Әркім өзі күтеді өз басын,
Жаман кемітеді жолдасын.

Ілмектер: бас, жаман, жолдас, кеміту

---

---

Байлар ашты тоқ санар,
Аш жаманын жоқ санар.

Ілмектер: бай, аш, тоқ, жаман

---

---

Байлық — басқа машақат,
Ашкөздік — жаман әдет, серті қатты,
Өкініш артында оның қайғы жатты.
Бай болу, кедей болу — тағдыр ісі,
Мал іздеу — ерге әшейін машақат-ты.

Ілмектер: байлық, машақат, ашкөздік, әдет, жаман, қайғы, өкініш, кедей, бай, тағдыр

---

---

Бақытыңды қорғасаң,
Жаман сөзді қолданба.

Ілмектер: бақыт, жаман, сөз

---

---

Жақсының басына іс түссе,
Отбасына білдірмейді.
Жаманның басына іс түссе,
Отбасын күлдірмейді.

Ілмектер: жақсы, жаман, отбасы

---

---

Тақыр жерге су төксең,
Жүруге тайғақ болар.
Жаманға сырыңды айтсаң,
Тар жерде айғақ болар.

Ілмектер: жаман, сыр

---

---

Борай-борай қар жауса,
Бұ боран атты өлтірер.
Аз кісіні көп кісі
Жаман да болса, біреуіне келтірер.

Ілмектер: қар, боран, жаман, аз, көп

---

---

Өзін ғана ойлаған
Жамандықтың белгісі,
Өзгені де ойлаған
Адамдықтың белгісі.

Ілмектер: адам, мінез-құлық, жақсы, жаман

---

---

Жақсы іске келді, жаман асқа келді.

Ілмектер: жақсы, жаман, ас, іс

---

---

Жақсы болсаң, жердей бол,
Бәрін шыдап, көтерген.
Таза болсаң, судай бол,
Бәрін жуып кетірген.

Ілмектер: жақсы, жаман, мінез-құлық

---

---

Жапа шегіп, жай жату
Жасықтықтың белгісі,
Ерте жатып, кеш тұру
Пасықтықтың белгісі.

Ілмектер: жаман, мінез-құлық

---

---

Жақсыға қылған жақсылық, өмірінше тозбайды,
Жаманға қылған жақсылық, бір күнгідей болмайды.

Ілмектер: жақсы, жаман, жақсылық

---

---

Жаман қорыққанын сыйлайды.

Ілмектер: жаман, қазақ мақалы, сыйластық

---

---

Ашыққаннан құныққан жаман.

Ілмектер: жаман

---

---

Жаманға жақсылық қылсаң атыңды ерттеп қой.

Ілмектер: жаман, жақсы, ат

---

---

Әкімменен қарсы болсаң, күнің жаман,
Молдаменен қарсы болсаң, дінің жаман.

Ілмектер: әкім, күн, молда, дін, жаман

---

---

Бұл өмірге келген соң, жақсылық қыл,
Жаман істі жамандарға ғана қалдыр.

Ілмектер: өмір, жақсылық, жаман, іс

---

---

Боқ жаман,
Бәрінен де жоқ жаман.

Ілмектер: боқ, жаман, жоқтық

---

---

Басыңа іс түссе,
Жақсы көмек етеді,
Жаман күліп өтеді.

Ілмектер: іс, жақсы, жаман

---

---

Жақсы әке жаман балаға,
Қырық жыл азық.

Ілмектер: жақсы, жаман, әке, бала

---

---