Тар замана
Ей, Мақа, сау ма денің, уақытың хош па?
Арзумын жолығуға сіздей досқа!
Уәләкін үстімізден қарайтындар,
Жібермейді жалынғанмен бір дем босқа.
Ей, Мақа, сау ма денің, уақытың хош па?
Арзумын жолығуға сіздей досқа!
Уәләкін үстімізден қарайтындар,
Жібермейді жалынғанмен бір дем босқа.
Болыңдар сау-саламат үй мен ішім,
Туысқан тілектес бол үлкен - кішің.
"Болды, - деп, - бұл қалайша", — қапаланып,
Оңбасын ешбіріңнің бұған түсің.
Қасқырда қуат қалмаса —
"Ала " дейді ешкіні.
Тоңға — торқа көреді
Қырық құраулы ескіні.
Уақытсыз ұшты бұлбұл бақтарыңнан,
Түскендей боп қалдыңдар тақтарыңнан.
Қонбайды қолдарыңа қайта айналып,
Сабыр қыл, соңын сұрап Ақтарыңнан!
Ғайып ана хат жаздым,
Байбосын, Жәлел бөлеге.
Ықпал орнап, бақ қонып,
Болыпсыңдар бурадай,
Сөз тыңда салып құлақ інім Кәрім,
Бір туған бүтін жүктік едің нарым.
Шау тартқан сонда - дағы сықылың бар,
Жойылып ертелі-кеш иіскер дәрің.
Ыбырайға ықыласан сәлем бізден,
Ер едің ел билеген озық жүзден.
Мысалы дәрежең мен дәулетіңнің,
Таудай еді көрінетін құла түзден.
Сөз тыңда, Жүрсін менен Күлән, Шоным,
Қысқа емес, аңлауымда, ақыл - тоның.
Жақанға жаратылып келгеннен соң,
Оймаған өлім шіркін кімнің қоңын.
Тиген соң, апа, бізге жазған хатың,
Болды ұмыт бала-шаға, үй мен қатын.
Кеуілдің көрпесіне от тигендей,
Өксідім отыра алмай, шыдап дәтім.
Құлақ қой, қайғы ішінде қалған жеңге,
Бар ма лаж, өкінгенмен, біткен демге?!
Қайғысы қайтыс болған марқұм ердің,
Сен түгіл, сырт ағайын, батты елге!
Қолыңнан жібек баулы қашты тұйғын,
Күллият келмеуші еді жанға қиғың.
Түрі жоқ таптыратын тұс-тұсынан,
Жоқтас деп келгенменен жұртты жиғың.
Ер едің өшбу жақан тапқан бағын,
Күжім ең, көтерілмес, келсе де ағын!
Нарлардың нарқы қымбат, нәсілі таза,
Болғанын жұрт ұнатпас, жүгі шағын.
Бала еді мұрынға исі Мүсілім гүлдей,
Гүл ұшып, кеуілің, аға, болды түндей.
Жарылқар жақсы көрген құлың Алла,
Жапаға жақын айлап түткен жүндей.
Туымды ту сияқты елге тайпы,
Тұтынған, төзім беріп, алар бәйгі,
Үкіміне Ақтың нендей қол қусырған,
Ерлердің өтеледі барлық айыбы.
Қайырлы қазаларың болсын, Ғайып,
Жалындық Жаппар Хаққа қолды жайып.
Дұғасы досқа достың қабыл болып,
Жарылқар барлығын да болса да айып.
Аталық ақымды мен кештім, балам!
Өкшелес өзімменен өстің, балам!
Халқыңа хабарыңмен қамқор болып,
Сәуірдің самалындай естің, балам.
Күйігің кетті, балам, өртеп ішті,
Қаусата қабырғамды қатаң қысты!
Сабыр етіп соңын мұның сұрамасақ,
Шара не Саттар Хаққа үкімі күшті?!
Құлақ қойып тыңдаңдар,
Көңіл айта келген ағайын.
Тозып қалған тозаң боп,
Көңілдің шаңын қағайын.
Аспан — садақ, ажал — оқ,
Мысалы Алла — мергенді.
Жер — омақа, біз — қоян,
Етуге әл жоқ ербенді...
Серігің жоқ бір Алла!
Өлмейтін тіпті, тірі Алла!
Осыншаны халық еткен,
Құдіреті күшті, ірі Алла!
Ей, Карим, көңілін көркейт мұсылманның!
Қуандыр қайбірін де қысылғанның!
Таупық бер біреуі емес, бәріне де —
Көңілінен иман нұрын ұшырғанның!..
Жас жетіп, жақ тамырың білеуленді,
Күннен күн көз гауһарың кіреуленді.
Теріңнен көрің жуық болғанменен,
Қоймайсың үзеңгіңді шіреуді енді.
Артқы өмір, аңлауымда, түс сияқты,
Алғы өмір қолға қонған құс сияқты.
Тілләға тірілікті балағанмен,
Болады бара-бара мыс сияқты.
Барады аз ғана өмір желдей заулап,
Әр жерге әуреледі жығып, аунап.
Бәрін де мал-мүліктің "Менікі!" деп,
Кеседен кісідейміз келген даулап.
Ой табу оңай емес ерікпесе,
Ақсұңқар аңға ұшпайды елікпесе!
Адамды ой пікірі оянбаған,
Болады байқауымда өлік десе!
Маза жоқ майыңда да, тұз болмаса,
Көркеймес көңілің ұл мен қыз болмаса.
Алысқа, арып-ашпай, бара алмайсың,
Көнеден келе жатқан із болмаса.
Астыңда аң құтқармас атың болса,
Хошрой қойынында қатын болса,
Әр түрлі дерт, сырқаудан денің сау боп,
Күлкі, ойын күнде көңіл шатың болса.
"Бісміллә" деп сөз бастайын атам жайлы,
Артына зор із қалдырған адам жайлы.
Дүниенің бес қымбатын өлең еткен,
Көпейұлы Мәшһүр Жүсіп дана жайлы.
Заманнан көне келе жатқан асыл сөз бар:
"Ақылына ақыл қосып ала тұғын"
Ақылдымын, мен ақпын деп ардан озба,
Белгілі жайт еңіреп артта қалатынын.
Әлпештеп, алды-артыңнан анаң шығып,
Қасыңнан кетпес қиғаш қадам шығып.
Ана - ана пәруана боп перзенті үшін,
Күн кешер көрсетпе деп жаманшылық.
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
-
- Архимед
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі