Атадан жақсы ұл туса,
Елінің қамын жейді;
Атадан жаман ұл туса,
Елінің малын жейді.

Ілмектер: ата, ұл, жақсы, жаман, ел, мал

---

---

Сиыр сипағанды білмейді,
Жаман сыйлағанды білмейді.

Ілмектер: жан-жануар, төрт түлік мал, жаман, сыйлау

---

---

Жаман істен ғана емес, жаман сөзден де сақтан.

Ілмектер: жаман, іс, сөз

---

---

Жаман сайға су түссе, өткел бермес көшуге,
Жаман кісіге мал бітсе сусын бермес ішуге.

Ілмектер: жақсы, жаман, су, дүние

---

---

Бұлттан шыққан күн ащы,
Жаман қатынның тілі ащы.

Ілмектер: жаман, тіл, ащы

---

---

Күтімі жаман ағаштың
Бітімі жаман.

Ілмектер: жаман

---

---

Жаман өзен өткел бермес,
Жаман кісі көпке ермес.

Ілмектер: жаман

---

---

Бейілі жаман кісіден көшеді,
Өз асын өзі жасырып ішеді.

Ілмектер: жаман, мінез-құлық

---

---

Жаман кісі тақпақшыл,
Жаман сиыр соқпақшыл.

Ілмектер: жаман, кісі, сиыр, тақпақ

---

---

Жақсы сөз жаныңды жадыратады,
Жаман сөз уайымға салындырады.

Ілмектер: жақсы, жаман, сөз, жан, уайым, мақал

---

---

Қара жерді жамандама
Қайтып сонда барарсың.
Қауым елді жамандама
Қарғысына қаларсың.

Ілмектер: жаман, қарғыс

---

---

Жаманның ойыны жаман
Шошқаның мойыны жаман.

Ілмектер: жаман

---

---

Жаман атқа жал бітсе,
Жанына торсық байлатпас.
Жаман адамға мал бітсе,
Жанына қоңсы қондырмас.

Ілмектер: жан-жануар, төрт түлік мал, жаман, адам

---

---

Қайта жауған қар жаман,
Қайта шапқан жау жаман.

Ілмектер: жаман, жау

---

---

Жақсыда жаттық жоқ,
Жаманда жақындық жоқ.

Ілмектер: жақсы, жаман

---

---

Жаман іс жоқ.

Ілмектер: жаман, іс

---

---

Жақсыменен сөйлессең —
Жаның рахаттанады.
Жаманменен сөйлессең —
Қойыңа қасқыр шабады.

Ілмектер: жақсы, жаман, тіл

---

---

Жаман туыстан
Жақсы таныс артық.

Ілмектер: туыс, аныс, туған, жаман, жақсы

---

---

Жақсыны көрсең —
Көңілің ашылады,
Жаманды көрсең —
Көңілің басылады.

Ілмектер: жақсы, жаман

---

---