Өлең, жыр, ақындар

Желтоқсан

Деді ме екен қайраттанар жыл келді,
Таңдандырып аға ұрпақты, үлкенді.
Ар-намыстың алаңында жастықтың
Сонда рухы жұдырық боп сілтенді.

Толық

Биіктер

Емшектен шықпай жүргенде:
"Бесіктен биік жоқ!"-деп ем.
Ойынға кірген күндерде:
"Есіктен биік жоқ!- деп ем.

Толық

Ана тілім ғажап деп айта аламын

Ана тілім ғажап деп айта аламын,
Жәннаттай жан балқыта жай табарым.
Шырқатып ғұмыр бойы айтар әнім -
Келеді толас таппай қайталағым.

Толық

Қарамашы пұлыңның азына, аға

Қарамашы пұлыңның азына, аға.
Құтқармайды өлімнен қазына да.
Жылы сөзді достардан жиі естімей,
Сыздап жүрген жүрегің жазыла ма?!

Толық

Бар қазақ балаларын қалай баққан?

Осы жұрт неге айтады пайда еместі,
Қымбат қой көнермейтін қайран ескі!
Бесікте көзін ашқан күйкі болса,
Кәдімгі Қажымұқан қайдан есті?!

Толық

Әуейілер әулеті

- Құрманғазы көзінше сен күй шертпе!
- Карповтарды шахмат ойнап, үйретпе!
- Әуезовке әу дей көрме сөз жайлы... -
Бізге уағыз соғасың-ау сөйдеп те...

Толық

Хаттар

Хат - алаңқай, адамдар жолығысар,
Бірін-бірі құттықтап, қолын қысар.
Хат та - майдан, пікірлер шайқасатын
Өмір күшін байыптап байқасатын.

Толық

Мінажат

Тұманынан шаңқан күні көп Дүние!
Сараңдығынан дархандығы көп Дүние!
Иттігінен игілігі көп Дүние!
Күйігінен сүйгілігі көп Дүние!

Толық

Туыс тілек

Білетін сыйлата да, сыйласа да
Ақжарқын жақсы жеңге, қимас аға!
Армандай күттік қанша осы күнді,
Күтті оны бізбен бірге бұл босаға!

Толық

Ұқсастық

Мен мектеп қоңырауындай ұқыптымын:
Шарқ ұрам, келеді істің күтіп күнін.
Ей, ақын!
Сен де ұстазсың, борышың мол,

Толық

Мойындау

"Аз ата" деп сөкпегін,
ағайыным көп менің...
Күйбеңдемес күні үшін
күрескердің бәрі де -

Толық

Зілдей мен гүлдей

Еңбекте, майдан шебінде
Түссе де ауыр ерге зіл,
Салтанат шеру легінде
Жеңістің туы жеп-жеңіл!

Толық

Күн бата ма

Күн батады,- дейді-ау жұрт,- ұясына,
Ондай ұя әсте жоқ туасы да.
Інге кіріп, ұйқыға шомбайды күн,
Күн самғайды заңғардың қиясында.

Толық

Мінбеден түстің, кібіртік басып

Мінбеден түстің, кібіртік басып,
Күмілжи толқып, беттедің залға.
Алабұртасың, дегбірің қашып...
Сөзіңде құйттай ағаттық бар ма?

Толық

Өкпелеме

"Түрсіз ғой" деп, түсіне тыжырынба, ардақтым!
Сұр шинелдің ішінде
Жүрегі бар солдаттың.
"Өңсіз ғой" деп, түсіне өкпелеме, ақылдым!

Толық

Өзімізше шетімізден дейміз-ау

Өзімізше шетімізден дейміз-ау,
Тұлғамызға теңеседі қандай құз?!
"Бала" десе, "шала шығар..." дейміз-ау,
Демесек те, ішімізден ойлаймыз.

Толық

Тал кестім...

Тал кестім, алайын деп таяқ жонып,
Таяқ тал себі тиер, аяқ болып.
Ойдың бір үзігіндей әлгі таяқ,
Аршыдым, күрең түске алдым бояп.

Толық

Қылышсыз қиып түсер қайран қырық

Қылышсыз қиып түсер қайран қырық!
Өкінбес жай түссе де, ойран қылып.
Түссе де аспан құлап төбесінен.
Жалпыны желпіндірер жайраң күліп.

Толық

Дон-Кихотқа көзқарас

Дон-Кихотты кім десең де өз еркің...
Ал меніңше керек лайық сөздер тың,
He десең де, Дон-Кихоттар қолында
Дүниеге көзқарасты өзгерту!

Толық

Үндемейді неге анау Қаратас?

- Дүниеге кеткен еркін, кең сыйып
Ана бір тас неге жатыр мелшиіп?
- Ол өкпелі.
Here десең, аты жоқ.

Толық

Жеңе алам ба?

