Жарнамаға қойылатын талаптар және қазақ жарнамасындағы қателіктер

Жарнама – нарықтық экономикада маңызды рөл атқаратын құрал. Ол өнімдер мен қызметтерді тұтынушыларға таныстыру, олардың назарын аудару және сатып алуға ынталандыру үшін қолданылады. Дегенмен, жарнама жасаудағы талаптар мен стандарттар әр елде, соның ішінде Қазақстанда да өз ерекшеліктеріне ие. Қазақ жарнамасының құрамында кездесетін қателіктер мен оларды шешу жолдары осы мақалада қарастырылады.

Жарнамаға қойылатын талаптар:

1. Мазмұндылық: Жарнама ақпаратты нақты, түсінікті және тартымды түрде жеткізуі тиіс. Тұтынушыны қызықтыратын, өнімнің немесе қызметтің артықшылықтарын айқын көрсететін ақпарат беру маңызды.

2. Этика: Жарнама этикалық нормаларды сақтауы қажет. Ол жаман әдеттерді насихаттаудан, жалған ақпарат беруден, кемсітушілікке жол бермеуден және қоғамға зиян келтіретін мәліметтерден аулақ болуы тиіс.

3. Заңдылық: Қазақстан Республикасының заңнамаларында жарнамаға қатысты нақты талаптар мен нормалар бар. Жарнама жасаушылар осы заңдарды сақтауға міндетті, соның ішінде авторлық құқықты, тауар белгілерін қорғауды және тұтынушылардың құқықтарын ескеру қажет.

4. Мәдени сәйкестік: Жарнама контенті ұлттық мәдениет пен дәстүрлерге сәйкес келуі тиіс. Қазақ халқының мәдениеті, тілі мен құндылықтары жарнамада дұрыс көрсетілуі маңызды.

Қазақ жарнамасындағы қателіктер

1. Тілдік қателіктер: Қазақ тіліндегі жарнамаларда грамматикалық, орфографиялық және пунктуациялық қателіктер жиі кездеседі. Мұндай қателіктер жарнаманың беделін төмендетіп, тұтынушының сенімін жоғалтуына әкелуі мүмкін. Мысалы, «жақсы сапа» дегеннің орнына «жақсы сапалы» деп жазу немесе «арзан» сөзін дұрыс қолданбау.

2. Мазмұндық қателіктер: Кейбір жарнамаларда өнімнің немесе қызметтің сипаттамасы нақты және түсінікті болмайды. Тұтынушыларға не ұсынылып отырғанын айқын түсіндіру маңызды. Мысалы, техникалық өнімдер үшін спецификациялар мен сипаттамаларды толық көрсету қажет.

3. Этикалық мәселелер: Қазақ жарнамаларында көп жағдайда этикалық нормалар бұзылып жатады. Мысалы, жекелеген әлеуметтік топтарды кемсітетін немесе теріс стереотиптерді насихаттайтын жарнамалар қоғамда наразылық тудырады.

4. Креативтіліктің жетіспеушілігі: Көптеген жарнамалар стандартты шаблондарға негізделеді. Жарнаманың креативтілігі мен originality-і тұтынушының назарын аудару үшін маңызды. Жаңа идеялар мен тәсілдер қолданбаған жарнамалар бәсекеге қабілетсіз болып қалуы мүмкін.

Жарнама – бизнестің табыстылығы үшін маңызды құрал, алайда оның тиімділігі жарнаманың сапасына тәуелді. Қазақ жарнамасындағы тілдік, мазмұндық, этикалық және креативтілік мәселелеріне назар аудару арқылы жарнаманың сапасын арттыруға болады. Жарнаманың талаптарын сақтаумен қатар, ұлттық мәдениет пен дәстүрлерді ескеру, қоғамға жағымды әсер ету – жарнама жасаушылардың маңызды міндеті. Тек осылай ғана жарнама өз мақсатына жетіп, тұтынушылардың сеніміне ие бола алады.

Журналистика факультетінің 3 курс студенті Ауғамбай Анель

Жетекшісі ф.ғ.к, доцент Жақсылықбаева Римма