Қаныш неге атылмады?

Қаныш неге атылмады?

Жалпы Қаныш Сәтбаев дегеніміз кім? Қаныш Имантайұлы Сәтбаев (1899–1964)— қазақтың тұңғыш геолог ғалымы, академик, қоғам қайраткері, Қазақстан ғылым академиясының негізін қалаушы және тұңғыш президенті. Ол қазақ жеріндегі пайдалы қазбаларды зерттеуде ерекше еңбек сіңірген, әрі әлемге танымал тұлға.Алгебраның қазақшасын жасаған тұлға.

Қаныш Сәтбаевтың өмірі мен қызметі кеңестік кезеңнің қиын-қыстау саяси жағдайында өтті. Сол кезде көптеген қазақ зиялылары қуғын-сүргінге ұшырап, жазықсыз атылды. Қаныш Сәтбаевтың өзі де осындай қауіп-қатерге тап болуы мүмкін еді. Бірақ ол атылмады. Бұған бірнеше себеп пен Ілияс Омаров сияқты тұлғалардың қолдауы ықпал етті.

Ілияс Омаров — белгілі мемлекет және қоғам қайраткері, Қазақстанның мәдениет саласының дамуына үлкен үлес қосқан тұлға. Оның Қаныш Сәтбаевқа қатысты бірнеше маңызды рөлі болды. Ілияс Омаров Қаныш Сәтбаевтың беделін қорғап, оны саяси қудалаудан арашалап қалуға көмектескен. Кейбір деректер бойынша, Сәтбаевты сынаушылар мен көреалмаушылар оны “ұлтшыл” деп айыптауға тырысқан кезде, Омаров оның ісінің тек ғылымға бағытталғанын дәлелдеп, қорғауға тырысқан.Және тың деректер бойынша Қанышқа жазылған арыздардың бәрін өртеп отырған.

Қаныш Сәтбаевтың аман қалуына бірнеше факторлар әсер етті, оның ішінде оның ғылымға қосқан зор үлесі және Ілияс Омаров сияқты жанашыр тұлғалардың қолдауы маңызды рөл атқарды. Сәтбаевтың саяси қудалаудан аман өтуі оның тек Қазақстанға ғана емес, бүкіл КСРО-ға пайдалы тұлға болғанының айқын дәлелі.