Ағылшын тілі мемлекеттік басқаруда халықаралық коммуникация құралы ретінде қалыптасуы

Алматы технологиялық университеті
"Мемлекеттік және шет тілдері" кафедрасы

Дайындаган: Махамматова Айгерим. Муратханова Аружан,Ордабай Нурия.

Топ: Менеджмент 24/11.

Ғылыми консультант: Сениор лектор Абдуллаева А.А.

I ТАРАУ. ГЛОБАЛИЗАЦИЯ ЖӘНЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІНІҢ РӨЛІ

1.1. Мемлекеттік басқаруда ағылшын тілін қолданудың өзектілігі Қазіргі заманғы мемлекеттік басқару жүйесінде көптілділікке негізделген коммуникацияның маңызы артып келеді. Әсіресе, жаһандық өзара әрекеттестіктің күшеюі мемлекеттік құрылымдардың халықаралық стандарттарға сәйкестігін талап етеді. Осы тұрғыдан алғанда, ағылшын тілі – халықаралық қатынастарда, экономикада, ғылымда және білім беруде қолданылатын негізгі құрал ретінде танылуда.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару жүйесіне ағылшын тілін енгізудің бірнеше маңызды аспектілері бар:

Халықаралық дипломатиялық қатынастар. Қазақстан халықаралық ұйымдардың (БҰҰ, ДСҰ, ХВҚ, ЕҚЫҰ және т.б.) белсенді қатысушысы болып табылады. Осы ұйымдардағы ресми кездесулер мен келіссөздер негізінен ағылшын тілінде өтеді, сондықтан мемлекеттік қызметшілердің осы тілді меңгеруі олардың кәсіби міндеттерін тиімді атқаруына мүмкіндік береді.

Ғылыми-зерттеу және білім беру жүйесі.

1.2. Ағылшын тілінің халықаралық қарым-қатынастағы рөлі Халықаралық қатынастар саласында ағылшын тілі жаһандық байланыстардың басты құралына айналды. Біріккен Ұлттар Ұйымының алты ресми тілінің бірі болғанымен, ағылшын тілі дипломатиялық хат алмасу мен ресми құжаттарды әзірлеуде кеңінен қолданылады. Сонымен қатар, Еуропалық Одақ, Дүниежүзілік банк, Халықаралық валюта қоры және басқа да халықаралық ұйымдар ағылшын тілін негізгі жұмыс тілі ретінде қолданады.

II ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҮШТІЛДІЛІК САЯСАТЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӘСЕРІ

2.1. Үштілділік бағдарламасының мақсаты мен іске асуы

Қазақстан Республикасында үштілділік саясаты мемлекеттік тіл – қазақ тілі, халықаралық қатынас тілі – орыс тілі және жаһандық экономика мен ғылымның тілі – ағылшын тілін меңгеруді көздейді. Бұл саясат елдің бәсекеге қабілеттілігін арттыру, халықаралық интеграцияны күшейту және заманауи білім беру стандарттарына сай кадрлар даярлау мақсатында жүзеге асырылуда.

Үштілділік бағдарламасы Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 2007 жылғы Жолдауында алғаш рет көтерілген болатын. 2011 жылы қабылданған «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011–2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» үштілді білім беруді кезең-кезеңімен енгізуді қарастырды. Бұл бағдарлама аясында білім беру мекемелерінде үш тілді оқыту әдістемесін жетілдіру, оқытушылардың біліктілігін арттыру, оқу-әдістемелік базаны нығайту және халықаралық тәжірибені қолдану шаралары белгіленді.

2.2. Білім беру жүйесінде ағылшын тілін енгізудің нәтижелері

Білім беру саласында үштілділік саясатының енгізілуі бірнеше маңызды нәтижелерге әкелді. Біріншіден, ағылшын тілін оқытудың сапасы айтарлықтай жақсарды. Бұған мектептер мен ЖОО-ларда халықаралық деңгейдегі оқу бағдарламаларының енгізілуі және шетелдік мамандарды тарту ықпал етті. Сонымен қатар, Қазақстандағы кейбір жоғары оқу орындарында жаратылыстану және техникалық пәндер ағылшын тілінде оқытылуда, бұл студенттердің халықаралық білім беру кеңістігіне бейімделуіне септігін тигізеді.

Екіншіден, білім беру саласында оқыту әдістері жаңартылып, тілдерді оқытуда инновациялық технологиялар кеңінен қолданылуда. Мысалы, онлайн платформалар, мультимедиялық ресурстар және интерактивті оқыту әдістері енгізілуде. Бұл студенттердің ағылшын тілін меңгеру деңгейін арттырып, олардың ғылыми-зерттеу қызметіне қатысуын ынталандырады.

