Қолы қимылдаған адамға,
Кедейлік жоқ.
Аяғы қимылдаған адамға,
Алыстық жоқ.

Ілмектер: еңбек, кедейлік

---

---

Ай бетінде де дақ бар.

Ілмектер: байлық, кедейлік

---

---

Құзғын ас таңдамайды.

Ілмектер: байлық, кедейлік

---

---

Кедей мен бай жолдас болмас,
Қасқыр мен қой жолдас болмас.

Ілмектер: жолдас, кедейлік, байлық

---

---

Алтынды тот баспайды.

Ілмектер: кедейлік, байлық, Ыбырай Алтынсарыұлы

---

---

Аузы қисық болса да, байдың ұлы сөйлесін.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Қарыз қатынас бұзады.

Ілмектер: қарыз, кедейлік, байлық

---

---

Тіленшіге жел қарсы.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Базар – бай, алушы – кедей.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Жоқшылық жомарт ердің қолын байлар.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Жоққа жүйрік жетпейді.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Жіп жіңішке жерінен үзіледі.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Байлық — мұрат емес,
Кедейлік — ұят емес.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Ауызы қисық болса да
Байдың ұлы сөйлесін.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Ашаршылықта
Ашқарақ алдымен өледі.

Ілмектер: кедейлік, байлық, ашқарақ

---

---

Сараң бай союға қозы таппай
Жарлының жалғыз тоқтысын сұрайды.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Бар мақтанса, табылар,
Жарлы мақтанса, шабылар.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Көз бір уыс топыраққа тояды.

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---

Малға жарлылық — жарлылық
Ақылға жарлылық — сорлылық.

Ілмектер: кедейлік, байлық, ақыл

---

---

Он екі мүшең сау болса
Сәулет емей немене?!
Он саусағың сау болса
Дәулет емей немене?!

Ілмектер: кедейлік, байлық

---

---