жырақ жерден суыт келіп,
Бұйырған бөрілердей түзден жемі.

Толық

Құттыбай бұлағы

Бала кезден бар едің сен, бір бұлақ,
Жолаушының арманындай бұлдырап,
Қызбел таудың белін орап ағушы ең
Жібек белбеу секілденіп судырап.

Толық

Жер астындағы жұлдыздар. 1965 жыл

Атқан таң әсем бүгін. Ауа қандай!
Алаптан аңқып жұпар тарағандай.
Тап-таза аспан үстен төңкерілген,
Ақ бұлт та көк айнасын аяғандай.

Толық

Досыма

Тілемеймін еш кешірім
Жырыма шаң көп қонса!
Жарқын-жарқын естілсе үнім,
Үнсіз күнім жоқ болса!

Толық

Тойбастар

Сахара дала теңіздей,
Толқыған тасып күй мен ән.
«Мен қалдым тойдан» дегізбей,
Өренді өңкей жинаған.

Толық

Киік

Қолға түспей қырын қашқан бір киік,
Сені көріп жүрек шіркін жүр күйіп.
Саған асыл соқтым тұғыр кеудемнен
Тұршы сонда, төмендемей, тұр биік.

Толық

Есімде алғаш...

Есімде алғаш...
Өлең айт — деп өтіндің...
Әттең, сонда әнші болмай өкіндім,
Өлім еді тілегіңді қайтару —

Толық

Орман жырларынан

Арқада бір орман бар,
Атын «Аман» дейтін ел.
Айналасы толған нәр,
Айналасы жеті көл.

Толық

Шағала

Көп күн аңсап тосқаным,
Сүйікті құс келдің бе,
Сағынды ғой аспаным,
Сағынды ғой жер мүлде.

Толық

Жаз өрмелеп барады тау басына

Жаз өрмелеп барады тау басына,
Таудың жылу тарады жамбасына
Ол бір сұлу аңқыған төсі жұпар
Қояр емес қойнына бармасыңа.

Толық

Жазғытұрым

Жазғытұрым, жайнап тағы келдің сен,
Тіршіліктің неткен ғажап белгісі ең!
Дегізесің дерттен дене босатып,
«Жер бетінде ұзақ жасап, көп жүрсем!»

Толық

Балкен-ай

«Балкен-ай, бөпем, Балкен-ай,
Болар ма екен үлкен-ай!
Үлкен болса, қайтер-ай,
Жігіт болып кетер-ай!»

Толық

Балам

Ауырма, балам, әкеңнің
Аулына келе жатқанда.
Әдейі сені әкелдім
Ағайын, туыс, қарттарға.

Толық

Құлын

...Күні тұр көк заңғарда сәскеліктің.
Жұрнағы бір ай жауған ескі бұлттың
Асығыс оңтүстікке барады ауып,
Дегендей ұзақ жолға кеш тұрыппын.

Толық

Қоңырау

Ғасыр бойы сенің үнің тынбаған,
Сыңғырыңды мен де сан жыл тыңдағам.
Көрген сайын жыл асырып, оралып
Ыстық сезім, ой саласың бір маған.

Толық

Қыстағы күннің қызығы-ай

Қыстағы күннің қызығы-ай,
Жалғасып ұзақ ақ таңға,
Тұрады көкте жүзіп Ай
Күн шығып келе жатқанда.

Толық

Біздің заң

Санаға білім нұрларын
Жинасақ күнде бәріміз,
Түсінсек өмір сырларын,—
Ол біздің өсу заңымыз.

Толық

Нұрлы таңның жыршысына сәлем!

Ән шырқаса Алатау бөктерінен
Бозторғайдай биікке көтерілген.
Сәлем саған, даланың қарт бұлбұлы,
Халқыңнан қадіріңе жете білген.

Толық

Әкелер мен балалар

— Қой қайда, деймін, қой қайда?
Борбайла итті, борбайла,
Малымнан басы садаға,
Кер терісін қадаға!

Толық

Дала жартасы

Құла дүз — жүз шақырым, мың шақырым,
Жүз шақыр, мың да шақыр — еш қатып үн
Көрмеген керең дала, мылқау жазық,
Үстінен алмай ұшпас құс та тыным.

Толық

Алматы — ару

Ал, ару, сен дегенде жыр ағылды,
Бір ағын басып-озып бір ағынды,
Кеудемнен қотарылды асау толқын,
Білмеймін қалай бастап, тынарымды.

Толық

Менің әнім

Салшы, Бақыт, сал әніңе,
Салшы, балам, шырқатшы.
Тәтті саз бар өлеңінде,
Болмаса да ұйқасы.

Толық

Көктем-дос

Аппақ аспан, қалған қыстан
Жасылданды кенеттен.
Жасыл талдың түсін алды
Жер бетіне мен еккен.

Толық

Сөз сенікі, Франция

Франция — коммунарлар Отаны,
Таусылмаса құшағыңнан от әлі,
Ал қабылдап Лениннің інісін,
Барды саған ұлы Маркс ұрпағы.

Толық