Жалған патриотизм және ұлттық популизм: Нағыз отаншылдық қайда?

Қазіргі қоғамда «патриотизм» сөзі жиі қолданылады. Алайда бұл ұғым әрдайым шынайы әрі терең талқылана бермейді. Кейде патриотизм ұрандарға, көзбояушылыққа және саяси манипуляция құралына айналады. Мұны «жалған патриотизм» немесе «ұлттық популизм» деп атауға болады.

1.⁠ ⁠Жалған патриотизм – ұран көп, іс жоқ

Нағыз патриотизм елді дамытуға, қоғамды алға жылжытуға бағытталған. Ал жалған патриотизм тек айғай-шумен шектеледі: «Біз ең ұлы халықпыз!», «Қазақстан – мықты мемлекет!» деген ұрандар айтылғанымен, нақты даму мен реформалар жүргізілмейді.
    •    Елдің дамуы үшін білім мен ғылым басты орында болуы тиіс. Алайда кейбір адамдар шетелде оқитын жастарды «Отанын сатқан» деп айыптайды. Бірақ дәл осы жастар елге оралып, білімі мен тәжірибесін қолданса, мемлекет үшін үлкен пайда әкелуі мүмкін.
    •    Спорттық және мәдени жетістіктерді тек мақтаныш үшін ғана айтып, шынайы жағдайды елемеу. Олимпиада чемпиондарына құрмет көрсетіледі, алайда қарапайым спортшылар мен жаттықтырушылардың әлеуметтік жағдайына көпшілік мән бере бермейді.

2.⁠ ⁠Ұлттық популизм – халықты алдау құралы

Ұлттық популизм – белгілі бір топтың халықтың сезімін өз мүддесіне пайдалануы. Бұл жағдайда ұлттық құндылықтар шынайы қорғалмайды, керісінше, саясат пен бизнестің құралына айналады.
    •    Мемлекеттік деңгейде қазақ тілін қолдау туралы жиі айтылғанымен, оның шынайы қолданыс аясын кеңейтуге нақты қадамдар жасалмайды. Кейбір шенеуніктер қазақ тілін қорғау туралы мәлімдеме жасаса да, өздері іс жүзінде оны қолданбайды.
    •    Ұлттық дәстүрлер туралы көп айтылғанымен, жастардың жұмыспен қамтылуы, әлеуметтік теңсіздік, білім сапасы сияқты маңызды мәселелер назардан тыс қалады.

3.⁠ ⁠Нағыз патриотизм – жауапкершілік пен әрекет

Шынайы патриотизм – тек мақтану емес, нақты істермен елге пайда әкелу. Бұл жауапкершілік пен белсенді әрекет арқылы көрінеді.

Қандай патриотизм керек?
    •    Егер адам өз елін сүйсе, ол өз мамандығында үздік болуға және қоғамға пайда тигізуге ұмтылуы керек. Мұғалім – сапалы білім беруге, дәрігер – адам өмірін сақтауға, кәсіпкер – адал бизнес жүргізуге тиіс.
    •    Патриотизм – әділетсіздікке қарсы тұру. Елдің дамуына кедергі келтіретін жемқорлық, бюрократия сияқты мәселелерге үнсіз қалмау маңызды.
    •    Ұрандату емес, нақты іс жасау: қазақ тілін қолдағысы келетін адам оны күнделікті өмірінде қолданып, өзгелерге үлгі болуы керек.

Жалған патриотизм – бұл тек сөз жүзіндегі махаббат, ал ұлттық популизм – халықтың сезімімен ойнау. Ал нағыз патриотизм – елді өзгертуге деген ниет, жауапкершілік және нақты әрекет. Бізге тек даурықпалар емес, ісімен елге пайда әкелетін азаматтар қажет.

Нағыз патриот болу – айқайлау емес, әрекет ету!

«Journiverse» білім беру орталығының оқушысы: Жетисова Ботагоз