Қарақан басымды емес,
Елімді ойлап,
Ерленіп егескенде кегім қайнап,
Дүшпанды жайпаушы едім оңды-солды,

Толық

Амалсыздан өлімге пенде болдым

Амалсыздан өлімге пенде болдым:
Достарымды көмгеңде, мен де өлдім.
Жүзімдегі әжімді санамаңдар,
Жүрегімді неше рет жерге көмдім.

Толық

Көктем...Күз...

Көші-қоны шақтарында
Тал бесік атан қомы, ат жалын да...
Астында ақ жауынның малшынбайды,
Кек мұз бен сызын сезбес ақ қардың да.

Толық

Ақиқатты іздеген

Ақиқатты іздеген -
Әуелден дос бізбенен.
Әділдікті қорғаған -
Бір туғаңдай ол маған.

Толық

Толып жатыр, жекжаттары біреудің

Толып жатыр, жекжаттары біреудің.
Дей алмаймын: " Тумам аздан жүдеумін"
Он туысы татымаса бір досқа,
Неменеге күпінеді құр босқа?!

Толық

Бала бөлеу — сұмдық!— деп, шүйіліпті.

- Іні де, қарындас та, ағай жатқан,
Біз түгіл бұл бесікте Абай жатқан,
Тал бесік пәле болса...
Ғасырлардан

Толық

Естеліктер

Естеліктер - жыртылмайтын кітаптай,
Сынбайтғын бұтақтай,
Естеліктің гүлі қурап солмайды,
Бояуы да оңбайды.

Толық

Түс

Түсіне қомағайдың ет кіреді.
Түсінде қыран бүркіт көк тіледі.
Түсінде орманшының тоғай түлеп,
Ұстаздың қанаттанар көп түлегі...

Толық

Өз бағаңды өзің біл

Өз бағамды сұрамаймын өзгеден,
Ердің құнын өлшейтін кім сөзбенен?!
Өз бағамды сұрамаймын өзгеден,
Ер салмағын безбендер кім көзбенен?!

Толық

Жан сырымды көрінгенге шертем бе

Жан сырымды көрінгенге шертем бе,
Көзім салман серісымақ селтеңге.
Осыншама өрттен қалған Еменмін.
Түбірінен қайта қаулап өртеңде.

Толық

Қандай қымбат

Өтермін... қанша жүрем...- ұзамаспын,
Ажалдың тас құрсауын бұза алмаспын.
Ойласаң қысқа өмірдіңқызығы аз ба -
Мен өзім сондай оймен ырзаластым.

Толық

Аруларға тілек

Сендер жайлы тек ән салсын уақыт-күн,
Жүздеріңде нұры ойнасын бақыттың.
Бақыт деген - қыздың қамсыз күлкісі,
Алмастыра алмас оны жақұт мың.

Толық

Әкені қызының құттықтауы

Таниды әр кез жан-жүрекпен кісіні ел,
Әке, сізді бүгін бәрі түсінер.
Құрдас десе сізді тұстастарыңыз,
Аға дейді сізді барлық кішілер.

Толық

70 және 7 жыл

Үйрендік жастан бар елге
Бақыт пен шаттық тілеуді.
Тіледік және расында
Құсының биік ұшқанын!..

Толық

Кептер мен дән

Қанатын кептер қақты да,
Аралап орман, бақты да...
Сөйледі әбден қалжырап,
Бір түйір дәнді тапты да:

Толық

Көктемім менің сүйкімді-ақ

Аққулар өтсе тізіліп ұшып қиқулап.
Билейді сезім көңілде ғажап күй тулап.
Шалғында жатып шалықтап әнге басасың,
Осынау әсем көктемнің көркі сүйкімді-ақ!

Толық

Күз картинасына қарап

Су тұнып, айдынында - бу сақталған,
Ағаштар жылқы құсап жусап қалған!
Жапырақ дір-дір етіп тоңып жатыр,
Үстіне керпе сұрап жұмсақ талдан.

Толық

Тағдырмен тайталас немесе өзім жайлы өлең

Тағдырым, осыншама қатал неткен!
Қорқытты талай рет: "Атам!" -деп те.
Тіресіп төрт жасымда-ақ жатып алды,
Жәңгір хан алысқандай Махамбетпен...

Толық

Уә, дүние, мұнша қатты еттің мені

Уә, дүние, мұнша қатты еттің мені,
Әуре боп мен жанымнан қудым ені.
Ғұмырымды ойлаймын да, аһ ұрамын,
Өттің деп жігіттіктің керуені

Толық

Борыш бар тұс-тұсынан қамалаған

Борыш бар тұс-тұсынан қамалаған,
Жетпейді оған дәулет шамалаған.
Еш нәрсе еске кіріп шықпайтұғын
Қылмадың ең болмаса жаман адам.

Толық