Мақал-мәтелдер

Сырдың елі — жырдың елі.

Ілмектер: ел, жыр

---

---

Әуелгі сөз — ағадан,
Әдепті сөз — ініден.

Ілмектер: сөз, аға, іні

---

---

Асығын ата алмаған,
Сақасынан көреді.
Сөзін сөйлей алмаған,
Атасынан көреді.

Ілмектер: сөз, асық, ата, тіл

---

---

Қайғылы сөз
Қаза үстінде туады.
Қаһарлы сөз
Жаза үстінде туады.

Ілмектер: сөз, жаза, қаза, тіл

---

---

Жалаң бұттың өлімі шөптен,
Жалаң сөздің өлімі көптен.

Ілмектер: сөз, тіл, өлім

---

---

Қол, аяғы бар кісі —
Жүк көтергіш нар кісі.
Тілі, сөзі бар кісі,
Жазасызға жар кісі.

Ілмектер: тіл, сөз

---

---

Сәлемі жараспағанның —
Сөзі де жанаспайды.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Айтсам тілім күйеді,
Айтпасам дінім күйеді.

Ілмектер: тіл, дін

---

---

Қағынған ауыздан
Ұшынған сөз шығады.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Көр топырағы көзіңе түспесін,
Сөз салмағы өзіңе түспесін.

Ілмектер: көр, сөз, тіл

---

---

Ең тәтті де — тіл,
Ең ащы да — тіл,
Ең жұмсақ та — тіл,
Ең қатты да — тіл.

Ілмектер: тіл

---

---

Адам тілінен,
Ат аяғынан жазады.

Ілмектер: адам, тіл, төрт түлік мал

---

---

Аяқ — тұлпар,
Сөз — сұңқар.

Ілмектер: сөз, тіл

---

---

Жыланның уы тісінде,
Адамның уы тілінде.

Ілмектер: тіл, у

---

---

Тентек отты тебемдеп,
Аяғын күйдіреді.
Ділмәр шындықты жеңем деп,
Тілін күйдіреді.

Ілмектер: тентек, тіл

---

---

Ат тұяғы—алтын,
Алысқа алып баратын.
Адам тілі алтын,
Алысты сұраптабатын.

Ілмектер: алтын, төрт түлік мал, тіл, адам

---

---

Ағадан— ақыл,
Атадан — нақыл.

Ілмектер: аға, ата, нақыл, ақыл

---

---

Шынайы сөз, не күйінгенде шығады,
Не сүйінгенде шығады.

Ілмектер: сөз

---

---

Жолыңа жуа бітсін,
Сөзіңе дуа бітсін.

Ілмектер: сөз

---

---

Сауатсыздың сөзіне сүрініп құлайсың.

Ілмектер: сауатсыз, тіл, сөз

---

---