2.3. Мемлекеттік басқаруда үштілділік саясатының ықпалы

Қазақстандағы үштілділік саясаты мемлекеттік басқару жүйесіне де ықпал етуде. Мемлекеттік қызметкерлердің қазақ, орыс және ағылшын тілдерін меңгеруі олардың кәсіби қызметінде маңызды рөл атқарады. Бұл әсіресе халықаралық қатынастар, сыртқы саясат, экономика және инвестиция тарту салаларында ерекше байқалады.

III ТАРАУ. МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУДА АҒЫЛШЫН ТІЛІН ЕНГІЗУДІҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫ ЖӘНЕ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ

3.1. Мемлекеттік қызметте ағылшын тілін меңгеру деңгейі

Қазақстандағы мемлекеттік басқару жүйесінде ағылшын тілін енгізу мәселесі бірнеше жылдар бойы күн тәртібінде тұр. Қазіргі таңда мемлекеттік қызметкерлердің ағылшын тілін меңгеру деңгейі әртүрлі. Кейбір жоғары лауазымды тұлғалар мен халықаралық қатынастар саласында жұмыс істейтін мамандар бұл тілді жетік меңгергенімен, көптеген әкімшілік қызметкерлер үшін ағылшын тілі әлі де тосын дүние болып отыр.

Үкіметтік деңгейде бірнеше бастамалар жүзеге асырылып келеді. Оның ішінде мемлекеттік қызметкерлерге арналған тілдік курстар мен біліктілікті арттыру бағдарламалары бар. Алайда, бұл курстардың тиімділігі мен қолжетімділігіне қатысты сын-пікірлер де аз емес. Мемлекеттік басқаруда ағылшын тілін меңгеру деңгейін арттыру үшін кешенді шаралар қабылдануы қажет, соның ішінде оқу бағдарламаларының жаңартылуы, кәсіби дамуды қолдау және жаңа технологияларды енгізу маңызды.

3.2. Қаржылық және мәдени кедергілер

Ағылшын тілін мемлекеттік басқаруға енгізу барысында негізгі кедергілердің бірі – қаржылық ресурстардың шектеулігі. Бұл тілдік курстарды қаржыландыру, жаңа оқу материалдарын әзірлеу және шетелдік тәжірибелерді енгізу үшін қажетті қаражаттың жеткіліксіздігімен байланысты. Сонымен қатар, мемлекеттік қызметкерлердің көпшілігі үшін ағылшын тілін үйрену қосымша жүктеме болып табылады, бұл олардың жұмыстағы өнімділігіне әсер етуі мүмкін.

Мәдени аспектілер де маңызды рөл атқарады. Қазақстандық қоғамда үштілділік қағидаты жалпы қолдау тапқанымен, кейбір азаматтар мен қызметкерлер ағылшын тілін енгізуді ұлттық тілдің мәртебесіне қауіп ретінде қабылдайды. Осы тұрғыдан алғанда, үштілділік саясатын енгізу барысында ақпараттық-түсіндіру жұмыстары мен халық арасында дұрыс пікір қалыптастыру шараларының маңызы зор.

3.3. Мемлекеттік басқаруда ағылшын тілін дамыту бойынша ұсыныстар

Ағылшын тілін мемлекеттік басқару жүйесіне тиімді енгізу үшін төмендегідей ұсыныстар жасауға болады:

Тілдік саясатты жетілдіру – мемлекеттік қызметкерлерге қойылатын тілдік талаптарды нақтылау және олардың ағылшын тілін меңгеру деңгейін кезең-кезеңімен арттыру.

Оқыту бағдарламаларын жетілдіру – мемлекеттік қызметкерлер үшін заманауи әдістемелер мен онлайн ресурстарды пайдалану арқылы ағылшын тілін оқыту жүйесін оңтайландыру.

Қаржылық қолдау – тілдік курстарды қаржыландыруды арттыру, мемлекеттік қызметкерлерге арналған гранттар мен стипендиялар жүйесін дамыту.

Халықаралық тәжірибені қолдану – шетелдік серіктестермен ынтымақтастықты нығайту, мемлекеттік қызметкерлердің халықаралық тағылымдамалардан өтуіне мүмкіндік жасау.

Терминологиялық жүйені реттеу – мемлекеттік құжаттар мен заңнамалық актілерді аудару сапасын жақсарту, ресми терминологияны біріздендіру.

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: